Tuần trước, Google đã mua công ty DeepMind Technologies có trụ sở tại London chuyên về trí tuệ nhân tạo với giá 400 triệu đô la. Ông lớn của Internet đã trình bày rất rõ mục đích của mình: nhằm cải thiện và đẩy nhanh tính năng tìm kiếm cũng như biên dịch.
Lịch sử phát triển trí tuệ nhân tạo trong lĩnh vực dịch thuật
Biên dịch ngôn ngữ vốn luôn được coi là chén Thánh của ngành trí tuệ nhân tạo. Trong một bài viết được xuất bản vào năm ngoái cho tạp chí Atlantic chuyên viên thiết kế James Somers đã cung cấp những thông tin chi tiết về quá trình phát triển của phần mềm biên dịch. Ý tưởng đầu tiên chính là biến những chuyên gia ngôn ngữ học thành các lập trình viên, họ sẽ “chuyển” kiến thức của mình thành một bộ quy luật sao cho các chương trình máy tính có thể hiểu được.
Đương nhiên cách tiếp cận này đã thất bại, bởi ngôn ngữ là một thứ “khổng lồ và hay biến đổi; mỗi luật lệ được tuân thủ sẽ có một luật lệ bị phá bỏ.”
Vào cuối năm 1980, IBM đã tiến hành một cách tiếp cận thành công hơn trong lĩnh vực này với dự án mang tên Candide, họ đã sử dụng kĩ thuật “phần mềm tự học” và đó chính là nền tảng để phát triển trí tuệ nhân tạo.
Về căn bản, bạn cung cấp dữ liệu cho phần mềm – hay cụ thể hơn đó là hàng triệu mẫu câu bao gồm cả ngôn ngữ nguồn và đích – áp phần dịch phù hợp cho từng từ, sau đó xây dựng một thuật toán nhằm tính ra tần suất các từ kết hợp với nhau, rồi kiểm tra lại nhiều lần. Mỗi khi xuất hiện một lỗi sai, họ sẽ nhập phương án đúng vào và thuật toán sẽ tự động tuân theo.
Google Translate dịch chính xác đến đâu?
Google Translate về cơ bản cũng hoạt động dựa trên kĩ thuật này, nhưng số lượng dữ liệu được nhập vào là không thể đếm được. Cho tới hiện tại, kĩ thuật này vẫn hoạt động rất tốt – phần mềm cũ nhưng có khả năng học hỏi các phương pháp sao cho phù hợp với các thuật toán mới và hàng tỉ thuật ngữ cũng như mẫu câu; điều này đã mang lại cho chúng ta Google Translate như bây giờ – đủ để giúp chúng ta hiểu nhưng không bao giờ đạt được tiêu chuẩn của dịch thuật chuyên nghiệp. Những câu từ được dịch bởi thuật toán của Google vẫn luôn có xu hướng mang ý nghĩa không chính xác.
Chính bởi vậy, việc ông lớn này tiếp nhận DeepMind Technologies đã chứng tỏ mục đích muốn sử dụng các thuật toán mới nhất dành cho phần mềm tự học để phục vụ cho tính năng tìm kiếm cũng như biên dịch, đem lại kết quả nhanh hơn và chính xác hơn. Google đã thông báo những hoạt động của mình về quá trình xử lý ngôn ngữ, dịch viết và dịch nói:
“Về những phạm trù trên và ngay cả các phạm trù khác, chúng tôi thu thập một lượng lớn dữ liệu trực tiếp và gián tiếp về sự tương quan của đối tượng, sau đó áp dụng những thuật toán mới để khái quá hóa từ những dữ liệu trên thành các đối tượng mới”.
Trí tuệ nhân tạo được phát triển dựa trên các dự đoán về hành vi, bởi vậy mà nó hoạt động rất tốt trong các trò chơi và mô phỏng, nhưng ngôn ngữ lại là một sản phẩm hành vi của trí thông minh và quá trình xử lý não bộ. Tuy vậy, ngôn ngữ cũng rất dễ điều khiển: mỗi ngày ở mỗi ngôn ngữ đều sản sinh ra những cách so sánh, những tục ngữ mới, các biến chuyển nghĩa và sự khác biệt sẽ ít khi đồng nghĩa ở những ngôn ngữ khác nhau.
Công cụ dịch của Google chắc chắn sẽ tiếp tục được cải thiện trong những năm tới khi nhu cầu về những bản dịch nhanh và miễn phí liên tục tăng. Tuy vậy, theo như cuộc phỏng vấn với chuyên viên thiết kế của Google Translate, ông Somers cho rằng phần mềm biên dịch càng tiến bộ và khoảng cách tới tiêu chuẩn chuyên nghiệp càng được thu hẹp bấy nhiêu, thì con đường này sẽ càng khó khăn hơn.
Kết luận
Dù cho trí tuệ nhân tạo đã đạt được rất nhiều thành tựu, nhưng nó vẫn luôn phải dựa vào trí óc, nhận thức và trí tưởng tượng của con người. Sự ỷ lại của chúng ta vào internet có thể đã khiến chúng ta lười và ngốc nghếch đi, nhưng với những chuyên gia ngôn ngữ, kĩ năng viết và khả năng giải nghĩa những thông điệp ẩn và chuyển tải cảm xúc vẫn luôn là một dạng nghệ thuật.
Xin đừng hiểu lầm tôi, các ngành công nghiệp sẽ luôn được hưởng lợi từ những kỹ thuật và sự đổi mới, nhưng những người dịch chuyên nghiệp sẽ vẫn là trái tim và linh hồn của ngành công nghiệp dịch thuật.
Dịch Thuật SMS là công ty dịch thuật chuyên nghiệp có trụ sở tại TP.HCM, cung cấp dịch vụ biên dịch, phiên dịch cho hơn 20 ngôn ngữ phổ biến và 50 ngôn ngữ hiếm. Liên hệ ngay để nhận báo giá dịch thuật online nhanh chóng, hoặc gọi số – 0934436040 để trao đổi thêm về nhu cầu dịch thuật của bạn.
Tìm hiểu thêm về các dịch vụ của chúng tôi:
