Dịch Thuật SMS xin mời các bạn cùng tham khảo tài liệu Từ điển sinh học Anh – Việt sau đây để nắm được các thuật ngữ chuyên ngành Sinh học. Tài liệu “Từ điển sinh học Anh – Việt” được biên soạn nhằm đáp ứng nhu cầu to lớn của bạn đọc hiện nay về dịch thuật khoa học công nghệ nói chung và dịch thuật ngành công nghệ sinh học nói riêng. Tài liệu bao gồm khoảng 50.000 thuật ngữ bao gồm hầu hết các bộ môn sinh học và 1 số ngành liên quan

Nhấn Ctrl+F để tìm thấy từ cần tra cứu một cách nhanh chóng.

Từ điển thuật ngữ sinh học Anh – Việt

A

A.flavus A. flavus

AA – viết tắt của Arachidonic Acid

aAI-1   aAI-1

abambulacral  thiếu chân mút, thiếu chân ống

ABC   viết tắt của Association of Biotechnology  Companies

ABC Transport Proteins protein vận chuyển ABC ABC Transporters nhân tố vận chuyển ABC

abdomen  bụng, phần bụng

abdominal limbs (các) phần phụ bụng abdominal muscle   cơ bụng

abdominal pores (các) lỗ bụng

abdominal reflex phản xạ bụng

abductor cơ giạng, cơ  duỗi 

abiogenesis (sự) phát sinh phi sinh học

abiotic   (thuộc) phi sinh học, không sống

abiotic stresses    căng thẳng phi sinh học

ABO blood group substances (các) chất nhóm máu ABO ABO blood group system hệ thống nhóm máu ABO abomasum  dạ múi khế

aboral xa miệng, đối miệng

abortifacient chất phá thai

abortion 1. (sự) sẩy thai,  truỵ thai  2.  thui chột

abrin  abrin

abscess (sự) áp xe

abscisic acid   axit abscisic

abscission (sự) rụng

absolute configuration   cấu hình tuyệt đối

absolute refractory period   thời kỳ bất ứng tuyệt đối

absolute threshold ngưỡng tuyệt đối

absorbance  chất hấp thụ

 absorbed dose liều lưỡng hấp thụ absorption (sự) hấp thu

absorption spectrum phổ hấp thụ abundance độ phong phú

abyssal (thuộc) đáy biển sâu  thẳm 

abyssal zone  vùng nước sâu

abyssopelagic (thuộc) vùng sâu đại dương

abzymes   abzym

Ac- CoA   Ac- CoA

Acanthocephala ngành Giun đầu móc

acanthozooid thể gai Acarina bộ Ve bét acarophily thích ve rệp

acarophitisrn quan hệ cộng sinh ve-rệp

acaulescent (có) thân ngắn acauline không thân acaulose không thân

acceptor junction site  điểm liên kết acceptơ

accession  thêm vào, bổ sung

accessorius 1. cơ phụ 2. dây thần kinh phụ

accessory bud  chồi phụ

accessory cell 1. tế bào phụ, tế bào kèm, trợ bào accessory chromosome nhiễm sắc thể phụ

accessory glands  (các) tuyến phụ

accessory hearts (các) tim phụ

accessory nipple  gai phụ

accessory pigments (các) sắc tố phụ

accessory pulsatory organs (các) cơ quan co bóp phụ

Accipitriformes bộ Chim ưng

acclimation (sự) thích nghi môi trường,  thuần hoá

ACC      ACC

ACC Synthase       Synthaza ACC

ACCase      ACCaza

acceptor control điều khiển bằng acceptơ acclimatization khí hậu hoá, thuần hoá

ACE     ACE

ACE Inhibitors chất ức chế ACE Acephalous không đầu

acclimatization. (sự) thuần hoá

accommodation (sự) thích nghi, thích ứng accretion (sự) bồi thêm, sinh trưởng thêm

acellular vô bào, phi bào, không tế bào acentric không trung tiết, không tâm động acentrous không thân cột sống

adoral  gần miệng, bên miệng

ADP     viết tắt của Adenosine Diphosphate

adrectal  gần ruột thẳng, bên ruột thẳng

adrenal  gần thận, (thuộc) tuyến trên thận, tuyến thượng  thận

adrenal cortex  vỏ tuyến trên thận, vỏ tuyến thượng thận

adrenal gland  tuyến thượng thận

adrenal medulla  tuỷ tuyến trên thận, tuỷ tuyến thượng  thận

adrenaline  adrenalin

adrenergic  gây tiết dạng adrenalin, giải phóng dạng  adrenalin

adrenergic fibres sợi tác động kiểu adrenalin adrenocortical function chức năng vỏ trên thận adrenocorticotrophic hormone hormon vỏ trên thận adrenogenital syndrome hội chứng sinh dục trên thận adrenoreceptor  thụ quan adrenalin

adult period of development   giai đoạn trưởng thành của sự phát  triển

adult stem cell   tế bào gốc trưởng thành

adventitia 1. cấu trúc phụ, cấu trúc bất định 2. áo vỏ adventitious 1. (thuộc) áo vỏ 2. lạc chỗ, bất định adventive ngoại lai, mọc tự nhiên

advertisement (sự) quảng cáo, mời gọi, báo hiệu aedeagus thể giao cấu, dương cụ, dương hành aegithognathous  (có) hàm-vòm miệng rời aeration of soil (sự) thoáng khí của đất aerenchyma mô khí

acervulate (có) bó cuống

acervulus bó cuống

acetabular bone xương không ống

acetabulum 1. miệng giác  2. lỗ chân 3. ổ khớp  4. múi  nhau

acetic fermentation lên men axetic acetolactate synthase synthase acetolactat acetyl carnitine   acetyl carnitin

acetyl CoA   acetyl CoA

acetyl co-enzyme a   acetyl co-enzym a

acetylation   acetyl hoá

acetylcholin acetycholin acetylcholinesterase acetylcholinesteraza acetyl-coa   acetyl-coa

acetyl-coa carboxylase    acetyl-coa carboxylaza

achaeriocarp quả đóng

achene quả đóng

Achilles tendon gân Achilles achlorhydria (sự) thiếu toan dịch vị achondroplasia (chứng) loạn sản sụn

achondroplastic (thuộc) (chứng) loạn sản sụn

achroglobin globulin không màu acicular 1. (có) dạng gai 2. dạng gai aciculum lông cứng gốc

acid   axit

acid-base balance   cân bằng axit bazơ

acid deposition  kết tủa axit

acid rain mưa axit

acid soil complex phức hợp đất axit

acid-base metabolism   trao đổi bazơ-axit

acidic fibroblast growth factor (AFGF) nhân tố sinh trưởng nguyên bào sợi axit

acidosis (sự) nhiễm axit, sinh axit acidyty độ axit, tính axit, độ chua acinar cells tế bào tuyến phế nang aciniform (có) dạng chùm quả acinostele bó mạch dạng chùm acne mụn trứng cá

acoelomate   không khoang, thiếu khoang

acoelomate triploblastica động vật ba lá phôi không thể  khoang

acoelomatous không khoang, thiếu khoang acoelous không khoang ruột, thiếu khoang ruột acontia dây tơ vị

Ac-P   Ac-P

ACP (acyl carrier protein)   protein mang acyl

acquired behaviour  tập tính thu được, tập tính mắc phải

acquired character  tính trạng tập nhiễm

acquired immune deficiency syndrome (AIDS) hội chứng thiểu năng miễn dịch tập nhiễm (AIDS)

acquired immunity miễn dịch tập nhiễm, miễn dịch thu  được

acquired immunodeficiency syndrome hội chứng thiếu hụt miễn dịch tập nhiễm

acquired mutation đột biến tập nhiễm acquired variation biến dị tập nhiễm acrania  lớp không sọ

Acrasiomycetes lớp Acrasiomycetes, lớp Mốc nhầy tế bào acriflavine acriflavin

acrocarp thể quả ngọn

acrocentric tâm ở đầu, tâm ở ngọn, nhiễm sắc thể tâm  ngọn

acrodont (có) răng đỉnh acromegaly bệnh to đầu ngón acromial (thuộc) mỏm bả acromion mỏm bả

acron vùng trên miệng acropetal hướng ngọn acropodium phần ngón acrosomal  (thuộc) thể đỉnh

acrosome  thể đỉnh

acrosome reaction  phản ứng thể đỉnh

acrotrophic  dinh dưỡng ở cực trên

acrylamide gel electrophoresis (phép) điện di trên gel  acrylamid

ACTH hormon kích vỏ thượng thận, ACTH actinic radiations bức xạ quang  hoá actinin actinin

actinobiology sinh học bức xạ

actinoid (có) dạng toả tia, (có) dạng sao actinomorphic (có) dạng toả tia, đối xứng toả tia Actinomycetales bộ Khuẩn tia

Actinopterygii phụ lớp Cá vây tia Actinozoa lớp San  hô acrylamide gel   gel acrylamid

ACTH  viết tắt của AdrenoCorticoTropic Hormone  (corticotropin)

actin actin

actinal  (thuộc) tấm toả tia

action potential  thế hoạt động

action spectrum quang phổ hoạt động activated (được) kích hoạt, được hoạt hoá activation  (sự) hoạt hoá,  kích hoạt

activation domain of transcription factor vùng hoạt hoá của các yếu tố phiên mã

activation effects of hormones  hiệu quả tác động của  hormon

activation energy   năng lượng hoạt hoá activator 1. phần tử kích thích 2. chất kích thích activator (of enzyme) chất hoạt hoá (enzym) activator (of gene)   nhân tố hoạt hoá (gen) active chromatin chất nhiễm sắc hoạt động active site  vị trí hoạt động, điểm hoạt động active space không gian hoạt động

active transport vận chuyển tích cực activity hoạt độ, độ phóng xạ Aculeata nhóm Có vòi

acuminate thuôn dài, nhọn mũi

active transport   vận chuyển tích cực, vận chuyển chủ  động

activity coefficient   hệ số hoạt tính

activity-based screening   sàng lọc dựa trên hoạt tính

acuminulate thuôn dài, nhọn mũi acupuncture sự châm cứu acurontm  gene   gen acuron

acute 1. sắc nhọn  2. cấp tính

acute anterior poliomyelitis  viêm tuỷ xám sừng trước cấp  tính

acute inflammatory recaction phản ứng viêm ác tính acute phase substances (các) chất giai đoạn  cấp  acute transfection   lây truyền cấp

acylcarnitine transferase    acylcarnitin transferaza

acyl-CoA axyl – CoA

acylic  xếp xoắn

Adam’s apple trái táo Adam, trái lộ hầu adambulacral bên chân mút, cạnh chân mút adaptation  (sự)  thích nghi

adaptation of the eye (sự) thích nghi của mắt adaptive radiation phát toả thích nghi adaptor hypothesis giả thuyết thích ứng adaxial  hướng trục

ADBF  viết tắt của Azurophil-Derived Bactericidal  Factor

addict  người nghiện, con nghiện

Addison’s anaemia  (bệnh) thiếu máu Addison

Additive experiment  thí nghiệm bổ sung

additive genetic variance  phương sai di truyền cộng  hợp

adductor  cơ khép

adeiphous (có) bó chỉ nhị adendritic không nhánh, không đọt adenine adenin 6- Aminopurin adenitis viêm tuyến

adenoid hạch

adenopathy bệnh hạch, bệnh tuyến adenosine diphosphat ADP adenosine monophosphat  AMP

adenosine triphosphate  adenosin triphotphat

adenyl cyclase adenyl cyclaza adhesion (sự) dính bám adhesion plaque tấm dính adhesive  tuyến bám adipocyte  tế bào mỡ

adipose tissue mô mỡ

adaptation thích nghi, thích ứng adaptive enzymes enzym thích ứng adaptive mutation đột biến thích ứng adaptor   adaptor, adaptơ

additive genes (các) gen cộng hợp additive variance biến dị cộng hợp adenilate cyclase   cyclaza adenilat

adenine   adenin

adenosine   adenosin

adenosine diphosphate (ADP)       diphosphat adenosin adenosine monophosphate (AMP) monophosphat adenosin adenosine triphosphate (ATP) triphosphat adenosin adenovirus   adenovirut

adequate intake (ai) hấp thu phù hợp adhesion molecule phân tử bám adhesion protein protein bám adipocytes tế bào tạo mỡ adipocytokines   phân bào mỡ

adipokines   adipokin (hormon do các tế bào adipoza tiết  ra)

adiponectin   tuyến mỡ

adipose  béo, chứa mỡ, adipoza

adipose triglyceride lipase lipaza triglycerid béo adjuvants chất bổ trợ, phụ gia, tá dược adlacrimal  xương lệ giả

ADME tests   phép thử ADME

ADME/Tox phép thử ADME/Tox (Absorption, Distribution, Metabolism, Elimination, and Toxicity, đối với một chất đưa vào cơ thể) adnate  dính bên, gắn bên

adoptive cellular therapy phép trị liệu bằng tế bào mượn adoptive immunization gây miễn dịch bằng tế bào mượn ADP viết tắt của Adenosine DiPhosphate

adrenocorticotropic hormone (corticotropin)    hormon corticotropin

aerobe   sinh vật ưa khí

aerobic   ưa khí, hiếu khí

aerobic metabolism  trao đổi ưa khí, cần khí

aerobic respiration hô hấp ưa khí aerobic training vận chuyển hiếu khí aestival  (thuộc), mùa hè

aestivation  (sự) ngủ hè

aetiology  bệnh căn

afebrile  hết cơn sốt, không sốt

affective behaviour tập tính xúc cảm affective disorders (các) rối loạn xúc cảm afferent đưa tới, mang tới, hướng tâm afferent arc  cung mang

afferent columns  cột hướng tâm afferent inhibition kìm hãm hướng tâm affinity   ái lực

affinity chromatography   sắc khí ái lực

affinity constant  hằng số ái lực

AFGF  viết tắt của Acidic Fibroblast Growth Factor

aflagellar không lông roi aflatoxins aflatoxin afterbirth bọc nhau sổ after-images   ảo ảnh

after-ripening  chín tiếp, chín thêm

agamic  vô phôi, vô tính

affinity maturation   chín ái lực

affinity tag   thẻ ái lực

aflatoxin   aflatoxin

AFLP viết tắt của Amplified Fragment Length Polymorphism agamogenesis (sự) sinh sản vô tính, sinh sản vô giao, sinh sản đơn tính agamogony  (sự) sinh sản phân cắt,   sinh sản vô tính

agamont thể phân cắt, thể vô tính agamospermy (sự) sinh sản bằng hạt vô tính agar   aga

agaric nấm mũ Agaricales bộ Nấm mũ agarics  bộ Nấm mũ

agarose   agarose, thạch tinh

agarose gel electrophoresis  (phép) điện di gel thạch  tinh

age-classes  lớp tuổi, trong các mô hình khai thác

age distribution  phân bố (theo) tuổi

age structure  cấu trúc tuổi

ageing  hoá già

agenesis   (sự) không phát triển,   kém phát triển

ageotropic  không hướng đất

agglutination 1. (sự) ngưng kết 2. dính kết agglutinin  ngưng kết tố, aglutinin aggregate fruit (dạng) quả tụ, quả tụ aggregate species  loài tập hợp

aggregated distributions   phân bố quần tụ

aggregation  (sự) quần tụ,  quần tập

aggregation-specific mARNs  cụm mARN đặc hiệu

aggregative response  trả lời, đáp ứng quần tụ

aggressive behaviour  hành vi xâm chiếm, tập tính xâm  chiếm

aggressive mimicry nguỵ trang tấn công

aggression (sự) xâm chiếm aging (sự) hoá già, già đi aglossal  không lưỡi

aglosia  (sự) thiếu lưỡi bẩm sinh

Agnatha  nhóm Không hàm

aglycon   aglycon

aglycone     aglycone

agnosia  (sự) mất nhận thức

agonistic behaviour  tập tính thánh đấu

agonists     đấu thủ

agoraphobia  (chứng) sợ khoảng trống

agraceutical  nông dược agraphia (sự) mất khả năng viết agrestal mọc trên đất trồng agriceuticals  nông dược

agriculture  nghề nông, nông nghiệp

Agrobacterium tumefaciens    Agrobacterium tumefaciens

agroforestry  nông lâm nghiệp

AIDS  viết tắt của Acquired Immune Deficiency Syndrome  (AIDS)

air bladder  bóng hơi air chamber buồng khí air layering  chiết cành

air monitor  máy kiểm tra không khí

AI   viết tắt của Adequate Intake

air plant   thực vật biểu sinh

air sinuses  xoang khí

air space  khoảng khí

air temperature  nhiệt độ không khí

airflow  dòng khí

akaryote tế bào không nhân, tế bào thiếu nhân

akene quả đóng akinete bào tử vỏ dày Ala Ala

ala spuria   cánh tạp

alanine (ala)   alanin

alar  (thuộc) cánh (xương)

alar plate  ống thần kinh dạng tấm

alary  (thuộc) cánh (xương)

alary muscles  cơ cánh

alate  1. (có) cánh  2. (có) môi rộng  3.  (có) gai ba tia

albinism  bạch tạng

albino  thể bạch tạng

albinotic (thuộc) thể bạch tạng albumen lòng trắng trứng albumin  albumin

albuminous   1. (có) phôi nhũ  2.  (thuộc) lòng trắng trứng

albumin   albumin

albuminous cell   tế bào  albumin

alcohol  rượu

alcoholic fermentation len men rượu alcoholism (bệnh) nghiện rượu aldehyde  aldehyt

aldohexoses  (các) aldohexoza

aldolase  aldolaza aldose aldoza aldosterone aldosteron aldrin  aldrin

alecithal  thiếu noãn hoàng, không lòng đỏ

aleurone hạt aleuron alexin (chứng) mù đọc algae   tảo

algal beds   tảo bám đáy, sức sản suất sơ cấp và sinh khối

algology  tảo học

algorithm (bioinformatics)   thuật toán (trong Tin sinh  học)

alicin   alicin

alien  loài nhập nội, loài lạ

alimentary canal  ống (dinh dưỡng) tiêu hoá

Alismatidae   phân lớp Trạch tả

alisphenoid   xương cánh  bướm

alien species   loài lạ, loài nhập nội, loài được đưa từ bên ngoài  vào.

alkaline hydrolysis thuỷ phân bằng kiềm alkaline phosphatase phosphataza kiềm alkalinity  độ kiềm

alkaloid   alkaloid

alkylating drug thuốc alkyl hoá allantoic (thuộc) túi niệu allantois   túi niệu

Allee effect  hiệu ứng Allee

allele  alen

allelic  (thuộc) alen

allelic exclusion  (sự) đào thải alen allelomorph alen, gen đẳng vị, gen tương ứng allelopathy  ảnh hưởng tương hỗ

allen,s rule định luật Allee allergen   dị nguyên  allergic  (thuộc) dị ứng

allergic rhinitis   viêm mũi dị ứng

allergies (airborne)   dị ứng (do không khí)

allergies (foodborne)   dị ứng (do thức ăn)

allicin   allicin

alopecia  rụng tóc, rụng lông

allogenic   dị sinh

allosteric enzymes enzym dị lập thể allosteric protein protein dị lập thể allosteric site vị trí dị lập thể allosterism   dị  lập thể

allotetraploid thể dị tứ bội, (thuộc) dị tứ bội allotropous flower hoa ưa mọi côn trùng allotype  alotyp

allozymes  alozym, dị enzym

allergy  dị ứng

alliaceous  hăng say

allo-antigeri kháng nguyên khác alen cùng loài allochthonous material vật liệu ngoại lai allogamy   dị giao

allogenic succession  diễn thế dị sinh

allograft  dị ghép

allomeric  đồng hình dị ghép

allometric  growth  (sự) sinh trưởng so le, tương quan sinh  trưởng

allometric relationships  tương quan sinh trưởng

allometry tương quan sinh trưởng allomone alomon, chất biệt loài allopatric  khác vùng phân bố

allopatric speciation  hình thành loài khác vùng phân  bố

allopolyploid   thể dị đa bội

all-or-non law   luật tất cả hoặc không

allotypic monoclonal antibodies   kháng thể đơn dòng dị  kiểu

allozyme   allozym

Aloe vera L.   Aloe vera L.

alpha amylase inhibitor   chất ức chế amilaza alpha

alpha diversity độ đa dạng alpha alpha galactosides galactosid alpha alpha helix   chuỗi xoắn  alpha  alpha helix  chuỗi xoắn alpha

alpha interferon   interferon alpha

alpha linolenic (α-linolenic) acid   axit linoleic alpha

alpha-amylase alpha amylaza alpha-chaconine α-chaconin alpha-chain  chuỗi alpha

alphafetoprotein  alphafetoprotein, protein bào thai  alpha

alpha-neurotoxin  độc tố thần kinh alpha

alpha-rhythm  nhịp alpha

alpha-rumenic acid   axit alpha-rumenic

alpha-solanine alpha-solanin alpha-synuclein alpha-synuclein alpine  (thuộc) núi cao

alpine ecosystem (thuộc) hệ sinh thái núi cao, sức sản xuất sơ cấp và sinh khối

alpine tundra  tundra, núi cao

ALS gene   gen ALS

alternate  xen kẽ, so le, mọc cách, luân phiên, chuyển đổi

alternate host   vật chủ xen kẽ

alternating cleavage  phân cắt xoắn ốc

alternation of generations   luân phiên thế hệ, xen kẽ thế  hệ

alternative host      vật chủ chuyển đổi

alternative mRNA splicing   tách intron (từ) mARN (theo cách)  chuyển

đổi

alternative pathway of complement activation con đường hoạt hoá bổ thể chuyển đổi

alternative splicing   tách intron chuyển đổi

alternative stable states   trạng thái sen kẽ ổn định altitude độ cao (tuyệt đối), độ cao trên mức nước ven biển altitudinal zonation  phân vùng theo độ cao

altrices  chim non yếu, không tự kiếm mồi, cần chăm sóc

altruism   (tính) vị tha

altruistic behavior tập tính tha mồi alula thuỳ cánh, vảy gốc cánh aluminium  nhôm

alu family   họ Alu

aluminum resistance kháng nhôm aluminum tolerance chống chịu nhôm aluminum toxicity tính độc của nhôm alveolate  (thuộc) lỗ tổ ong

alveoli  phế nang

alveolus 1. hốc, hang, ổ 2,phế nang 3. Lỗ chân răng 4. Xương rãnh bao răng  5. đầu ống tiết enzym

alzheimer’s disease   bệnh Alzheimer

ambisexual lưỡng tính amblyopia (chứng) giảm thị lực ambosexual  lưỡng tính ambrosia  nấm ambrosia

ambulacral groove   rãnh chân mút, luồng chân mút

ambulatory  đi được dùng để đi

amcrine cell tế bào không sợi trục alveolar  (thuộc) lỗ tổ  ong alveolar ducts  ống phế nang

alveolar gas equation  cân bằng khí trong phế nang

anal (thuộc) hậu môn

amber mutation   đột biến amber ambergris long diên hương, hổ phách xám ambient pressue áp suất môi trường ameiosis (sự) không giảm phân amelification (sự) tạo men răng amenorrhea  (sự) mất kinh

amenorrhoea mất kinh amensalism  hội sinh amentia  thiểu năng tâm thần

amentiform  (có) dạng bông đuôi sóc

amentum  bông đuôi sóc

ametabolic  không biến thái

american type culture collection (atcc)   bộ giống chuẩn của  Mỹ

ames test   phép thử Ames

amino acid   axit amin

amino acid profile   dạng hình axit amin (nói lên chất lượng protein tương  ứng)

amino group  nhóm amin

aminoacid   axit amin

aminoacyl-trna   aminoacyl-tARN

aminocyclopropane carboxylic acid synthase synthaza axit carboxylic aminocyclopropan

aminoglycosides   aminoglycosid

amitosis   trực phân

amitotic division phân chia trực phân ammonification (sự) amoniac hoá ammonium  amonium, NH4

ammonization  (sự) amoniac hoá,  tạo amoniac

amnesia     (chứng) quên, (chứng) mất trí nhớ amniocentesis (thủ thuật) chọc màng ối amnion màng ối, túi ối

Amniota nhóm động vật có màng ối amniote (thuộc) động vật có màng ối amniotic cavity   khoang ối

amniotic ectoderm  ngoại bì ối

amniotic eggs   trứng động vật có màng ối

amniotic fluid dịch ối

amniotic folds  (các) nếp màng ối

Amoebida bộ Amip trần amoebocyte            tế bào dạng amíp amoeboid  (có) dạng amíp

amoeboid movement      vận động dạng amip

amorphic genes  gen không định hình

AMP viết tắt của Adenosine MonoPhosphate amphiaster  thể hai sao, thể sao kép Amphibia lớp Lưỡng cư

amphibians   lưỡng cư, sống nửa nước nửa cạn

Amphibious vừa ở cạn, vừa ở nước amphiblastic (thuộc) phôi túi hai cực amphibolic hai phía, hai hướng

amphibolic pathway con đường hai hướng amphicondylar hai lồi cầu chẩm amphicondylous hai lồi cầu chẩm amphicribal bundle bó đồng tâm quanh gỗ amphidiploid thể dị bội kép

amphimixis (sự) giao phối hữu tính Amphineura lớp Song kinh amphiont  hợp tử

amphipathic molecules (các) phân tử lưỡng vùng (phân cực và không phân cực) amphiphilic molecules (các) phân tử lưỡng tính (ưa nước và kỵ nước) amphiphioic  (thuộc) libe kép

amphiplatyan  dẹt hai mặt amphipneustic   hai kiểu  thở Amphipoda bộ vỏ giáp chân bên amphipodous  hai kiểu chân amphirhinal hai hốc mũi, hai lỗ mũi amphistomatal (có) khí khổng ở hai mặt amphistomatic (có) giác mút ở hai đầu amphistomous (có) giác mút ở hai đầu amphithecium   vỏ ngoài

amphitrichous (có) lông roi hai đầu amphitropous đính ngược ampholines  ampholin

ampicillin   ampixilin

amplexicaul   ôm thân

amphoteric compound   hợp chất lưỡng tính

ampicilline   ampicillin

amplexus  (sự) cõng ghép đôi

amplification   (sự) nhân bội,  sao chép ra nhiều bản

ampulla      bóng, bọng, túi, nang

ampullary   (thuộc) bóng, bọng, túi, nang

ampullary organ  cơ quan bóng bơi, cơ quan thuỷ tĩnh

amyelinate   không myelin

amplicon     amplicon  (đơn vị khuếch đại ADN)

amplification   khuếch đại, nhân

amplified fragment length polymorphism đa hình chiều dài các đoạn khuếch đại

amplimer   amplime  (đơn vị khuếch đại ADN)

amygdala  1. hạch hạnh  2. amyđan

amylase amylaza

amylase inhibitors   chất ức chế amylaza

amyloid   dạng tinh bột

amyloid placques  vết tinh bột

amyloid precursor protein protein tiền chất tinh bột amylolytic (thuộc) phân giải tinh bột, làm tan tinh bột amylopectin   amylopectin

amylopectin amylpectin amylose  amyloza amylum   tinh bột

anabiosis  (trạng thái) tiềm sinh

anabolic   đồng  hoá

anabolic pathway  con đường đồng hoá

anabolism   đồng hoá

anabolism (hiện tượng) đồng hoá anabolite  chất đồng hoá anaerobe   vi khuẩn yếm khí

anaerobe  vi khuẩn kỵ khí, vi sinh vật kỵ khí

anaerobic   yếm khí

anaerobic  kỵ khí, kỵ oxy

anaerobic respiration hô hấp kỵ khí anaerobic threshold trao đổi chất kỵ khí anaerobiosis   đời sống kỵ khí anaesthesia  mất cảm giác, tê anaesthetics  sự gây tê

anagenesis (sự) tiến hoá loài, tái sinh mô, tiến hoá tiến anaerobic decomposition (sự) phân huỷ yếm khí anaerobic respiration       hô hấp kỵ khí

anal canal  ống hậu môn

anal cerci  phần phụ hậu môn

anal character  đặc điểm giang môn

anal phase  pha giang môn, giai đoạn giang môn

anal spincter  cơ thắt hậu môn

analog gene   gen tương đồng

analogue   tương đồng

analysis of development phân tích sự phát triển analysis of variance phân tích phương sai anamnesis  1. kí ức   2.tiền sử bệnh

anamnestic  đáp ứng nhớ lệch

Anamniota  nhóm động vật không màng ối

anal stage  pha giang môn, giai đoạn giang môn

analgesia  mất cảm giác đau

analogous cùng chức

analogous organs  cơ quan tương đương, cơ quan tương  tự

analogy  (tính) cùng chức analpierotic phản ứng bổ sung thêm anamniote không màng ối anamniotic không màng ối

anamorph  giai đoạn bất toàn, giai đoạn vô tính

anaphase   pha sau

anaphylactic shock sốc phản vệ anaphylatoxin độc tố phản vệ, anaphylatoxin anaphylaxis  choáng quá mẫn

anapIasia      (sự) không phân hoá anapophysis  mỏm đốt sống phụ anapsid  không hố thái dương Anapsida phụ lớp không hố thái dương anarthrous   không khớp

anatomy 1.(sự) không khớp   2. mổ xác

anatropous      (đính) ngược anaxial không đối xứng anchor cell  tế bào dạng móc

anchoveta industry  công nghệ cá trổng ở Pêru

anchylosis (chứng) cứng khớp anconeal (thuộc) khuỷu anconeus   cơ khuỷu androconia vảy cánh (con) đực androcyte   tế bào đực

androdjoecious  (có) hoa đực- hoa lưỡng tính khác gốc

androecium   bộ nhị

androgen androgen, kích tố đực androgenesis (sự) sinh sản đơn tính đực androgynous  lưỡng tính

andromonoecious  (có) hoa đực lưỡng tính cùng gốc

androphore   cuống nhị

androsporangium túi bào tử đực androspore  bào tử  đực anecdysis gian kỳ lột xác

anemia (bệnh) thiếu máu anemochorous phát tán nhờ gió anemophily (tính) thụ phấn nhờ gió anemotaxis (tính) thụ phấn nhờ gió anencephalic (thuộc) tật không não anencephaly  tật không não

anergy (tính) không dị ứng, vô ứng anesthesia mất cảm giác, tê aneuploid thể bội không chỉnh aneurysm  phình mạch

angioblast  nguyên bào mạch

angiogenesis phát sinh (hệ) mạch máu, phát triển (hệ) mạch máu angiogenesis  sự hình thành mạch, sự phát triển mạch angiogenesis factors   nhân tố phát sinh mạch máu

angiogenesis inhibitor      chất ức chế phát sinh hệ mạch máu

angiogenic factors  nhân tố hình thành mạch

angiogenic growth factors   (các) nhân tố sinh trưởng hệ mạch  máu

angiogenin angiogenin angiography tim-mạch học angiology   mạch học

angiosperms   nhóm thực vật hạt kín

angiostatin   angiostatin

angiotensin   angiotensin

angular divergence       độ phân kỳ góc

anima  anim

animal behavior  tập tính động vật

animal cap  mũ động vật

animal cellulose  men cellulosa động vật

animal charcoal   than động vật

animal cognition   nhận thức của động vật

animal electricity điện động vật animal field vùng động vật animal pole cực động vật Animalia  giới động vật

animism   thuyết vật linh

animus  anim

anion  anion, ion âm

anisocercal   (có) thuỳ vây đuôi không đều

anisogamete      giao tử không đều

anisopleural  bất đối xứng hai bên

anisotropy   (tính) bất đẳng hướng, (tính) không đẳng  hướng

anisogamous bất đẳng giao ankylosis          (chứng) cứng khớp anlage   mầm

anneal (sự) gắn, ghép anneal ủ, luyện annealing   ghép (ADN)

Annelida   ngành Giun đốt

annual   cây một năm

annual growth ring  vùng sinh trưởng

annual quotas  chỉ số cota năm

annual ring      vòng năm, vòng sinh trưởng

annual species loài hàng năm annular (thuộc) vòng, (có) dạng vòng annulate (có) vòng, (có) đốt

annulus  1.vòng, vành  2.đốt khớp  3.vòng đốt thân  4.vòng  tơ

anodontia  (sự) không răng

anoestrus  thời kỳ đình dục

anomaly  (tính) dị thường, (tính) bất thường

anomerist  không phân đốt rõ ràng

anonymous DNA marker  chỉ thị ADN đồng nghĩa anorexia (chứng) chán ăn, (chứng) ăn không ngon miệng anorexia nervosa  (chứng) biếng ăn tinh thần

anosmia (sự) mất khứu giác anoxaemia (sự) thiếu oxy mô anoxemia (sự) thiếu oxy mô anoxia  (sự) thiếu oxy mô

anoxyblosis (sự) sống thiếu oxy mô Anseriformes  bộ Ngỗng antagonism        hiện tượng đối kháng antebrachium   cẳng tay, cẳng chi

antecubital   trước khuỷu, trước xương trụ

antenna  râu, anten

antennae (các) râu, (các) aten antennal (thuộc) râu, anten antennal glands (các) tuyến râu antennary (thuộc) râu, anten antennule râu nhỏ, râu I antepetalous trước cánh tràng anteposition  v   trí bên, v   trí    i

anterior  1. phía trước  2. phần trước  3. ở bụng

anterior cardiac vein  tĩnh mạch cảnh

anterior commissure in telecephalon   khớp nối trước trong não  cùng

anterograde amnesia (chứng) quên về sau anteroporterior axis trục trước sau antesepalous  trước lá đài

anther  bao phấn

anther culture  nuôi cấy bao phấn

antagonists   (các) sinh vật đối kháng

anterior pituitary gland   tuyến yên phía trước

antheridial receptacle  cuống túi tinh, cuống túi phấn, cuống túi tinh  tử

antherozoid  tinh trùng

anthesis 1. nở hoa 2. thời kì ra hoa

anthocyanidins anthocyanidin

anthocyanins anthocyanin

anthocyanosides   anthocyanosid

anthogenesis (sự) sinh sản cô tính cho hai giới tính

anthophilous thích hoa, ưa hoa, kiếm ăn ở hoa anthophore   cuống hoa

Anthophyta  1. ngành thực vật có hoa 2. ngành thực vật có  hạt

Anthozoa  lớp San hô

anthracnose  (bệnh) than (thực vật)

anthrax  bệnh than

anthropogenic do người, nhân tạo anthropoid (có) dạng người anthropomorph  hình người

anthropophyte cây theo người, cây gần người anti- auxun antiauxin, chất kháng auxin antiangiogenesis chống hình thành mạch antibiosis   (sự) kháng sinh

antibiotic  chất kháng sinh, thuốc kháng sinh

antibiotic resistance   (tính) chịu kháng sinh, chống kháng  sinh

antibiotic resistance gene  gen chống kháng sinh

antibody   kháng thể

antibody affinity chromatography   sắc ký ái lực kháng  thể

antibody arrays   dàn kháng thể

antibody-laced nanotube membrane màng ống nano ràng buộc kháng thể

antibody-mediated immune response phản ứng miễn dịch trung gian kháng thể

antical  mặt trên

anticoagulants  chất chống đông tụ

anticoding strand   sợi đối mã

anticodon đơn vị đối mã, anticodon antidiuretic hormon hoocmon antidiuretic antidromic ngược chiều, ngược dòng antifreeze proteins protein kháng đông anticodon  đối codon

antidilnal  đối nghiêng

antigene   kháng nguyên

antigenic determinant thể quyết định (là) kháng nguyên antihemophilic factor viii nhân tố VIII chống chảy máu antihemophilic globulin   globulin chống chảy máu

anti-idiotype antibodies   kháng thể đối idiotyp

anti-idiotypes   đối idiotyp

anti-interferon   kháng interferon

anti-oncogenes kháng gen (gây) ung thư antioxidants chất chống oxy hoá antiparallel   đối song song

antiporter  đối chiều (trong vận chuyển qua màng)

antisense (DNA sequence)   đối nghĩa (trình tự ADN đối  nghĩa)

antisense RNA   ARN đối nghĩa

antithrombogenous polymers  polyme chống đông vón  (máu)

antitianspirant  chất chống thoát hơi nước

antitoxin   antitoxin

antitoxin  kháng độc tố, antitoxin

antivivisectionists  người chống sinh thiết, người chống cắt  sống

antixenosis  tính chống ngoại lai

antorbital 1. trước hố mắt 2. xương vùng mũi antra (các) xoang, (các) khoang, (các) hốc antrorse hướng phía trước, cong phía trước antrum  xoang, khoang, hốc

Anura  tổng bộ Không đuôi

anural không đuôi, (thuộc) không đuôi anurous không đuôi, (thuộc) bộ không đuôi anus  hậu môn

antigen  kháng nguyên

antigenic determinant quyết định kháng nguyên antigenic variation thay đổi kháng nguyên antiglobulin  kháng globulin

antiglobulin test  kiểm tra ngưng kết globulin

antihistamine  kháng histamin

anti-idiotype  kháng idiotyp

anti-lymphocytic serum      huyết thanh kháng lympho bào

antimetabolite  chất chống chuyển hoá

antimutagen  chất chống đột biến

anti-nuclear factor yếu tố kháng nhân antiohtipeilstaltic phản nhu động, nhu động ngược antiperisaIsis (sự) nhu động ngược, phản nhu động antipetalous  trước cánh tràng

antipodal cells (các) tế bào đối cực antipyretic hạ sốt, hạ nhiệt, thuốc hạ sốt antisapalous  trước lá đài

antisepsis  (sự) sát trùng,  khử trùng

anti-social personality loạn nhân cách, nhân cách chống xã hội antithetic alternation of generations xen kẽ thế hệ đối lập antithetic theory of alternation thuyết xen kễ thế hệ đối lập antithrombin  chất chống đông máu

apoplast thể không hợp bào anxiety  ưu tư, lo lắng,  bồn chồn anxiolytic thuốc an thần nhẹ aorta  động mạch chủ

aortic  (thuộc) động mạch chủ

aortic arches  (các) cung động mạch chủ, (các) quai động mạch  chủ

aortic baroreceptor   thụ quan áp lực tĩnh mạch

aortic bodies động mạch chủ cơ thể aortic valves van động mạch chủ aperturate  (có) lỗ mở

apetaly     (sự) không có cánh tràng apetalous không có cánh tràng apgar score  số điểm Apgar aphagia (chứng) không chịu ăn Aphaniptera  bộ Bọ chét

Aphasia (sự) mất ngôn ngữ apheliotropic hướng tố aphids rệp cây

aphonia  (sự) mất tiếng nói,  mất tiếng

aphotic zone  tầng nước không sáng, vùng vô quang

aphototropic không hướng sáng apical (thuộc) đỉnh, mỏm, chóp apical body   thể đỉnh

apical cells tế bào chỏm

apical constriction  eo thắt thể đỉnh

apical dominance  (tính) trội ngọn, (tính) vượt ngọn

apical epidermal cap  mũ ngoại bì đỉnh

apical growth  sinh trưởng ngon

apical meristem  mô phân sinh đỉnh

apical placentatlon  kiểu đính noãn đỉnh

apical plate  vảy đỉnh

apical surface of epithelial cell  bề mặt đỉnh của tế bào biểu  mô

apical sense organ  cơ quan cảm nhận đỉnh

apiculate  nhọn đột ngột

Aplaceae  họ Hoa tán

aplacental không nhau, không giá noãn aplanetic không động, bất động aplanogamete giao tử bất động aplanospore  bào tử bất động

aplasia  (sự) ngừng phát triển

apneustic không lỗ thở, thiếu lỗ thở

aplastic anemia bệnh thiếu máu ngừng tiến triển apneustic centre  trung tâm ức chế hô  hấp apnoea  (sự) ngừng thở

apocarpous (có) lá noãn rời

Apoda  bộ Hải sâm không chân

Apo A-1 Milano Apo A-1 Milano (một loại apolipoprotein chống sơ vữa mạch máu)

Apo B-100   Apo B-100 (một loại lipoprotein nồng độ  thấp)

Apo-1/Fas Apo-1/Fas, CD95 protein (vận chuyển tín hiệu apoptosis qua màng tế bào)

apodal     không chân apodeme mấu lồi trong apodous  không chân

apodous larva  ấu trùng không chân

apogamous   vô giao

apoenzyme   apoenzym

apogamy  (sự) sinh sản vô tính,  sinh sản vô giao

apolipoprotein apolipoprotein apolipoprotein B apolipoprotein B apomictric species  loài sinh sản vô tính

apomixis  (sự) sinh sản không dung hợp,  sinh sản vô phối

apophysls mấu chằng, mỏm apomixis sinh sản vô phối apoprotein  apoprotein

apoptosis   cái chết theo chương trình (của tế bào)

aporogamy  (tính)  thụ phấn ngoài lỗ noãn

aposematic coloration   nhuộm màu nguỵ trang xua  đuổi

apospory (sự) sinh sản không bào tử apostrophe (sự) xếp dọc màng tế bào giậu apothecium   thể quả mở, thể quả dạng đĩa

apparent competition  cạnh tranh biểu kiến

appeasement behaviour  tập tính phục tùng, tập tính quy  phục

appendage  phần phụ

appendicular skeleton bộ xương phụ appendix  ruột thừa, phần  phụ appendix vermiformis ruột thừa appetitive behaviour tập tính thèm ăn applied psychology  tập lý học ứng dụng

apposition   (sự) hình thành các lớp vỏ,  phát triển chồng

appressed (bị) ép sát, ép nén, áp ép appressorium đĩa bám, giác bám apterism (trạng thái) không cánh

approvable letter  thư chấp nhận (của FDA đối với dược phẩm  mới)

aptamers

apterous không cánh

Apterygota  phân lớp không cánh

Aptitude năng khiếu

apyrexia  (sự) không sốt, (trạng thái) không sốt

aquaporins  aquaporin (protein tạo kênh vận chuyển trong tế  bào)

aquatic  thực vật thuỷ sinh

aquatic communities  quần xã sinh vật ở nước

aquatic fungi nấm ở nước aqueduct  cống aqueductus  cống Sylvii

aqueductus vestibuli  cống tiền đình

aqueous humour thuỷ dịch aqueous solution dung dịch nước aqueous tissue mô thuỷ dịch aquiculture nuôi trồng thuỷ sản aquiduct of Sylvius  ống Sylvius

Arabidopsis thaliana Arabidopsis thaliana arachidonic acid      axit arachidonic Arachnida  lớp Nhện

arachnidium  cơ quan nhả tơ

arachnoid 1. có dạng màng nhện  2. (có) dạng nhện  3. màng  nhện

Araneae bộ Nhện araneous (có) dạng nhện arboretum  vườn cây gỗ

arbuscule   1.cây bụi  2. rễ mút phân nhánh

arch vòm đai Archaea   Archaea

archaeostomatous (có) nguyên khẩu

Archea  giới vi khuẩn cổ

archecentra trung khu vòng cung archecentrous (thuộc) trung khu vòng cung archegonial chamber khoang túi chứa noãn archegonial receptacle cuống túi chứa noãn Archegoniatae nhóm thực vật túi chứa noãn archegoniophore cuống túi chứa noãn archegonium túi chứa noãn

archencephalon  não cổ, não nguyên thuỷ

archenteron ruột nguyên thuỷ archetype mẫu gốc, mẫu nguyên thuỷ archetype nguyên bào  tử Archiannelida  lớp Giun đốt archiblastic phân cắt đều hoàn toàn archiblastula phôi nang đều hoàn toàn archicoel  khoang nguyên thuỷ

archinephric (thuộc) thận nguyên thuỷ, nguyên thận archipallium  vỏ não nguyên thuỷ, vỏ não  cổ architype kiểu nguyên thuỷ, kiểu gốc archlnephrldlum nguyên đơn thận, tế bào bài tiết archlnephros nguyên thận, thận nguyên thuỷ Archosauria  phân lớp Thằn lằn cổ

arclcentrous (có) cột sống cong arctic circle tundra vòng cực arcuate  (có) dạng cung

area monitoring  giám kiểm vùng

area opaca  vùng mờ

area pellucida   vùng sáng

area relationships   quan hệ vùng phân bố

area vasculosa  vùng mạch

Arecaceae Họ Cau

Arecidae phân lớp Cau, tổng bộ Cau arenaceous 1. mọc trên cát 2. sống trong cát arenicolous  sống trong cát

areola quầng

areolae (các) quầng

areolar   (thuộc) quầng, rỗ hoa, (có) đốm

areolar tissue mô liên kết thưa archnoid mater chất màng nhân archnoid mater chất màng nhân archnoid villi

archnoid villi  tơ nhện

areolate (thuộc) quầng, rỗ hoa, (có) đốm

areole   khoanh, khoảnh

argeritate (có) vẻ bạc, (có) ánh bạc argillicolous ưa đất pha sét, sông ở đất pha sét arginine  arginin

arid zone vùng khô hạn arginine (arg) arginin aril áo hạt

arista  lông cứng, râu, gai

Aristotle’s lantern  đèn nghiền, đèn Aristorle

arm tay, cánh tay, chi trước armed (có) bảo vệ armyworm

aroa

arousal   (sự) hưng phấn

array  mảng

arrectores pilorum   cơ dựng lông

arrest muscle cơ bắt

arrhenotoky  trinh sinh ra con đực

arrhythmia (chứng) loạn nhịp

ARS element   yếu tố ARS (đoạn ADN hỗ trợ sao chép tự  động)

artefact  giả tượng

arterial (thuộc) động mạch

arterial baroreceptor reflexes phản xạ áp lực động mạch arterial chemoreceptor   hoá thụ quan động mạch arterial circulation  hệ tuần hoàn dộng mạch

arterial system  hệ động mạch

arteriole  động mạch nhỏ

arteriosclerosis (hiện tượng) xơ cứng động mạch arteriovenous anastomoses nhánh nối động tĩnh mạch artery  động mạch

arthritic  (thuộc) khớp, gần khớp

arthritis  khớp

arthrodlal membranes màng khớp Arthrophyta ngành thực vật phân đốt Arthropoda  ngành  chân khớp arthrospore bào tử phân đốt, bào tử có đốt Arthus reaction  phản ứng Arthus articular bone  khớp xương

articular(e)  1. (thuộc) khớp  2. khớp nhỏ

articularia (các) khớp nhỏ

articulated  phân khớp, phân đốt

articulation  khớp

artifact  giả tượng

artificial classification phân loại nhân tạo artificial community quần xã nhân tạo artificial selection chọn lọc nhân tạo artiodactyl  (có) ngón chẵn

Artiodactyla bộ Ngón chẵn arundinaceous (có) dạng sậy as penis xương dương vật ascertainment  (sự) tìm chọn

Aschelminthes ngành Giun tròn asci (các) túi, (các) nang Ascidiacea  lớp Hải tiêu

ascidium  lá bắt sâu bọ, lá nắp ấm

ascites  cổ trướng

ascocarp  thể quả túi

ascolichen  địa y dạng túi, địa y dạng nang

ascoma thể quả túi Ascomycetes       lớp Nấm túi ascomycetes nấm túi

Ascomycotina  phân ngành Nấm túi

ascon  bọt biển túi, ascon ascorbic acid axit ascorbic ascorbic acid axit ascorbic ascospore bào tử túi, bào tử nang ascus  túi, nang

asepalous không có lá đài, thiếu lá đài aseptate không vách, không màng asexual  vô tính

asian corn borer bọ rầy ngô châu á asparagine (asp)   asparagin aspartic acid   axit aspartic

Aspergillus flavus Aspergillus flavus assay   phép thử, xét nghiêm assembly rule luật quần tụ assimilation  (sự) đồng hoá

assimilation efficiency hiệu suất hấp thụ assimilatory quotient hệ số đồng hoá association 1. quần hợp 2. (sự) liên kết association cortex vỏ liên kết, vỏ liên hợp association mapping  xây dựng bản đồ liên kết

association of biotechnology companies (ABC) hiệp hội các công ty công nghệ sinh học

associative learning tập quen nhờ liên hệ, tập quen nhờ liên tưởng assortative mating giao phối chọn loại, giao phối chọn lựa theo loại astaxanthin   astaxanthin

astelic  không trục, không trung trụ

aster  thể sao Asteraceae họ Cúc Asteridae phân lớp Cúc Asteroidea lớp Sao biển asthma  hen

astomatous không lỗ khí, không miệng

astragalus  xương sen

astral fibers sợi dạng sao astrocyte tế bào thần kinh đêm astrosciereide tế bào đá dạng sao asymmetric không đối xứng asparagine  asparagin

aspartlc acid  axit aspartic aspect 1. quang cảnh 2. sắc thái aspergillosis  (bệnh) nấm quạt

Aspergillus  nấm quạt, nấm cúc, nấm aspergillus aspermia (sự) không tạo tinh trùng, không có tinh trùng asphyxia (chứng) ngạt

aspiration  sự hít

asplanchnic  không ống tiêu hoá

auxotroph  sinh vật khuyết dưỡng, sinh vật dinh dưỡng tự  động

available     (có) giá trị, dùng được avascular  không mạch

asymmetric carbon  carbon không đối xứng

asymmetric cell division sự phân cắt tế bào không đối xứng asymmetric competition cạnh tranh không đối xứng asymmetry (tính) không đối xứng, dạng không đối xứng asynapsis (sự) không tiếp hợp

asynchronous flight  chiếu sáng không đồng nhất

atactostele  trụ toả, trung trụ phân tán

atavism  (hiện tượng) lại giống, (hiện tượng) phản tổ

ataxia (sự) mất điều hoà,  mất điều vận

ataxia telangiectasia  mất điều hoà giãn mạch

ataxy  (sự) mất điều hoà,  mất điều vận

ATCC   viết tắt của American Type Culture Collection

atelectasis  sự sai trật tự

atherosclerosis  bệnh sơ vữa động mạch

athetosis  chứng múa vờn

AT-III       yếu tố AT-III  (gây vón cục máu)

atlas  đốt đội

atmometer    bốc  hơi kế  AtNHX1 gene gen AtNHX1 atokous  không sinh sản, vô sinh

atomic force microscopy   kính hiển vi (dùng) lực nguyên  tử

atomic mass  nguyên tử khối

atomic number  số hiệu nguyên tử atomic weight trọng lượng nguyên tử ATP   viết tắt của AdenosinTriPhosphate

ATP synthase      synthaza ATP, enzym tổng hợp ATP

ATPase     enzym ATPaza ATPase   ATPaza  atresia (sự) thoái hoá atresic  thoái hoá

atrial natriuretic factor  nhân tố lợi tiểu tâm nhĩ (tác nhân điều chỉnh huyết  áp)

atrial peptides peptid tâm nhĩ atrial pressue áp lực tâm nhĩ atrial receptor  thụ quan tâm nhĩ

atrioleventricular valve  van nhĩ-thất

atriopore   lỗ thông

atrium  lỗ, cửa

atrium of heart lỗ tim, cửa tim atrophy          (sự) teo,  tiêu biến atropous đính thẳng, gắn thẳng atropus  noãn thẳng

attachment theory  thuyết gắn kết, thuyết ràng buộc

attack rate  chỉ số xâm chiếm

attention (sự) quan tâm, chú ý attenuated vaccine vacxin giảm độc lực attenuation  (sự) suy giảm

attitude   thái độ

attitude scale   thang thái độ

attribution theories (các) thuyết quy kết auditory (thuộc) nghe, thính giác auditory cortex  vỏ thính giác

auditory nerve  dây thần kinh thính giác, dây VIII

auditory ossicles  xương nhỏ thính giác

aural  (thuộc) nghe, thính giác

auricle  1. tâm nhĩ  2. tai ngoài  3. thuỳ tai ngoài  4.  thuỳ tai

auricular lông phủ gốc atrioventricular hạch nhĩ thất atrioventricular ring  vòng nhĩ thất

attenuated (pathogens) (bị) suy giảm (mầm bệnh) attenuation (of RNA)   suy giảm  (ARN)  aureofacin   aureofacin

auriculoventricular   (thuộc) nhĩ – thất Australasian region  vùng Châu úc Autecology  sinh thái học đơn loài

authoritarian personality   nhân cách độc đoán

autism (chứng) tự kỉ autoallogamy (sự) tự dị giao auto-antibody tự kháng thể autocatalysis (sự) tự xúc tác

autochthonous nội tại, bản địa, địa phương autochthonous material vật liệu bên trong autocidal control khống chế bằng tự diệt auricularia  ấu trùng dạng tai

autodiploid thể tự lưỡng bội

autoecious  một chủ, đơn chủ

auto-erotism (sự) tự khiêu dâm, tự khiêu dục autogamy (sự) tự giao, tự thu phấn, tự thụ tinh autogenic   tự sinh

autogenic succession diễn thế tự sinh autogenous model mô hình tự sinh autocoprophagy (sự) tự ăn phân

autogenous control   điều khiển tự sinh, kiểm soát tự sinh

autograft  (sự) tự ghép

autoimmune disease bệnh tự miễn dịch autoimmune disease bệnh tự miễn autoimmune thyroiditis tự miễn thyroid auto-immunity (sự) tự miễn dịch autoinducer   thể tự phát sinh autologous   tự rụng

autolysis (sự) tự tiêu, tự phân giải autolytic tự tiêu, tụ phân giải automatism  (tính) tự động

autonomic  độc lập, tự chủ, tự điều chỉnh, tự phát

autonomic movement  vận độnh tự phát

autonomic nervous system  hệ thần kinh dinh dưỡng, hệ thận kinh tự  trị

autonomous  độc lập, tự chủ, tự điều chỉnh, tự phát

autonomous replicating segment   đoạn tự sao chép

autonomous replicating sequence   trình tự tự sao chép

autoplasma đồng nguyên sinh cá thể autoplastic transplantation ghép tự thân autopodium  bàn tay, bàn chân

autopolyploid thể đa bội cùng loài, thể đa bội cùng tính autoradiogram   sơ đồ phóng xạ tự   ghi  autoradiography   (phép) phóng xạ tự ghi autoregulation  sự tự điều chỉnh

autosome nhiễm sắc thể thường autospasy (sự) tự rụng, tự cắt autospore  bào tử gốc

autostylic     (thuộc) khớp kiểu trực tiếp autotetraploid khớp kiểu trực tiếp autostyly  thể tự tứ  bội

autotomy (sự) tự rụng autotranspiantation (sự) ghép vùng loại autotroph  sinh vật tự dưỡng

autotrophic  tự dưỡng

autotrophic bacteria vi khuẩn tự dưỡng autotrophic nutrion dinh dưỡng tự dưỡng autoxenous  một chủ, đơn chủ

autumn wood gỗ mùa thu auxanometer tăng trưởng kế auxillary bud  chồi nách

auxocyte  thế bào sinh dục dạng tăng trưởng

auxotonic  cương cơ, trương cơ

auxin     auxin (hocmôn sinh trưởng thực vật)

auxotroph   khuyết dưỡng

auxotrophic mutation   đột biến khuyết dưỡng

average trung bình, số trung bình aversion therapy liệu pháp ngược aversive therapy liệu pháp ngược aversive stimulus kích thích ngược Aves  lớp Chim

avian leucosis  (bệnh) bạch cầu chim, (bệnh) bạch cầu lympho  bào

avidin  avidin

avidity  độ bám, độ phàm

avitaminosis (chứng) thiếu vitamin Avogadro constant hắng số Avogadro Avogadro law   định luật avogadro  awn  lông cứng, râu

axenic culture  (sự) nuôi cấy thuần

axial   dọc trục, (thuộc) trục

axial filament  sợi trục

axial mesoderm trục phôi giữa axial skeleton bộ xương trục axiate pattern mẫu theo trục axil  nách lá, kẽ lá

axile  đính trụ, gắn trụ

axilemma  bao trụ

axile placentation kiểu đính noãn axillary (thuộc) nách lá, kẽ lá axilary air sac  túi khí phụ

axis  1. trục, trụ  2. thân chính  3. thân ống 4. đốt trục

axon   axon, sợi trục thần kinh

axonal transport vận chuyển sợi trục axoneme tơ trục, sợi trục của tiêm mao axopodium roi trục, chân giả sợi trục azadirachtin azadirachtin (vật dẫn thuốc) azonal soil  đất phi địa đới

Azotobacter   vi khuẩn cố định đạm

azurophil-derived bactericidal factor (ADBF) nhân tố diệt khuẩn bắt nguồn từ   azurophil

azygomatous   không cung má

azygos   thẻ lẻ

azygous  không thành cặp, không thành đôi

azygospore  bào tử đơn tính, bào tử không tiếp hợp

B

B cell   tế bào B

B lymphocytes   tế bào lympho B

B.t.     viết tắt của Bacillus thuringiensis

B.t. israelensis   B.t. israelensis

B.t. kumamotoensis   B.t. Kumamotoensis

B.t. kurstaki   B.t. kurstaki  (một chủng Bacillus  thuringiensis)

B.t. tenebrionis   B.t. tenebrionis

B.t. tolworthi   B.t. tolworthi

B.t.k. viết tắt của B.t. kurstaki (một chủng Bacillus  thuringiensis)

Babesia  (kí sinh trùng) Babesia

Babinski’  s sign  triệu chứng Babinski

BAC   viết tắt của Bacterial Artificial Chromosomes

baccate mọng, giống quả mọng Bacillaceae họ Bacillaceae Bacillariophyceae  lớp Tảo silic

Bacille Calmette   vi khuẩn Calmette-Guerin

bacilli (các) trực khuẩn Bacilluria trực khuẩn niệu Bacillus   Bacillus, trực khuẩn

Bacillus licheniformis    Bacillus licheniformis

Bacillus subtilis (b. subtilis) Bacillus subtilis (B. subtilis) Bacillus thuringiensis (b.t.)                                             Bacillus thuringiensis (B.t.) back mutation   đột biến nghịch

backgound radiation   bức xạ nền

B lymphocyte tế bào lympho B B-memory cell tế bào nhớ B back mutation đột biến ngược bacteria  vi khuẩn

bacterial fermentation  lên men do vi khuẩn

bacterial artificial chromosomes (BAC) nhiễm sắc thể nhân tạo ở vi khuẩn

bacterial expressed sequence tags   thẻ trình tự biểu hiện ở vi  khuẩn

bacterial growth  sự tăng trưởng của vi khuẩn

bacterial two-hybrid system   hệ thống lai kép ở vi khuẩn

bacterial virus xem bacteriophage, phage bactericidal    (thuộc) chất diệt khuẩn bactericide chất diệt khuẩn

bacteriocin   bacteriocin

bacteriochlorophyll  diệp lục tố vi khuẩn

bacteriology vi khuẩn học bacteriophage thể thực khuẩn, phagơ bacteriostat chất kìm hãm vi khuẩn bacteriostatic kìm hãm vi khuẩn bacteroid dạng vi khuẩn bacteriotropin đốc tố vi khuẩn bacterium  vi khuẩn

Bacteroidaceae  họ Bacteroidaceae

Baculovirus   Baculovirut

Baculovirus expression vector      vectơ biểu hiện Baculovirus Baculovirus expression vector system                                   hệ thống vectơ biểu hiện bagassosis  (bệnh) bụi bã mía

bakanae  bệnh lúa von

bal 31 nuclease   Nucleaza Bal 31

balance  (sự) cân bằng

balanced polymorphism  (hiện tượng) đa hình cân  bằng

balancers  cánh chuỳ, cánh tạ

balancer chromosomes nhiễm sắc thể cân tâm balance theories  (các) thuyết cân bằng Balbiani rings  (các) vòng Balbiani

baleen plate tấm lược hàm ballistospore  bảo tử vô  tính Banbinski sign triệu chứng Banbinski bands  băng, dải

banding techniques kỹ thuật hiện băng Bangs bacillus  trực khuẩn Bang baragnosis (sự) mất nhận thức trọng lượng barb  tơ cứng, sợi móc

barbate  (có) râu, (có) túm lông cứng, (có) sợi móc, (có)  gai

barbel  râu

barbule  sợi móc nhỏ

BAR gene   gen BAR

bare sensory nerve endings  đầu dây thần kinh cảm giác

bark  vỏ

barley   lúa mạch

barnase      barnaza (enzym phân huỷ ADN ở Bacillus  amyloliquefaciens)

baroreceptor  áp thụ quan

baroreceptor reflex phản xạ áp thụ quan, phản xạ cơ quan cảm nhận áp lực

barophil  sinh vật ưa khí áp cao

Barr body  thể Barr

Bartholin’s duck  ống Bartholin

Bartholin’s  glands  tuyến Bartholin, tuyến âm hộ

basal area  vùng đáy

basal body   thể gốc

Basal cell  tế bào đáy, tế bào gốc

basal corpuscle  hạt gốc

basal ganglia hạch đáy não basal granule thể gốc, hạt gốc basal lamina  màng đáy

basal metabolic rate  tỷ số chuyển hoá cơ bản, suất chuyển hoá cơ  bản

basal placentation  kiểu đính noãn gốc

basal plates  (các) lá nền, (các) phiến sụn nền

Base   đế, đáy, gốc, nền

basement membrane       màng đáy base bazơ,  xem nitrogenous base base (general)   bazơ (nói chung) base (nucleotide)   bazơ (ở nucleotid)

base excision sequence scanning (bess)   quét trình tự theo cách cắt  bazơ

base pair (bp)   cặp bazơ (nitơ)

base sequence   đoạn trình tự các bazơ

base substitution   thay thế bazơ

Basic chromosome number  số nhiễm sắc thể gốc

Basic chromosome set bộ nhiễm sắc thể gốc, số nhiễm sắc thể cơ bản basic fibroblast growth factor (BFGF) nhân tố sinh trưởng nguyên bào sợi cơ bản

basic reproductive rate  chỉ số sinh sản cơ sở

basiconic (có) mấu dạng nón basidiocarp  quả đảm basicity độ trung hoà kiềm basic number số cơ bản basidioma  quả đảm

Basidiomycetes phân ngành Nấm đảm, lớp Nấm đảm Basidiomycotina phân ngành Nấm đảm, lớp Nấm đảm basidiospore  bào tử đảm

basidium  đảm basifixed đính gốc basifugal tránh gốc basilar  (thuộc) gốc, đáy

basilar membrane  màng đáy

basipetal hướng gốc basiphil ưa kiềm basis cranli  đáy sọ

basket cell tế bào giỏ

basophil bạch cầu ưa kiềm, ưa kiềm basophilia (chứng) tăng tế bào máu ưa bazơ basophil leucocyte bạch cầu ưa kiềm basophilic   ưa kiềm

basophils   sinh vật ưa kiềm

bast  libe

batch culture  nuôi cấy theo lô

Batesian mimicry  (tính) nguỵ trang Batesia

bathophilous ưa độ sâu bathyal (thuộc) vùng biển sâu bathybic (thuộc) biển sâu bathylimnetic (thuộc) đáy hồ bathymetric (thuộc) đo độ sâu bathysmal biển thẳm Batrachia lớp Lưỡng cư batrachian   (thuộc) ếch nhái B cell  tế bào B

• chromosomes nhiễm sắc thể B

BB T.I. BB T.I. (chất ức chế tripsin, viết tắt của Bowman-Birk trypsin inhibitor)

BBB   viết tắt của Blood-Brain Barrier

BBA  viết tắt của Bio-Barcode Amplification

bce4  promotơ bce-4 (kiểm soát gen hạt có dầu ở thực vật)

bcrabl gene   Gen BcrAbl

bcr-abl genetic marker   Chỉ thị di truyền bcr-abl

Bdelloidea  bộ Đỉa

beak  mỏ

bearded  (có) lông cứng, (có) râu

beetle  bọ cánh cứng

Beggiatoales (vi khuẩn) Beggiatoales bebavioral ecology sinh thái học tập tính Behavioral ecology sinh thái học tập tính behaviour tập tính, thói quen, lối sống behaviour modification sửa đổi tập tính behaviour therapy liệu pháp tập tính belemnoid (có) dạng lao, (có) dạng tên Bellini’s ducts (các) ống Bellini

belt transect  đường cắt vùng

Bence-Jones protein protein Bence-Jones behavioural change thay đổi tập tính behavioural defences tập tính bảo vệ

behavioural ecology tập tính sinh thái behaviourism   (thuyết)  tập tính  benign tumor  u lành

benthic  (thuộc) sinh vật đáy

benthic animal  động vật sống đáy

benthic community  quần xã sinh vật đáy

benthic invertebrates  động vật không xương sống ở đáy

B-DNA   ADN B

benthic zone tầng đáy benthon sinh vật đáy benthos sinh vật đáy

benzodiazepines benzođiazepin Bergmann’s law  định luật Bergmann beri-beri  (bệnh) tê phù

berry 1. quả mọng  2. trứng giáp xác

BESS   viết tắt của Base Excision Sequence Scanning

BESS method   phương pháp BESS

BESS t-scan method  phương pháp quét T BESS

best linear unbiased prediction (blup) dự đoán khách quan tuyến tính tốt nhất

beta carotene      carotene beta

beta cells   tế bào beta

beta conformation cấu hình beta beta diversity (độ) đa dạng beta beta-conglycinin   β-conglycinin

beta-d-glucuronidase   β-D-Glucuronidaza

beta-glucan   β-glucan

beta-glucuronidase   β-glucuronidaza

beta interferon   interferon beta

beta-lactam antibiotics   chất kháng sinh β-lactam

beta-microglobulin microglobulin beta

beta oxidation oxy hoá beta beta sitostanol sitostanol beta betacyanins betaxyanin betalains  betalain

beta-pleated sheet  phiến gấp, nếp gấp beta

beta-rhythm nhịp beta betaxanthins betaxanthin bhang (chất) bơhan bicarpellary hai lá noãn biceps cơ hai đầu

bicipital  (thuộc) cơ hai đầu

beta-secretase   β-secretaza

BEVS   viết tắt của Baculovirus Expression Vector  System

BFGF   viết tắt của Basic Fibroblast Growth Factor

BGYF   viết tắt của Bright Greennish-Yellow  Fluorescence

bicipital groove rãnh cơ hai đầu bicollateral bundle bó chồng kép bicuspid (có) hai mấu nhọn bicuspid valve van hai lá bicuspidate  (có) hai mấu nhọn

bicuspid valve  van hai mấu, van hai lá

biennial cây hai năm bifacial leaf lá hai mặt bifid  xẻ đôi, chẻ đôi

Bifidobacteria   Bifidobacteria (vi khuẩn)

Bifidus   Bifidus

bifurcate chẻ nhánh, phân nhánh bifurcation (sự) chẻ nhánh, phân nhánh bigeneric hybrid thẻ lai hai giống bilabiate hai môi, môi kép

bilateral  hai phía, hai bên

bilateral cleavage  phân cắt đối xứng hai bên, phân cắt hai  phía

bilateral symmetry  đối xứng hai bên

bile  mật

bile acids   axit bilic

biletaria  động vật đối xứng hai bên

bile duct  ống mật

bile salts  muối mật

biliary secretion sự tiết mật bilirubin  bilirubin biliverdin  biliverdin

bilocular  hai phòng, hai ngăn, hai ô

bimanous  hai tay

bimastic   hai vú

binary fission  phân cắt thành hai

binaural  hai tai

binomial nomenclature hệ danh pháp tên kép binomial distribution phân bố nhị thức binominal nomenclature  hệ danh pháp tên kép

binovular twins  trẻ sinh đôi hai trứng, trẻ sinh đôi hai hợp  tử

binucleate phase  pha hai nhân, pha song nhị bội

bio-assay   thử nghiệm sinh học

Bio-Barcode Amplification khuếch đại Bio-Barcode, khuếch đại theo mã Bar sinh học

biochemistry  hoá sinh học

bloclimatology  sinh khí hậu học, khí hậu học sinh học

blocoenosis  quần xã sinh vật

BLUP viết tắt của Best Linear Unbiased Prediction biodegradation  (sự) phân huỷ sinh học biodiversity  đa dạng sinh học

bio-electricity điện sinh học bioelectronics ngành điện tử sinh học bioengineering   kỹ thuật sinh học

bio-engineering kỹ thuật sinh học biofeedback tác động ngược sinh học biogas  khí sinh học

biogenetic law  nguyên tắc phát sinh sinh học, luật sinh sinh  học

biogeographic regions  (các) vùng địa lý sinh vật

biofilm   màng sinh học biofilm phim sinh học biogenesis   phát sinh sinh học

biogenic do sinh vật, từ sinh vật biogeochemical cycles chu trình sinh địa hoá biogeochemistry Môn Hoá địa sinh học billiary canaliculi  rãnh ống mật

BIO   viết tắt của Biotechnology Industry Organization

bioassay   phép thử sinh học, xét nghiệm sinh học

bio-bar codes Mã Bar sinh học biochemical oxidation     oxy hoá sinh học biochemistry   môn Hoá sinh học biochips   chip sinh học

biocide       diệt sinh học

biodegradable   phân huỷ sinh học

biodegradable pollutant yéu tố ô nhiễm chịu phân huỷ sinh học biodesulfurization   khử lưu huỳnh (bằng) sinh học biogeography  ngành địa lý sinh học

bionanotechnology   công nghệ nano sinh học

biohazards controversy   tranh luận về mối nguy hiểm sinh  học

bioinformatics môn Tin sinh học bioinorganic (thuộc) vô cơ sinh học bioleaching  lọc thô sinh học biolistic apparatus máy bắn gen biolistics gene gun   súng bắn gen

biologic response modifier therapy   phép trị liệu sửa đổi sinh  học

biological activity hoạt tính sinh học biological clock đồng hồ sinh học biological constraint ép buộc sinh học biological containment kiềm chế sinh học biological control phòng trừ sinh học biological form   dạng sinh học

biological half-life  chu kỳ ban huỷ sinh học

biological magnification      khuyếch đại sinh học biological oxygen demand (BOD) nhu cầu oxy sinh học biological race  nòi sinh học

biological rhythm nhịp điệu sinh học biological shield màn chắn sinh học biological species  loài sinh học biological vectors vectơ sinh học biological warfare chiến tranh sinh học biology   môn Sinh học

bioluminescence   phát huỳnh quang sinh học

biomarkers   chỉ thị sinh học

biomass   sinh khối

biomems  chip cơ điện sinh học

biomimetic materials vật liệu phỏng sinh học biomolecular electronics môn Điện tử phân tử sinh học biomass  sinh khối

biome biôm, đại quần xã sinh vật biometeorology sinh khí tượng học biometrical genetics di truyền học thống kê biometry   thống kê sinh học

biomotors động cơ sinh học bionics phỏng sinh học biophysics lý sinh học biopolymer polyme sinh học biopsy (sự ) sinh thiết bioreceptors thụ quan sinh học biorecovery   phục hồi sinh học

bioremediation   sửa chữa sinh học

biosafety   an toàn sinh học

biosafety protocol   nghị định thư an toàn sinh học

bioseeds   hạt sinh học

biosensors (chemical)   đầu nhạy sinh học

biosilk   tơ sinh học

biosorbents   chất hút bám sinh học

biosphere  sinh quyển

biosynthesis  (sự) sinh tổng hợp,  tổng hợp sinh học

biosystematics  hệ thống học sinh học

biota  khu hệ sinh vật

biotechnology công nghệ sinh học

biotechnology industry organization (BIO) tổ chức công nghiệp công nghệ sinh học

biotic  hữu sinh, sống, (có) sức sống, (thuộc) sự sống

biotic barrier hàng rào hữu sinh biotic climax cao đỉnh hữu sinh biotic factor  yếu tố hữu sinh

biotic potential  tiềm năng sinh học, tiềm lực sống

biotic stresses   áp lực hữu sinh

biotin   biotin

biotransformation       chuyển hoá sinh học

biotinylation  (sự) biotin hoá

biotope  sinh cảnh

biotroph  vật dinh dưỡng hữu sinh

biotrophic parasites  vật ký sinh dinh dưỡng hữu cơ

biotype  kiểu sinh học, biotyp

biparous  sinh đôi

bipedal  đi hai chân

bipinnate  hai lần lá chét lông chim, xẻ lá chét lông chim  kép

bipolar  lưỡng cực, hai cực

bipolar cell  tế bào lưỡng cực

bipolar disorder  rối loạn lưỡng  cực bipolar germination nảy mầm hai đầu biradial symmetry đối xứng toả tia hai bên biramous  hai nhánh

biramous appendages  chi hai nhánh, phần phụ hai  nhánh

birth (sự) sinh sản,  đẻ

birth mark  nốt ruồi, vết chàm

birth rate chỉ số sinh sản, chỉ số đẻ, tỉ lệ sinh sản biseriate hai dãy, hai hàng, hai xoáy, hai vòng biserrate  (có) răng cưa kép

bisexual  lưỡng tính

bisexuality (tính) lưỡng tính bisporangiate (có) túi bào tử lưỡng tính bivalent  thể lưỡng trị

bivalve  hai mảnh vỏ

Bivalvia     lớp Hai mảnh vỏ bivoltine một năm hai lứa, hai vụ bla gene   gen bla

black-layered (corn)   bọc lớp màu đen (ngô)

black-lined (corn) nhăn đen (ngô) bladder túi, bọng, bao bladderworm  nang sán

blade   phiến, cuống dẹt

blanket bog   thực vật phủ đầm lầy

blast cell  tế bào tàn lụi

blast transformation  chuyển hoá chậm dần, chuyển hoá tàn  lụi

blastema   mầm

blastochyle dịch khoang phôi blastocoel khoang phôi blastocyst  túi phôi, túi mầm

blastocyst of mammals  túi phôi của động vật có vú

BOD  viết tắt của Biological Oxygen Demand

body axes  trục cơ thể

body cavity  khoang cơ thể

body cell  tế bào sinh dưỡng, tế bào thân

body-section radiography  (phép) chụp phóng xạ cắt  lớp

Body serface pressure  áp lực bề mặt cơ thể

body wall  vách thân

bog  thực bì đầm lầy than bùn

bole  thân

boll  vỏ

bolting  (sự) kết trái sớm

bone xương

bone cell tế bào xương

bone development  sự phát triển xương

bone marrow tuỷ xương

bone tolerance dose  liều lưỡng cho phép ở xương

bony labyrinth  đường rối xương

book gill  mang lá sách

book lung phổi lá sách

booster response đáp ứng tăng cường, đáp ứng nhắc lại

booted  (có) phủ sừng, kết bao sừng

bordered pit  lỗ viền

boreal  (thuộc) bắc bán cầu

boreal forest   rừng ôn đới bắc bán cầu, sức sản xuất sơ cấp và sinh  khối

bosset  sẹo sừng

botany  thực vật học

Bovine Spongiform Encephalopathy  bệnh thoái hoá thần kinh ở  bò

blastoderm  phôi bì, đĩa phôi, đĩa mầm

blastodermic vesicle  túi lá phôi, túi phôi bì

blastodisc  đĩa phôi

blastomere tế bào phôi, phôi bào blastopore lỗ phôi, miệng phôi, phôi khẩu blastosphere phôi túi

blastospore bào tử chồi blastospore lip gờ miệng phôi blastula phôi nang

blastulation (sự) hình thành phôi nang

bleb mụn nước

bleeding (sự) rỉ nhựa blepharism (sự) co mí mắt blepharoplast hạt gốc lông roi blight  (bệnh) lụi

blind spot  điểm mù

blister mụn phồng nước, mụn rộp

blocking antibody kháng thể bao vây, kháng thể phong  bế

blood máu

blood capillary  mao mạch máu

blood cells  tế bào máu

blood clotting  máu vón cục

blood count   số đếm huyết cầu

blood derivatives manufacturing association  hiệp hội sản xuất các dẫn xuất của  máu

blood flukes (các) sán lá máu blood islands (các) đảo huyết blood plasma huyết tương blood platelet tiểu cầu

blood pressure  huyết áp

blood serum    huyết thanh blood substitutes chất thay máu blood sugar   đường máu

blood vessels  mạch máu

bloom   1. phấn   2. (sự) nở hoa nước

Bloom’s syndrome  hội chứng Bloom

blot (phép) thấm tách, (kỹ thuật) thấm tách blotting (phép) thấm tách, (kỹ thuật) thấm tách blubber  mỡ khổ

blue-green algae  tảo lam

blood vessels formation  sự hình thành mạch máu

blood-brain barrier hàng rào máu não

blood-testis barrier  hàng rào máu tinh

blue biotechnology   công nghệ sinh học xanh

blue-green bacteria vi khuẩn lam blunt-ended DNA ADN đầu bằng blunt-end DNA ADN đầu bằng blunt ends   đầu bằng

blunt-end ligation   gắn các đầu bằng (ADN)

BLUP      viết tắt của Best Linear Unbiased Prediction BMP   viết tắt của Bone Morphogenetic Proteins BOD   viết tắt của Biological Oxygen  Demand boletic acid   axit boletic

bollworms  giun nang

bone morphogenetic proteins (BMP)   protein phát sinh hình thái  xương

botryoid (có) dạng chùm botryoidal (có) dạng chùm botryose (có) dạng chùm botrytic (có) dạng chùm bottle cells  tế bào hình chai

bottleneck effect hiệu ứng cổ chai bottom yeast nấm men đáy botulism (sự) ngộ độc botulin boundaries  ranh giới

boundary layer   lớp biên bound water nước liên kết bouquet stage  giai đoạn bó hoa

bouyant density  mật độ phần nổi

bovine dung  phân bò

bovine somatotropin (BST)      somatotropin của bò

Bowman-Birk trypsin inhibitor  chất ức chế trypsin   Bowman-Birk

Bowman, s capsule nang Bowman Bowman,   s glands  tuyến khứu giác boxplot   đồ thịt hộp

bp   viết tắt của base pair

braccate  (có) lông chân

brachial  (thuộc) cánh tay, (thuộc) cuống thần kinh, (có) dạng  tay

brachiate 1. (có) nhánh 2. (có) chi brachiferous (có) nhánh, (có) chi Brachiopoda ngành Tay cuộn

brachium  1. cánh tay  2.  cuống thần kinh 3.  dạng tay

brachycerous (có) râu ngắn brachydactylia tật ngón ngắn brachydactyly tật ngón ngắn brachydont (có) răng ngắn brachypterism  dạng cánh ngắn

brachyural (thuộc) bụng ngắn gấp dưới ngực bracken poisoning ngộ độc dương xỉ diều hâu bracket fungus  nấm móc

brackish  lợ

bract  lá bắc

bract scale  vảy bắc bracteate (có) lá bắc bracteole lá bắc nhỏ bradycardia  nhịp tim chậm

Bradyrhizobium japonicum    Bradyrhizobium japonicum

brain  não hạch não

brain stem   cuống não

brain stimulation  kích thích não

branch gap khe cành branchia mang branchial  (thuộc) mang

branchial arch        cung mang

branchial basket   khung mang

branchial chamber  phòng mang, khoang mang

branchial clefts khe mang branchial heart tim mang brachial rays  (các) tia mang

Branchiopoda phân lớp Chân mang branchiostegal (thuộc) nắp mang branchiostege  màng nắp mang brand fungi nấm than branchypterous (có) dạng cánh ngắn branchysclereid  tế bào đá

brand spore  bào tử mùa hè, bào tử phấn đen

brandycardia nhịp tim chập brandykinesia sự tiêu hoá chậm brankinin sự vận động chậm Brassica   Brassica (giống Rau cải)

Brassica campestre Brassica campestre Brassica campestris Brassica campestris Brassica napus Brassica napus Brassicaceae  họ Cải

Braun Blanquet system  hệ phân loại Braun Blanquet

brazzein brazzein (protein ngọt)

BRCA 1 gene  gen BRCA 1

BRCA 2 gene  gen BRCA 2

BRCA  genes   (các) gen BRCA (gây ung thư vú hoặc buồng  trứng)

breaking   (bệnh) nứt hoa

breaking of the meres   (sự) nứt đoạn

breast bone xương ức breathing (sự) thở breathing root  rễ khí

breeder’s rights   quyền của nhà chọn giống

bright-field Illumination  hiển vi nền sáng

bright greennish-yellow fluorescence  phát huỳnh quang màu vàng-lục  sáng

broad spectrum  phổ rộng, phạm vi tác động rộng

Bromeliaceae  họ Dứa

bromoxynil   bromoxynil

bronchi      (các) phế quản, (các) cuống phổi

bronchia   nhánh phế quản

bronchial (thuộc) nhánh phế quản bronchial arteries động mạch phế quản bronchial C receptor thụ quan C phế quản bronchial circulation tuần hoàn phế quản bronchial veins tĩnh mạch phế quản bronchiol nhánh phế quản nhỏ bronchoconstriction  sự co thắt phế quản

bronchomotor control  điều chỉnh cơ vận động khí  quản

bronchus  phế quản, cuống phổi

brood lứa, bầy đàn brood patch chồi đốm broth nước dùng brown algae tảo nâu brown earths  đất nâu

brown forest soil  đất rừng  nâu brown podzlic soil đất nâu potzon brown rot   (bệnh) thối rữa (màu) nâu

brown stem rot (BSR) (bệnh) thối rữa gốc (màu) nâu

Brucellaceae   họ Brucellaceae

bruise  vết thâm tím

bruit tiếng động, tiếng thổi Brunner’s glands  tuyến Brunner brush border diềm bàn chải Bryophyta ngành Rêu Bryophytes ngành Rêu Bryopsida  Lớp Rêu

Bryozoa  ngành Động vật dạng rêu

BSE viết tắt của Bovine Spongiform Encephalopathy bệnh thoái hoá thần kinh ở  bò

BSP  viết tắt của Biosafety protocol

BSR  viết tắt của Brown Stem Rot

BST   viết tắt của Bovine SomatoTropin

BTR-4 gene   gen BtR-4

bubo  hạch sưng

bubonic plague  (bệnh) dịch hạch

buccal  (thuộc) má  miệng buccal cavity khoang miệng buccal glands (các) tuyến miệng

buccopharyngeal membrane màng miệng hầu buccopharyngeal respiration thở qua miệng hầu bud  chồi, mắt

bud sport  đột biến sinh dưỡng chồi budding 1. (sự) nảy chồi 2. (sự) ghép chồi bud scale   vảy chồi

buffer chất đệm, đệm buffering  tác động đệm buffy coat (cells) vỏ bạch cầu

buildup of radiation  tích tụ bức xạ

bulb  hành

bulbar (thuộc) hành bulbiferous (có) hành, (có) giò bulbil  giò, hành con, hành nhỏ

bulbourethral gland tuyến hành niệu đạo bulbus arterlosus  hành động  mạch bulbus oculi  hành mắt, cầu mắt

bulimia  (chứng) ăn vô độ

bulk flow  dòng khối

bulla  bọng nước, nốt mọng

bullate 1. phồng 2. (có) bóng 3. (có) bọng nước bulliform cell tế bào dạng bóng bundesgesundheitsamt (BGA) Bộ Y tế liên bang Đức bundle  bó mạch

bundle cap  chóp bó

bundle end  đầu cuối bó

bundle sheath  bao bó mạch

bundle sheath cells  tế bào bao bó mạch

bunion   chai phồng

bunodont (có) răng hàm mầu tù bunoid (có) răng hàm mấu tù bunt  bệnh nấm than

burdo  thể ghép

Burkọtt lymphoma  u bạch huyết Burkitt

burr  quả có gai burrow hang, đào hang bursa  túi, bao, bìu

bursa copulatrix  túi giao cấu bursa inguinalis khoang bìu bẹn bursa of Fabricus túi Fabricus bursa omentalls hậu cung mạc nối bursicon  bursicon

bursiform  (có) dạng túi, (có) dạng bao

burying beetles bọ đào hang butterfly flower hoa bướm buttress root  rễ hạch

BXN gene  gen BXN (mã hoá enzym phân huỷ thuốc diệt  cỏ)

byssal  (thuộc) chân tơ

byssinosis bệnh bụi lông phổi byssogenous (thuộc) sinh chân tơ byssus chân tơ

C

C1-inhibitor  chất ức chế C1–

C3  plant  thực vật C3

C3b receptors  (các) thụ thể C3b

C4 pathway evolution   tiến hoá theo con đường C4

C4  plant  thực vật C4

Cactaceae  họ Xương rồng

CADD  viết tắt của Computer-Assisted Drug Design

caducibranchiate  (có) mang rụng sớm

Caducous (bị) rụng sớm

Caecilians bộ Hải sâm không chân caecum  ruột tịt, nhánh cụt caenogenesis (sự) thích ứng phôi caenogenetic  phát triển thích ứng phôi

Caenorhabditis elegans  loài Caenorhabditis elegans

caesious phủ chàm c terminus   đầu C c value  giá trị c

1. C. elegans C. elegans CAAT box hộp CAAT Caco-2 dòng tế bào Caco-2

cadherins cadherin (tác nhân kết dính các tế bào)

Caenorhabditis elegans (C. elegans)   Caenorhabditis elegans (C.  elegans)

caesium  casium, vòng tuần hoàn của caxi

caesius  phủ chàm

caespitose mọc bụi, mọc cụm caespitulose mọc bụi, mọc cụm caffeine  cafein

Calamitales bộ Lô mộc calami (các) gốc lông chim calamus  gốc lông chim

calcaneum  1. xương gót  2. cựa

calcar  cựa

calcareous (có) đá vôi, mọc trên đá vôi calcicole thực vật ưa đất đá vôi calciferol  canciferol

calciferous (chứa) muối canxi calcification (sự) hoá vôi calcareous  (có) cựa

calcifuge thực vật kị đất vôi calcigerous (chứa) muối canxi calcigerous glands (các) tuyến canxi calciphile thực vật ưa đất vôi calciphobe thực vật kị đất vôi calcitonin  canxitonin

calcium  canxi

calcium channel-blockers      chất (vật) chặn kênh canxi

calcium oxalate   oxalat  canxi

calcium phosphate precipitation   kết tủa canxi  phosphat

callose  1. caloza  2. (có) chai

callous   (có) chai

callipyge tính trạng (di truyền) hướng thịt (ở vật nuôi) callus 1. thể chai, 2. thể caloza, 3. thể sần, 4. mô sẹo calmodulin   calmodulin

caloric test thử nhiệt, kiểm tra nhiệt Calvin cycle  chu trình Calvin calycle  đài, loa

calypter vảy che cánh tạ calyptra 1. mũ 2. chóp rễ calyptrate (có) vảy che cánh tạ calyptrogen tầng sinh chóp rễ calyptron   vảy che cánh tạ calyx   1. đài  2. loa  3. đài

calyx tube  ống đài

CAM   CAM

cambial initial  tế bào tầng phát sinh

calorie  calo, đơn vị nhiệt năng

calpain-10  gen calpain-10 (gây tiểu đường)

cambial tissue mô thượng tầng cam bium tầng phát sinh cambrian  kỷ cambri

camounflage (sự) nguỵ trang, nghi trang campaniform (có) dạng chuông campanulate  (có) dạng chuông campsterol   campsterol

camptothecins   camptothecin

campylotropous  đính cong

CAMV  viết tắt của Cauliflower Mosaic Virus

CAMV 35s viết tắt của Cauliflower Mosaic Virus 35s Promoter (CAMV  35s)

canal   ống kênh đào

canal cell   tế bào ống

canalicular   (thuộc) ống nhỏ, tiểu quản

canaliculate (có) rãnh canaliculus ống nhỏ, tiểu quản canavanine canavanin cancellated (có) dạng lưới xốp cancellous (có) dạng lưới xốp cancer   ung thư

cancer epigenetics ngoại di truyền ung thư (ung thư do nhiều gen + môi  trường)

CANDA  viết tắt của Computer Assisted New Drug  Application

cane sugar   đường mía

canine 1. (thuộc) chó, 2. răng nanh 3. ( thuộc) răng nanh 4. (thuộc) gờ rãnh

canker  (bệnh) loét

cannabis  cây cần sa

cannibalism   (hiện tượng) ăn thịt lẫn nhau

cannon bone  xương chày

canola   canola

canopy   tán

canopy cover  độ che tán

cap  chóp, mũ

capillary  mao quản, mao mạch

capillary electrophoresis  (phép) điện di mao dẫn

capillary forces  lực mao dẫn

capillary networks  hệ mao mạch

capillary soil water   nước thổ nhưỡng mao dẫn

capillary zone electrophoresis (phép) điện di vùng mao  dẫn

capita (các) đầu capitate (các) đầu capitellum  mỏm khớp

capitulum 1. cụm hoa dạng đầu 2. mỏm capping (sự) tạo mũ,  đội nón caprification   (sự) thụ phấn kín

capiture recapture  bắt, bắt lại

capsid  vỏ capsid

capsomere   capsome

capsular polysaccharides   polysaccharid vỏ

capsule   bao, nang, vỏ

captive breeding   chọn giống (trong) giam giữ

capture agent tác nhân bắt giữ capture molecule phân tử bắt giữ caput   đầu

carapace   mai, vỏ cứng

CARB viết tắt của Center For Advanced Research In  Biotechnology

carbamino compounds phức hợp carbamino carbamyl phosphate                                           carbamyl phosphat carbetimer carbetime (polyme chống ung thư) carbohydrate   cacbohydrat

carbohydrate engineering  kỹ thuật thao tác  carbohydrat

carbohydrate microarray  vi dàn carbohydrat

carbon  carbon

carbon dating  định tuổi bằng carbon

carbon dioxide  CO2

carbon film technique   kĩ thuật màng carbon

carbon fixation   cố định carbon

carbon nanotubes  ống nano carbon

carbon replica technique       kĩ thuật sao carbon

carbon/nitrogen ratio  tỷ lệ C/N

carbonic acid  axir cácbonic

carbonic anhydrase      anhydraza carbonic carboxydismutase carbonxyđismutaza carboxyhaemoglobin  carboxyhaemoglobin

carboxyl terminus (of a protein molecule)  đầu carboxyl (của phân tử  protein)

carboxylase   cacboxylaza carboxylic acid axit cacboxylic carboxypeptidase carboxypeptidaza carbuncle  cụm nhọt

carcasses xác (động vật), tiêu thụ carcinogen chất gây ung thư carcinoma canxinom carcinogenesis (sự) gây ung thư cardiac arrhythmias loạn nhịp tim cardiac cycle chu kỳ đập tim cardiac muscle   cơ tim

cardiac output  lưu lượng máu qua tim

cardiac stretch receptor  cơ quan cảm nhập sự giãn tim

cardiac valve   van cận tim

cardinal   1. (thuộc) bản lề vỏ  2. chính, mấu chốt

cardines (các) bản lề, (các) khớp cardioblast tế bào mầm tim cardiolipin   carđiolipin

cardiovascular adjustments sự điều chỉnh tim-mạch cardiovascular disease bệnh tim mạch cardiovascular system  hệ tim mạch

cardo  bản lề, khớp

carina  gờ

carinate  (có) sống, (có) gờ

cariose  mục, hà carious mục, hà carnassial răng ăn thịt carnitine carnitin Carnivora bộ ăn thịt carnivore   vật ăn thịt

carnivorous (thuộc) ăn thịt carnivorous plant cây ăn thịt carotenes  caroten carotenoids  carotenoid

carotid arteries  động mạch cảnh

carotid baroreceptor  áp thụ quan mạch cảnh

carotid sinus  xoang cảnh, xoang cổ

carpal xương cổ tay carpals (các) xương cổ tay carpel  lá noãn

carpelia (các) xương cổ tay carpellate (có) l á noãn carpus  xương cổ tay

carrier   1. thể mang  2. chất mang  3. vật mang

carrier protein protein mang carrying capacity sức chứa, chịu tải cartilage  sụn

caruncle   1. mộng  2. núm  3. mào  4. mồng hạt

cartilage-inducing factors a and b  (các)nhân tố tạo sụn a và  b

Caryophyllaceae   họ Cẩm chướng

Caryophyllidae   phân lớp Cẩm chướng, tổng bộ Cẩm  chướng

caryopsis   quả thóc, quả đĩnh

cascade  tầng, đợt caseation (sự) bã đậu hoá casein  casein

caseous (thuộc) phomat, (bị) bã đậu hoá casparian band    băng Caspari casparian strip đai Caspari

caspases   caspaza

cassette  hộp chuyển đổi (trong cơ chế xác định giới tính ở nấm men),  casset

caste   nhóm chức năng

castration anxiety   bồn chồn, sợ thiến

casual species     loài ngẫu nhiên

catabolic activator protein  protein hoạt hoá dị hoá

catabolism  (sự) dị hoá

catadromous   (thuộc) di cư xuôi dòng

catalase  catalaza

carbonyl group nhóm carbonyl carbon cycle chu trình carbon catalysis  (sự) xúc tác

catalyst chất xúc tác cataphyll vảy chồi catastrophes tai biến catch muscle  cơ bắt

catecholamines catecholamin catenation (sự) tạo chuỗi caterpillar  sâu

cathexis      (sự) tập trung ý nghĩ

catkin   bông đuôi sóc

cauda phần đuôi, phần cuối, đuôi caudad gần đuôi, hướng đuôi, qua đuôi caudal  (thuộc) đuôi

Caudata   bộ Lưỡng cư có đuôi

caudate   (có) đuôi

cation  ion dương, cation

cation exchange  (sự) trao đổi ion dương, tác động bởi  axit

caudate nucleus  nhân đuôi

caudex  thân (cây)

caul 1. màng ối 2. màng bọc, màng bao caulescent (có) thân, (có) cuống cauliflory  hoa chồi nách thân

catabolic pathway  con đường dị hoá

catabolism  dị hoá

catabolite activator protein   protein hoạt hoá chất dị  hoá

catabolite repression  (sự) ức chế chất dị hoá

catalase catalaza catalysis (sự) xúc tác catalyst  chất xúc tác

catalytic antibody kháng thể xúc tác catalytic domain phạm vi xúc tác catalytic RNA  ARN xúc  tác catalytic site  điểm xúc tác

catechins catechin catecholamines catecholamin cation  cation, ion dương

cauliflower mosaic virus 35s promoter (CAMV 35s) cauline  1. (thuộc) thân, 2. lá thân

caval veins  tĩnh mạch chủ

caveolae hang nhỏ (trên màng sinh chất) caves hang động, sinh vật ăn mùn bã hữu cơ cavernosus (có) thể hang, (có) hang carvenous  (có) thể hang, (có) hang cavitation  (sự) tạo bọt khí,  tạo hốc

cavum  khoang, phòng

• banding (sự) hiện băng C

cDNA cloning  tách dòng ADNc, tạo clon ADNc

cDNA   viết tắt của Complementary DNA

CBA viết tắt của Cell-Based Assay

CBD   viết tắt của Convention on Biological Diversity

CBF1  nhân tố CBF1 (protein điều phối phiên mã)

CCC DNA  ADN CCC (ADN mạch vòng liên kết đồng hoá  trị)

CD4 EPSP synthase  synthaza cd4 EPSP

CD4 EPSPS  enzym CD4 EPSPS (ở Agrobacterium)

cd4 protein   protein cd4

cd44 protein  protein cd44

CD4-PE40  thuốc CD4-PE40 (dược phẩm trị AIDS)

cd95 protein   protein cd95

cDNA   cADN

cDNA array  dàn cADN cDNA clone  dòng cADN cDNA library    thư viện cADN

cDNA microarray  vi dàn cADN

CE viết tắt của capillary electrophoresis

cecrophins cecrophin

cecropin a  cecropin A

cecropin a peptide peptid cecropin A cecum ruột tịt, manh tràng, ruột bít cell   1. tế bào  2. ô cánh

cell adhesion molecules  phân tử dính bám tế bào

cell aggregation  experiment  thí nghiệm quần tụ tế bào

Cell-Based Assay  xét nghiệm dựa trên tế bào

cell body  tế bào sinh dưỡng, tế bào thân

cell cavity  khoang tế bào

cell center  tâm bào

cell clone   dòng tế bào

cell culture  nuôi cấy tế bào

cell cycle   chu trình tế bào

cell cytometry (sự) đo đếm tế bào

cell death  sự chết của tế bào

cell dertemination  sự xác định tế bào

cell differentiation phân hoá tế bào, biệt hoá tế bào cell diversification sự xen trồng nhiều loại tế bào cell division   phân chia tế bào

cell enlargement   (sự) phình to tế bào

cell extension  (sự) kéo dài tế bào

cell fractionation  (sự) phân đoạn tế bào,  tách tiểu phần tế  bào

cell-free   không tế bào, phi tế bào

cell-free transcription  phiên mã ngoài tê bào

cell interaction tương tác tế bào cell junction sự kết nối tế bào cell line  dòng tế bào

cell lineage  chuỗi thế hệ tế bào

cell-mediated immunity   miễn dịch qua trung gian tế  bào

cell membrane  màng tế bào

cell migration  sự di cư tế bào

cell movement  sự vận chuyển tế bào

cellobiose xenlobioza

cellose  xenloza

cell plate   tấm phân bào

cell shape changes  sự thay đổi hình dạng tế bào

cell signaling  tín hiệu tế bào

cell transformation  biến nạp tế bào

cell types  dạng tế bào

cellular slime moulds mốc nhầy tế bào cell-free translation dịch mã ngoài tế bào cell fusion   dung hợp tế bào

cell genetics di truyền học tế bào cellular respiration hô hấp tế bào cellullose    cenluloza

cell wall  vách tế bào

cell motility (sự) di động của tế bào cell recognition (sự) nhận biết tế bào cell signaling phát tín hiệu cho tế bào cell sorting  sàng lọc tế bào

cell-based assays  xét nghiệm dựa trên tế bào

cell-differentiation proteins  protein phân hoá tế bào

cell-free gene expression system hệ thống biểu hiện gen vô bào cell-mediated immunity tính miễn dịch (có) trung gian tế bào cell-tissue culture   nuôi cấy mô tế bào

cellular     (thuộc) tế bào, (thuộc) ô cánh

cellular adhesion molecule phân tử bám dính tế bào cellular adhesion receptors thụ quan bám dính tế bào cellular affinity  ái lực tế bào

cellular differentiation  (sự) biệt hoá tế bào

cellular immune response  phản ứng miễn dịch của tế  bào

cellular oncogenes  gen gây ung thư của tế bào

cellular pathway mapping  lập bản đồ các con đường tế  bào

cellular respiration  (sự) hô hấp tế bào

cellulase  celluloza

cellulolytic bacteria  vi khuẩn phân huỷ celluloza

celsius scale  thang nhiệt độ Celsius

cement  xương răng

censer mechanism  cơ chế phát tán

censor  (sự) kiểm duyệt

censorship  (sự) kiểm duyệt

census  (sự) thống kê số lương, dẫn liệu số lượng

centiMorgan  xentimorgan

centipedes   lớp Chân môi

center for advanced research in biotechnology trung tâm nghiên cứu công nghệ sinh học tiên tiến

central canal  ống trung tâm

central chemoreceptors  hoá thụ quan trung tâm

central cylinder      trụ giữa

central dogma   thuyết trung tâm

central nervous system  hệ thần kinh trung ương

central sulcus  rãnh Rolando

central venous pressure  áp lực thần kinh trung tâm

centrale  phiến trung tâm

centric  trung tâm

centric leaves lá trung tâm centrifugal ly tâm centrifugation ly tâm centrifuge máy ly tâm centriole trung tử centripetal   hướng tâm

centrolecithal (có) noãn hoàng ở tâm (có) tâm noãn  hoàng

centrolecithal egg trứng tâm noãn hoàng centromere tâm động, eo sơ cấp centrosome  trung thể

centrum  thân đốt sống

cepaceous   (có) mùi hành tỏi

cephalad  hướng đầu

cephalic  (thuộc) đầu

cephalization  (sự) hình thành đầu,  tạo thành đầu

Cephalocarida nhóm Tôm đầu Cephalochordata phân ngành Đầu sống Cephalopoda lớp Chân đầu Cephalosporins xenphalosporin cephalothorax   đầu-ngực

ceramic filter bộ lọc gốm cercal (thuộc) đuôi cercaria ấu trùng cercaria cercus   phần phụ đuôi cere cia    da gốc mỏ

cerebellar (thuộc) tiểu não cerebellar cortex vỏ tiểu não cerebellar fossa  hố tiểu não

cerebellar hemispheres bán cầu tiểu não cerebellar peduncle cuống tiểu não cerebellum  tiểu não

cerebral (thuộc) đại não, (thuộc) não cerebral aqueduct ống dẫn não cerebral cortex  vỏ não

cerebral fiexure  nếp gấp não

cerebral fossa   hố đại não

cerebral hemispheres   bán cầu đại não

cerebroside xerebrosit cerebrospinal (thuộc) não tuỷ sống cerebrall blood flow  dòng máu não

cerebrall circulation  tuần hoàn máu não

cerebrose cerebroza cerebrospinal fluid dịch não tuỷ cerebrum  đại não

ceriferous tạo sáp ceroma da gốc mỏ cerous   (có) sáp

ceruminous glands  tuyến ráy tai

cervical   (thuộc) cổ

cervical ganglia   hạch cổ

cervical smear   mẫu thử cổ tử cung

cervicum   phần cổ

cervine   (thuộc) hươu

cervix  cổ, cổ rễ

cervix uteri cổ tử cung, cổ dạ con cespitose mọc bụi, mọc cụm cessation cassette casset dừng Cestoda   lớp Sán dây

Cetacea   bộ Cá voi

CGIAR  viết tắt của Consultative Group on International Agricultural  Research

chaeta   lông cứng chaetiferous (có) lông cứng chaetigerous (có) lông cứng Chaetognatha   ngành Hàm tơ

chaetophorous (có) lông cứng chaetoplankton sinh vật nổi tơ Chaetopoda   nhóm Chân tơ

chagas’ disease     bệnh trùng mũi khoan chain terminator yếu tố kết thúc chuỗi chalaza 1. điểm hợp 2. dây treo chalazogamy (tính) thụ tinh qua điểm hợp chalice   đài

chalk gland   tuyến phấn

chalk grassland  đồng cỏ đá vôi

chamaephyte   thực vật chồi trên đất

CFH protein   protein cfh (Complement Factor H  Protein)

CFP viết tắt của Cyan Fluorescent Protein

CFTR  viết tắt của Cystic Fibrosis Transmembrane Regulator  Protein

cge

CGIAR viết tắt của Consultative Group on International Agricultural  Research

cgmp

chaconine   chaconin

chakrabarty decision Quyết định Chakrabarty (của Bộ Thương mại Mỹ cho phép cấp bản quyền cho vi sinh vật chuyển gen)

chalcone isomerase   isomeraza  chalcon

channel protein protein kênh channel-blockers chất chặn kênh channels  kênh

chaotropic agent tác nhân chaotrop (cơ chất sản ra ion làm tan màng sinh học)

chaparral  chaparral

character tính trạng, dấu hiệu chaperone molecules phân tử chaperon chaperone proteins protein chaperon chaperones   chaperon

chaperonins   chaperonin

character displacement  (sự) hoán đổi đặc điểm,  chuyển đổi tính  trạng

Charadriiformes   bộ Choi choi, bộ Chim rẽ

Charales  bộ Tảo vòng

Charophyceae  lớp Tảo vòng

chasmocleistogamous  thụ phấn  mở-ngậm characterization assay phép xét nghiệm xác định đặc điểm chasmogamy   (tính) thụ phấn mở

cheek   má

cheilitis (sự) viêm môi chela kìm, vuốt kìm cheilferous   (có) kìm

chelate  (có) kìm, (có) vuốt, (có) càng

chelating agent  tác nhân càng hoá, tác nhân chelat hoá

chelicerae   chân kìm Chelicerata phân ngành Có kìm cheliform (có) dạng kìm Chelonethida bộ Bọ cạp giả Chelonia   bộ Rùa

cheluviation (sự) rửa chiết chemautotroph sinh vật hoá tự dưỡng chemical defences  hoá chất phòng vệ

chemical equilibrium (sự) cân bằng hoá học CHD viết tắt của Coronary Heart Disease chelating agent  tác nhân chelat hoá chelation  chelat hoá

chemical genetics môn di truyền hoá học chemical mutagen tác nhân đột biến hóa học chemical synapse khớp thần kinh hoá học chemiluminescence  phát huỳnh quang hoá học

chemiluminescent immunoassay (clia) phép thử miễn dịch huỳnh quang hoá học

chemiosmosis  (sự) hoá thẩm thấu

chemistry  hoá học

chemoautotroph sinh vật hoá tự dưỡng chemoheterotroph sinh vật hoá dị dưỡng chemokinesis   (sự) hoá vận động

chemolithoautotroph   dinh dưỡng bằng hoá hợp chất vô  cơ

chemometrics đo lường hoá học chemonasty hoá ứng động chemopharmacology  hoá dược học

chemoreceptor hoá thụ quan chemostat phương tiện hoá ổn định chemosynthesis  (sự) hoá tổng hợp

chemosynthetic autotroph sinh vật tự dưỡng hoá tổng hợp chemotaxis hoá hướng động, vận động hướng hoá chemotaxonomy          hoá phân loại hoá

chemotherapy   hoá liệu pháp, liệu pháp hoá học

chemotroph   sinh vật hoá dưỡng

chemotropism  (tính) hướng hoá chất, vận động theo nguồn dinh  dưỡng

Chenopodiaceae   họ Rau muối

chernozem đất đen

chewing  nhai, nghiền

chiasma   1. (điểm) vắt chéo  2. (cấu trúc) giao thoa

chiasmata  (các) vắt chéo

chief cell  tế bào chính

childhood psychosis loạn tâm thân thơ ấu childhood schizophrenia tâm thần phân liệt ấu thơ chilling chết giả

Chilognatha lớp Chân kép Chilopoda lớp Chân môi chimera      dạng khảm, thể khảm chimeric (thuộc) thể khảm Chiroptera   bộ Dơi

chiropterophilous  thụ phấn nhờ dơi

chi-squared distribution   phân bố khi bình phương

chitin chitin

Chlamydobacteriales bộ Khuẩn bao chlamydospore bảo tử vách dày chemical nutrient hoá chất dinh dưỡng chemical potential   thế hoá

chloragen cells tế bào chất vàng chloragogen cells tế bào chất vàng chlorella tảo clorela, tảo tiểu cầu chlorenchyma mô giậu, mô diệp lục Chlorococcalles  bộ Chlorococcales

chiorocruorin   sắc tố hô hấp lục, clorocruorin

Chlorophyceae lớp Tảo lục chlorophylls chất diệp lục, clorophyl Chlorophyta   ngành Tảo lục chimera  khảm

chimeraplasty gắn kết khảm (phương pháp chuyển ADN bằng cơ chế sửa chữa)

chimeric antibody kháng thể khảm chimeric DNA   ADN khảm chimeric proteins  protein khảm

chinese hamster ovary cells tế bào buồng trứng chuột túi Trung quốc chiral compound hợp chất (hình) bàn tay (có tâm không đối xứng) chitin  chitin

chitinase  chitinaza chloroplast lục lạp, hạt lục chloroplast DNA  ADN lục lạp

chloroplast ER lưới nội chất lục lạp , ER lục lạp chloroplast transit peptide peptid xuyên lục lạp chlorosis   (bệnh) úa vàng

choana   lỗ dạng phễu

CHO cells (các) tế bào CHO (Chinese Hamster Ovary), dòng tế bào buồng trứng của chuột đồng Trung quốc)

choanae  lỗ mũi sau choanocyte       tế bào cổ áo choice point   điểm chọn cholera (bệnh) dịch tả chodrosamine chonđrosamin chondroskeleton bộ xương sụn cholera toxin độc tố dịch tả cholesterol  cholesterol

choline  cholin

cholinesterase cholinesteraza chomophyte thực vật sống ở mùn chondral (thuộc) sụn Chondricthyes   lớp Cá sụn

chondrification  (sự) hoá sụn,  tạo sụn

chondrin chất sụn chondroblast nguyên bào sụn chondrocranlum sọ sụn chondrocytes  tế bào sụn

chondrogenesis (sự) hoá sụn, tạo sụn chorda 1. dây  2. dây sống chordacentra   thân đốt sống

chordamesoderm      dây sống trung phôi bì chordotonal organs cơ quan dây âm chorea  dây

choria  (chứng) múa giật

chorioallantoic membrane   màng đệm túi niệu

chorion   1. màng đệm  2. vỏ cứng

chorionic villus sampling   lấy mẫu lông nhung màng  đệm

choroidal   màng mạch

choroid plexus đám rối màng mạch Chordata ngành có dây sống Chordate  (có) dây sống

chromaffin cell tế bào nhuộm crom chromaffin tissue mô ưa crom chromatic adaptation thích nghi màu chromatids  nhiễm sắc tử

chromatin   chất nhiễm sắc

chrornatin bead   hạt nhiễm sắc

chromatin diminution sự giảm chất nhiễm sắc thể chromatin modification sửa đổi chất nhiễm sắc chromatin remodeling  tái mô hình hoá chất nhiễm sắc

chromatin remodeling elements (các) phần tử tái mô hình hoá chất nhiễm sắc

chromatography  (phép) sắc kí

chromatolysis sự phân huỷ màu, sự huỷ hạt Nissl chromatophore   tế bào sắc tố, hạt màu chromium  cromium

chromoblast   nguyên bào sắc  tố chromocentre tâm nhiễm sắc, vùng nhiễm sắc chromomere hạt nhiễm sắc, tiết nhiễm sắc chromonema  sợi nhiễm sắc

chromophil ưa nhuộm màu chromophilic ưa nhuộm màu chromophobe kỵ nhuộm màu chromophobic kỵ nhuộm màu chromoplast  hạt màu, sắc lạp

chromosomal aberration sai hình nhiễm sắc thể chromosomal chimera thể khảm nhiễm sắc thể chromosomal packing unit đơn vị bọc gói nhiễm sắc thể chromosomal translocation chuyển đoạn nhiễm sắc thể chromosome   nhiễm sắc thể

chromosome arm  nhánh nhiễm sắc thể, cánh nhiễm sắc  thể

chromosome complement bộ nhiễm sắc thể chromosome cores (các) lõi nhiễm sắc thể chromosome elimination sự loại thải nhiễm sắc thể chromosome map bản đồ nhiễm sắc thể chromosome mapping  lập bản đồ nhiễm sắc thể

chromosome-mediated gene transfer truyền gen qua trung gian nhiễm sắc thể

chromosome painting vẽ nhiễm sắc thể chromosome set tập nhiễm sắc thể chromosome sorting  xếp loại nhiễm sắc thể

chromosome walking nhiễm sắc thể đi (phương pháp xác định vị trí và giải trình tự gen)

chronic heart disease   bệnh tim mãn tính

chronic myeloid leukemia  bệnh máu trắng dạng tuỷ  mãn  tính

chrontropy    nhịp tác động chrysalis nhộng màng Chrysophyceae lớp Tảo nâu vàng Chrytrldiomycetes lớp Nấm cổ chunking (sự) khoạnh vùng sắp xếp chyle  dịch sữa, nhũ trấp

chylifaction (sự) hình thành dịch sữa, hình thành nhũ trấp chylification (sự) hình thành dịch sữa, hình thành nhũ trấp chylomicron  hạt nhũ chấp, dịch nuôi

chronic granulomatous disease       bệnh u hạt mạn tính

chyme dưỡng chấp chymotrypsin chymotrypsin cicatrix  sẹo

Ciconliformes  bộ Cò

cilia   1. lông rung, tiêm mao  2. lông mi  3. sợi móc

ciliate  (có) lông rung, (có) tiêm mao, (có) lông mi , (có) lông  móc

chymosin  chymosin

cilia lông rung, lông mi

ciliary (thuộc) lông rung, lông mi ciliary body thể lông nhung ciliograde vận động bằng lông rung Ciliophora lớp Trùng tiêm mao ciliospore  bào tử lông rung

cilium lông rung, lông mịn cingulum   đai, vành đai circadian rhythm nhịp ngày đêm circinate cuộn vòng, uốn vòng circulatory system  hệ tuần hoàn

circumnutation  (sự) chuyển động xoắn ngọn

ciliary neurotrophic factor nhân tố hướng thần kinh lông rung cirrate (có) tua cuốn, (có) tay cuốn, (có) gai giao cấu, (có ) lông gai cirri  tua cuốn, tay cuốn, gai giao cấu, lông gai, râu cá

cirrhosis   xơ gan

cirriferous  (có) tua cuốn, (có) tay cuốn, (có) gai giao cấu, (có ) lông  gai

Cirripedla  phân lớp Chân râu

cirrose  (có) tua cuốn, (có) lông xoắn

cirrus  1. tua cuốn, tay cuốn, lông gai  2. gai giao cấu

cisternum túi dẹp cistron    xistron citric acid   axit xitric

citric acid cycle     chu trình axít citric CLA viết tắt của Conjugated Linoleic Acid clade   nhánh gai nối

cladistics  phân nhánh học

cladode   cành dạng lá

cladogenesis  (sự) phân nhánh tiến hoá,  phát sinh dòng

cladogram   biểu đồ phân nhánh

cladophyll  thân dạng lá

clamp connection   mấu nối, mấu liên kết

claspers  1. mấu bám  2. thuỳ bám  3. thuỳ bám, mấu bám

class 1. nhóm  2. lớp

class frequency  tần suất nhóm, tần số nhóm

class interval khoảng nhóm

classical conditioning biến đổi có điều kiện cổ điển

classical evolutionary taxonomy phân loại tiến hoá cổ điển classification of communities  phân loại các quần xã clathrin clatrin

claustrum  vách xương then

clavate (có) chuỳ, (có) dạng chuỳ clave (có) hình chuỳ, (có) dạng chuỳ clavicle  xương đòn

clavicular  (thuộc) xương đòn

claw vuốt, cựa, móc

clay  đất sét

clearance  sự làm sạch, hệ số sạch

clearing agent  chất làm trong, chất làm sạch

cleavage  (sự) phân cắt

cleavage arrest sự ngừng phân cắt cleavage clock sự phân cắt tròn cleavage furrow rãnh phân cắt cleavage-nucleus nhân phân cắt cleidoic egg  trứng bọc

cleistocarp  thể qủa dạng cầu

cleistogamy   (tính) thụ phấn ngâm, (tính) tự thụ phấn

cleistothecium  thể qủa dạng cầu, thể quả kín

cis/trans isomerism  (tính) đồng phân cis/trans

cis/trans test thử nghiệm đồng/lệch, thử nghiệm cis/trans cis-acting element   phần tử tác động cis

cis-acting element phần tử tác động cis cis-acting protein   protein tác động cis

cisplatin cisplatin (thuốc chữa ung thư bằng cách ngăn cản tổng hợp ADN)

cistron   cistron, gen

citrate synthase   synthaza citrat

citrate synthase gene   gen synthaza citrat

citric acid  axit citric

citric acid cycle  chu trình axit citric

c-kit genetic marker  chỉ thị di truyền c-kit

ckr-5 proteins  protein ckr-5

CLA  viết tắt của Conjugated Linoleic Acid

clades  sinh vật chung tổ tiên, sinh vật chung nguồn gốc

cladistics  phân nhánh

CLIA viết tắt của ChemiLuminescent ImmunoAssay climacteric 1. thời kì khủng hoảng 2. hô hấp bột phát climatic factor  yếu tố khí hậu

climatic change thay đổi khí hậu climatic region các vùng khí hậu climatic variation biến đổi khí hậu climax   cao đỉnh

climax community quần xã cao đỉnh cline nêm, cấp tính trạng, thường biến clinical psychology tâm lí học lâm sàng clinical trial thử nghiệm lâm sàng clinostat   máy hồi chuyển

clitellum búi tuyến da clitoris âm hạch, âm vật cloaca  huỵêt, ổ nhớp

clock-driven behaviour  tập tính theo đồng hồ

clonal analysis (sự) phân tích dòng clonal dispersal (sự) phát tán theo dòng clonal growth sinh trưởng của dòng clonal plant   thực vật sinh ra từ dòng

clonal selection  chọn lọc dòng, chọn giống theo dòng

clone 1. dòng (vô tính)  2.  dòng (phân tử, sinh vật) 3. tách  dòng

clone bank   ngân hàng dòng

cloning   tách dòng

cloning vector  vectơ tách dòng

clonic phase   pha giật rung

clonization sự định cư tập đoàn, sự hình thành tập đoàn

closed community  quần xã đóng kín

closed circulatory system  hệ tuần hoàn kín

closed mitosis nguyên phân kín closed vascular bundle bó mạch kín closing layer  lớp khép

closing membrane  màng khép

clostridium khuẩn thoi

clot  cục đông

clouds of electrons  mây electron

club moss  ngành thông đất, bộ thông đất, bộ quyển bá, cây thông  đá

clumped distribution  phân bố thành nhóm

Clupeiformes  Bộ cá trích

cluster  cụm, lứa

cluster analysis   phân tích cụm, phân tích nhóm

cluster cup  túi tế bào gỉ sắt

cluster of differentiation  cụm biệt hoá

clutch  ổ trứng, bầy, lứa đẻ

clutch size  số lượng đàn

CMC viết tắt của Critical Micelle Concentration CML viết tắt của Chronic Myeloid Leukemia CMV  viết tắt của cytomegalovirus

CNTF   viết tắt của Ciliary NeuroTrophic Factor

cnemidium  cẳng chân chim

cnemis  xương chày, cẳng chân

cnida  tế bào lông châm, tế bào thích ty

Cnidaria  ngành Ruột khoang

cnidoblast  tế bào lông châm, tế bào thích ty

cnidocytes  tế bào sợi chân

CNTs      viết tắt của carbon nanotubes

CoA  coenzym A (pantothenic acid, một vitamin hoà tan trong  nước)

co-adaptation   (sự) đồng thích nghi

coagulation (sự) đông tụ

coagulation factor  nhân tố gây đông tụ

coal than

coal ball thể bao than coalescent kết tụ, hợp sinh coat   vỏ

coated pit   hốc, bọc

coated yesicle  túi bọc

cobalt  coban

cobweblike   màng nhện

coccoid   dạng dâu khuẩn, dạng cocoit

coccus   cầu khuẩn coccyx xương cụt coccyges   (các) xương cụt

co-chaperonin   co-chaperonin

cochlea ốc tai

cochlea duct ống tai cochleariform xoáy trôn ốc cochleate xoáy trôn ốc cocloning đồng tách dòng cocoon  kén

codex alimentarius  bộ luật dinh dưỡng

codex alimentarius commission  uỷ ban luật dinh  dưỡng

coding capacity   khả năng mã hoá, độ mã hoá

coding region  vùng mã hóa

coding region of messenger RNA  đoạn mã hoá cho  mARN

coding sequence  trình tự mã hoá

codominant  đồng trội

codon codon, đơn vị mã, cụm mã coefficient of variation hệ số biến dị Coelenterata ngành Ruột khoang coeliac.  (thuộc) bụng

coelom   thể khoang, khoang cơ thể

coelomate  (có) thể khoang

coelomic  (thuộc) thể khoang, khoang cơ thể

coelomic fluid dịch thể khoang Coelomata nhóm Thể khoang coelomere đốt khoang coelomoduct ống khoang thoát coelomostome miệng thận coelozoic sống trong khoang coenobium tảo tập đoàn coenocyte  hợp bào

coenocytic hợp bào coenocytia hợp bào coenogamete cộng giao tử coenosarc thân chung coenosteum  bộ xương chung

coenotic   (thuộc) quần lạc sinh vật

coenzyme coenzym coenzyme A coenzym A coenzyme Q   coenzym Q

coevolution  (sự) đồng tiến hoá

coexistence  (sự) cùng tồn tại,  sống chung

cofactor nhân tố cùng tác động, nhân tố cùng ảnh hưởng cofactor recycle dùng lại, quay vòng nhân tố cùng tác động coffee berry borer  rầy nâu cà phê

cognitive dissonance bất đồng nhận thức cognitive ethology tập tính học nhận thức cognitive map  bản đồ nhận thức

cognitive therapy   liệu pháp nhận thức

coherent  đính nhau

cohesion  (sự) kết dính

cohesion mechanism cơ chế đính kết cohesion theory lý thuyết liên kết cohesive   dính

cohesive ends đầu dính (ADN) cohesive termini đầu dính (ADN) cohort  nhóm họ gần

Cohort life-tables  bảng sống cùng nhóm

colchicine  colchicin

cold acclimation  thuần hóa chịu lạnh

cold acclimatization   thuần hóa chịu lạnh

cold agglutinin  aglutinin lạnh, ngưng kết tố lạnh

cold-blooded (thuộc) máu lạnh, biến nhiệt cold hardening (sự) đông cứng (vì lạnh) cold receptor  thụ quan lạnh

cold resistance  chống lạnh

cold-shock protein   protein chống chóang lạnh

cold tolerance chịu lạnh Coleoptera bộ Cánh cứng coleoptile bao lá mầm coleorrhira bao rễ mầm colicins   colicin

coliform bacteria vi khuẩn dạng coli co-linearity (sự) đồng tuyến colinearity rule quy tắc đồng tuyến collagen   colagen

collagenase  collagenaza

collar  1. cổ rễ  2. vành cổ  3. nếp gấp cổ 4. mảnh cổ

collar cell   tế bào cổ áo

collateral 1. đi kèm 2. song song collateral bud  chồi kèm collateral bundle bó chồng collecting cell tế bào gom collecting duct ống niệu collecting tubule ống thu collective fruit   quả hợp

collective unconscious   vô thức tập thể

collenchyma   mô dày

collenchyma cell tế bào mô dày collecterial glands tuyến góp, tuyến thu colliculi in midbrain mấu não giữa colliculus   gò nhỏ, mấu nhỏ, u nhỏ

colloblasts  tế bào tiết keo, tế bào thòng lọng

colloid  chất keo

colloid osmotic pressure   áp suất thẩm thấu keo

colon   1. ruột cuối  2. ruột kết

colonic  (thuộc) ruột cuối, ruột kết

colonization (sự) hình thành tập đoàn, hình thành khuẩn  lạc

colony 1. tập đoàn 2. cụm nấm 3. khuẩn lạc colony forming cells các tế bào tạo khuẩn lạc colony forming unit đơn vị tạo khuẩn lạc colony hybridization  lai khuẩn lạc

colony stimulating factor  yếu tố kích thích tạo khuẩn  lạc

Colorado beetle  bọ cánh cứng Colorado

coloration  sự nhuộm

colostrum   sữa non

colostrum corpuscles hạt sữa non colour blindness (chứng) mù màu colour vision thị giác màu

colpus   lỗ thuôn

columella  1. trụ  2. lõi  3. thể que

columellar   (thuộc) trụ, (thuộc) lõi, (thuộc) thể que

column 1. trụ nhị-nhuỵ 2. dạng cột columnar epithelium biểu mô trụ coma   1. cơn hôn mê  2. cờ comatose (bị) hôn mê

comb  1. lược  2.  tầng ong

comb rows  hàm răng lược combinatorial biology sinh học tổ hợp combinatorial chemistry hoá học tổ hợp combinatorics  môn Tổ hợp học

combining site   điểm tổ hợp, điểm kết hợp

comedo  nhân trứng cá

comfort behaviour  tập tính chỉnh tề Commelinidae phân lớp Thài lài, tổng bộ Thài lài commensal   vật hội sinh

commensalism  (hiện tượng) hội sinh

commission of monographs  hội đồng chuyên khảo

commission of biomolecular engineering hội đồng kỹ thuật thao tác phân tử sinh học

commissural bundle bó mạch nối

Commisure  1. đường nối, diện nối  2. bó nối

committee for proprietary medicinal products  uỷ ban sản phẩm y  học

độc quyền

committee for veterinary medicinal products  ủy ban các sản phẩm thú  y

committee on safety in medicines  ủy ban an toàn y học

common bundle   bó chung

common genes gen thường communication (sự) giao lưu, giao tiếp community quần xã, cộng đồng community diversity quần xã phong phú community effect  hiệu ứng quần xã

community plant variety office  ủy ban giống thực vật cộng  đồng

comninuted  (bị) phân nhỏ, nghiền nhỏ

compaction  sự dày đặc

companion cell   tế bào kèm

comparative analysis phân tích so sánh comparative anatomy giải phẫu học so sánh comparative embryology phôi học so sánh comparative psychology tâm lý học so sánh compartment   ngăn, khoang

colloids, soil chất keo, dạng keo compartment hypothesis giả thuyết ngăn ô compensation point   điểm bù compensatory pause  sự nghỉ bù competence  khả năng, năng lực competition  (sự) cạnh tranh

competence factor   nhân tố khả biến

competent   khả biến

competition coefficient hệ số cạnh tranh competition exclusion cạnh tranh loại trừ competitive binding  cạnh tranh liên kết

competitive exclusion principle  nguyên lý loại trừ cạnh  tranh

competitive inhibitor  nhân tố cạnh tranh kìm hãm

competitive release cạnh tranh thả ra competitors kẻ cạnh tranh complanate   dẹt, (bị) nén

complement  1. bộ nhiễm sắc thể  2. bổ thể

complement cascade  tầng bổ thể

complement factor H gene gen nhân tố H bổ thể complement fixation cố định bổ thể complementary  bổ trợ, tương hợp complementary DNA ADN bổ trợ complementary genes (các) gen bổ trợ complementation  (sự) bổ trợ

complete Freun, s adjuvant tá chất Freund toàn vẹn complementarity (sự) tương hợp, bổ trợ complementary DNA   ADN bổ trợ

complementation tương hợp, bổ trợ complementation test phép thử bổ trợ complement deficiency thiếu hụt bổ trợ complete digestive tract ống tiêu hoá complete flower  hoa đủ

complete linkage  liên kết gen hoàn toàn

complex  phức hệ

complex cell  tế bào phức

complexity of DNA, RNA độ phức tạp của ADN, ARN complexity tính phức tạp, liên quan tới sự ổn định quần xã complex tissue  mô phức hợp

complicate  xếp lẫn nhau

Compositae  họ Cúc

compound 1. phân ủ  2. môi trường ủ

compound eyes  mắt kép compound reflex phản xạ hỗn hợp compression wood gỗ ép compressor cơ ép

compulsion  (sự) cưỡng bức

computational biology  sinh học vi tính

computer assisted new drug application  (sự) ứng dụng thuốc mới nhờ máy  tính

computer-assisted drug design   thiết kế thuốc nhờ máy  tính

concanavalin A concanavalin A concatemer                         chuỗi khảm concave lens  thấu kính lõm

concentric vascular bundle bó mạch đồng tâm

conceptacle  phòng tế bào

concha vỏ ốc conchiolin conchiolin concolorate  cùng màu

concolor đều màu, cùng màu

concrescence     (sự) đồng trưởng

concrete operations thời kì hoạt động cụ thể, giai đoạn hoạt hoạt động concrete period thời kì hoạt động cụ thể, giai đoạn hoạt động cụ thể concrete stage thời kì hoạt động cụ thể, giai đoạn hoạt động cụ thể concrete thinking   suy nghĩ cụ thể, tư duy cụ thể

concussion   sự chấn thương

condary sexual characters (các) đặc điểm sinh dục phụ, (các) đặc điểm sinh dục  phụ thứ cấp

condensation synthesis  (sự) tổng hợp trùng ngưng

condensed   (được) kết tụ

condensed chromatin chất nhiễm sắc kết tụ condition hoàn cảnh, điều kiện, trạng thái conditional lethal gen gây chết có điều kiện conditional  probability xác suất có điều kiện

conditional probability distribution  phân bố xác suất có điều  kiện

conditional reflex phản xạ có điều kiện conduct disorders (các) rối loạn hướng dẫn conducting airways phương thức dẫn truyền conducting tissue   mô dẫn

conduction  sự dẫn truyền, sự dẫn

conduit   ống dẫn

conduplicate xếp chồng cùng chiều condylar (thuộc) lồi cầu, mấu khớp condyle lồi cầu mấu khớp

condyloid   (thuộc) lồi cầu, mấu khớp

cone   1. nón thông  2. thể  nón  cone cell tế bào hình nón confabulation (sự) bịa chuyện confervoid (có) dạng sợi mịn confidence interval khoảng tin cậy configuration   cấu hình

conflict xung đột

confocal microscope kính hiển vi đồng tiêu cự confocal microscopy soi hiển vi đồng tiêu cự conformation  cấu hình (3 chiều)

congeneric  cùng giống

congenic  cùng di truyền, cùng nguồn gốc

congenital  bẩm sinh

congenital deformity  biến dạng bẩm sinh

congo red  đỏ congo  (thuốc nhuộm b amyloid protein)

conidial (thuộc) bào tử đính conidiophore cuống bào tử đính conidiosporangium túi bào tử đính conidium  bào tử đính

Coniferales   bộ  Thông

Coniferopsida lớp Thông

coniferous (có) quả nón, (có) quả thông coniferous forest   rừng  thông conjugate  tiếp hợp

conjugate division   phân chia tiếp hợp

conjugated linoleic acid (CLA)  axit linoleic tiếp hợp

conjugated protein   protein tiếp hợp

conjugation   (sự) tiếp hợp

conjugation tube  cầu tiếp hợp, ống tiếp hợp

conjunctiva kết mạc conjunctive tissue mô tiếp hợp connate  hợp sinh

connecive dải liên kết connecting thread sợi nối connective tissue mô liên kết connivent đồng quy consciousness  ý thức

consensus sequence  trình tự tương đồng, trình tự thống  nhất

conservation (sự) bảo tồn, bảo toàn conservation tillage đất trồng trọt được bảo tồn conserved  được bảo tồn

consolidation of learning củng cố tập quen consolidation of memory củng cố trí nhớ consortia mạng lưới (nghiên cứu) conspecific cùng loài

constancy độ bền vững, độ ổn định

constant region vùng ổn định, vùng hằng định constitutive enzyme  enzym cơ định constitutive genes  các gen cơ định

constitutive heterochromatifl  chất dị nhiễm sắc cơ  định

constitutive mutations  đột biến cơ định

constitutive promoter  promotơ cơ định, khởi điểm cơ  định

constriction  eo

constrictor cơ thắt

construct  sản phẩm thiết kế (ADN)

consultative group on international agricultural research (CGIAR) nhóm tư vấn về nghiên cứu nông nghiệp quốc tế

consumers  (các) sinh vật tiêu thụ consumer density mật độ sinh vật tiêu thụ consummatory act hành động tiêu thụ consummatory behaviour tập tính tiêu thụ consummatory phase pha tiêu thụ consumption (sự) tiêu thụ, tiêu dùng contact herbicide  thuốc diệt cỏ tiếp xúc

contact hypersensitivity  quá mẫn do tiếp xúc

contact inhibition ức chế do tiếp xúc contact Insecticide thuốc trừ sâu tiếp xúc contagion (sự) lây, truyền nhiễm contagious  lây truyền nhiễm

contagious distribution  phân bố lan truyền

contaminant  chất gây ô nhiễm

contiguity  độ tiếp cận

contiguous genes  (các) gen kế tiếp

con-till viết tắt của conservation tillage continental drift sự trôi dạt lục địa contingency table  bảng tiếp hợp

control sequences  trình tự kiểm sóat, trình tự điều khiển

continuous culture nuôi cấy liên tục

continuous perfusion tràn liên tục (phương pháp nuôi dưỡng tế bào) continuous reinforcement củng cố liên tục, tăng cường liên tục continuous variation  biến dị liên tục

continuum thảm liền, nhóm liên tục contorted xoắn, vặn, cuộn, cuốn contraceptive  tác nhân tránh thụ thai

contraception  (sự) tránh thụ thai,  chống thụ thai

contractile ring vòng co thắt contractile root rễ co rút contractile tissue  mô  co rút

contractile vacuole không bào co bóp contractility  (tính) co rút contracture (sự) co cứng contralateral  đối bên

control agent  tác nhân kiểm soát

control group  nhóm đối chứng

controlled modification  sự cải biến có điều khiển

conus thể nón

conus arteriosus nón động mạch conus medullaris nón tuỷ sống convection  (sự) đối lưu

convention on biological diversity (CBD)  công ước đa dạng sinh  học

convergence (sự) đồng quy

convergent hội tụ,  đồng  quy convergent evolution tiến hoá đồng quy convergent extension  tăng cường hội tụ

convergent improvement cải tiến đồng quy convergent thinking tư duy hội tụ conversion disorder  rối loạn biến đổi

conversion hysteria  bệnh hysteri chuyển hoán

convolute cuộn, cuốn, quấn convolution (sự) cuốn, quấn coomassie blue xanh coomassie co-operation (sự) hợp tác cooperativity  (sự) tương tác

coordinated framework for regulation of biotechnology khuôn khổ điều phối để điều hành công nghệ sinh học

coordinated growth sinh trưởng phối hợp coordination chemistry hóa học điều phối Cope,s rule  định luật Cope

Copepoda  phân lớp Chân chèo

copper  đồng

coppice  1. rừng chồi, rừng non  2. (sự) dọn rừng

coprodaeum phần huyệt ruột coprolalia (chứng) nói tục coprophagous ăn phân coprophilia (tính) ưa phân coprophilic ưa phân, chịu phân coprophilous ưa phân, chịu phân coprozoic  sống ở phân

copula phần nối, cầu nối copulation (sự) giao cấu, tiếp hợp copulation tube  ống giao cấu copy DNA (c-DNA) ADN bản sao copy number số bản sao coracidium ấu trùng coracidia coral  san hô

coral reef  rạn san hô ngầm, đảo san hô ngầm

corallaceous  (thuộc) san hô

Coraciliformes  bộ Sả rừng

coracoid xương quạ coralliferous (có) san hô coralliform (có) dạng san hô coralline (có) dạng san hô coralline algae tảo san hô coralloid (có) dạng san hô corbicula  giỏ phấn

cordate  (có) dạng tim

coremium  1. bó sợi nấm  2. bó cuống bào tử đính

corepressor  chất đồng kìm hãm, đồng ức chế, phần tử đồng ức  chế

coriaceous dai corious dai corium bì

cork   bần

cork cambium mô  sinh bần, tượng bần sinh vỏ

corm   giò ngầm, thân hành

cormophyte thực vật thân rễ

corn  1. hạt ngũ cốc,  2. ngô, 3. chai chan

corn borer  (bọ) rầy ngô

corn earworm   sâu tai

corn rootworm sâu gây thối rễ ngô cornea  giác mạc, màng giác corneal (thuộc) giác mạc

corneous  (có) sừng

corniculate  1. (có) dạng sừng, 2. (có) sừng

cornua   mấu dạng sừng

cornual (thuộc) mấu dạng sừng cornute (có) sừng, (có) mấu dạng sừng corolla  tràng

corona 1. vành, tán 2. thể đĩa coronal (thuộc) vành, tán, thể đĩa coronal plane  thể đĩa

corona radiata vành phóng xạ, vành toả tia coronary circulation tuần hoàn vành coronary heart disease bệnh mạch vành coronet  vành đế

coronold   1. xương vành nón  2. (có) dạng mỏ

corpora allata   thể alata

corpora bigemina củ não sinh đôi corpora cardiaca thể hạch thần kinh corpora cavernosa thể xốp, thể hang corpora geniculata  thể gối

corpora lutea  thể vàng

corpora pedunculata thể cuống corpora quadrigemlna củ não sinh tư corpus  thân, thể

corpus adiposum thể mỡ corpus albicans thể trắng corpus callosum thể chai corpuscle tiểu thể, hạt nhỏ corpus luteum   thể vàng

corpus mamillare thể núm vú, thể trắng corpus spongiosum thể hang, thể xốp corpus striatum  thể vân

correlation  mối tương  quan correlogram biểu đồ tương quan correlation coefficient hệ số tương quan cortex  vỏ

cortical granules  hạt vỏ

cortical microtubules vi ống nhỏ cortical reaction phản ứng thể vỏ corticate   (có) vỏ

corticolous   ở vỏ, mọc trên  vỏ corticotrophin hormon kích vỏ thượng thận corticotropin   corticotropin

cortisol  cortisol

cortisone cortison

Corti’s organ   cơ quan Corti

corymb  ngù

Corynebacteriaceae   họ Corynebacteriaceae

cosmid   cosmid cosmine lớp ngà cosmold scale vảy ngà cos site   điểm cos

costa 1. sườn  2. gân  3. gân dọc  4. sườn

costal  (thuộc) sườn, gân

cost-benefit alalysis   phân tích chi phí lợi ích

cosuppression   đồng kìm hãm, đồng ức chế (gen)

Cot curve  đường cong Cot

coterminous  cùng phân bố, cùng giới hạn

cotransport đồng vận chuyển

cotyledon  lá mầm

cotyledonary placentation   kiểu nhau búi, kiểu nhau lá

cotyloid 1. (có) dạng cối 2. ổ cối cotype mẫu chuẩn cùng kiểu Coulter counter   mấy đếm Coulter

counter-conditioning (sự) biến đổi điều kiện countercurrent exchange trao đổi ngược dòng countershading  (sự) tô màu phòng vệ

counter-transference  truyền cảm đối ngược

counts  số đếm

counting population  (các) quần thể đốm

country providing genetic resources  nước cung cấp tài nguyên di  truyền

coupled oscillation  (các) dao động kẹp đôi

coupling (sự) ghép đôi, kết đôi coupling factors yếu tố ghép courtship behaviour tập tính ve vãn covalent bond liên kết đồng hoá trị cover  độ che phủ

cover slip  tấm kính đậy, lamen

coverts   lông thân

cowpea mosaic virus  virut khảm đậu đũa

cowpea trypsin inhibitor chất ức chế tripsin đậu đũa Cowper’s glands tuyến Cowper, tuyến hành-hang COX   viết tắt của cyclooxygenase

COX-1 viết tắt của cyclooxygenase1 COX-2 viết tắt của cyclooxygenase2 COX-3 viết tắt của cyclooxygenase3 coxa  đốt háng

coxal  (thuộc) đốt háng

CP4 EPSP synthase  synthaza  cp4 epsp

CP4 EPSPS viết tắt của enzyme 5-enolpyruvyl-shikimate-3-phosphate synthase do Agrobacterium  chủng CP4 sinh ra

CpDNA  ADN tế bào chất (Cytoplasmic DNA)

CPMP  viết tắt của Committee for Proprietary Medicinal  Products

CPMV viết tắt của CowPea Mosaic Virus CPTI      viết tắt của CowPea Trypsin Inhibitor cramp (chứng) chuột rút

Crampton’s muscle  cơ Crampton

cranial  (thuộc) hộp sọ, sọ cranial dermis  da sọ não Cranial flexures nếp uốn sọ não

cranial nerves  dây thần kinh sọ não

cranial neural crest  mào thần kinh sọ não

cranial sensory ganglia  hạch cảm giác sọ não

Craniata phân ngành có sọ craniobuccal pouch túi sọ miệng craniosacral system hệ sọ-xương cùng cranium  hộp sọ

crashes  bùng nổ

crassulacean acid metabolism  chuyển hoá axit kiểu cây thuốc  bỏng

crassulacean acid metabolism plant  thực vật CAM

Crassulaceae   họ Thuốc bỏng

C reactive protein  protein kiểu phản ứng C

creatine phosphate creatin phosphat

C-reactive protein   protein phản ứng C (chỉ thị sinh học về viêm  nhiễm)

creativity khả năng sáng tạo

cre-lox system hệ thống cre-lox (dùng phag để xen vào hoặc làm mất đi một đoạn ADN đặc thù)

cremaster      1. gai bụng  2. cơ bìu  3. cơ tiết sữa crenate (có) khía tròn, (có) khía tai bèo crepitation   phóng nổ

crepuscular  hoạt động lúc chập choạng

crest  mào

cribellum  tấm nhả tơ

cribriform   (có) dạng sàng, (có) dạng rây

cribrose rỗ mặt sàng cricold (có) dạng nhẫn Crinoidea lớp Huệ biển crispate quăn, nhăn nheo crisped  quăn, nhăn nheo

crissum vùng quanh huyệt, vùng ổ nhớp

crissal  (thuộc) vùng quanh huyệt

crista 1. nếp màng 2. mào crista acustica mào thính giác cristate  (có) mào

crithidial   (thuộc) crithidia

critical day length  độ dài ngày tới hạn

critical micelle concentration  nồng độ micel tới hạn

critical period   thời kì tới hạn

critical point method   phương pháp điểm tới hạn

crochet   móc vận động

Crocodilia   bộ Cá sấu

croissant vitellogòne  noãn hoàng hình liềm

crop  thu hoạch mùa màng

cross  lai, giao phối

cross-fertilization  (sự) thụ tình chéo,  thụ phấn chéo

cross pollination thụ phấn chéo cross protection bảo vệ chéo crossing over  (sự) trao đổi chéo

cross-over   (sự) trao đổi chéo, thể trao đổi chéo

cross-over site  vị trí trao đổi chéo

crossing-over   sự trao đổi chéo, sự bắt chéo

cross matching đọ chéo Crossoptrygii phân lớp Cá vây tay cross reaction  phản ứng chéo

cross reactivity tính phản ứng chéo crossing over trao đổi chéo crowding  thừa dân số

crown   1. thân rễ ngắn  2. tán  3. mào  4. đỉnh

crown gall   vành sần, nốt sần

crozier đọt cuộn

CRP  viết tắt của C-Reactive Protein

CRTL gene  gen CRTL (gây phản ứng tạo beta caroten ở lúa chuyển  gen)

cruciate (có) dạng chữ thập Cruciferae  họ Chữ thập cruciform (có) dạng chữ thập crumb structure cấu trúc hạt vụn cruor  cục máu đông

crura (các) đùi, (các) chân crural (thuộc) đùi, chân crureus  cơ đùi

crus đùi, chân Crustacea lớp Giáp xác crustose   (có) vỏ cứng

cry1a (b) protein protein cry1a (b) cry1a (c) protein protein cry1a (c) cry1f protein   protein cry1f

cry3b (b) protein  protein cry3b (b)

cry9c protein  protein cry9c

cryogenic storage bảo quản bằng lạnh sâu cryoglobulin cryoglobulin, globulin lạnh cryoprecipitate cryoglobulin, globulin lạnh cry proteins protein cry

crypt   khe, hốc

cryptic coloration  nhuộm màu ẩn

cryptic style  trụ tinh thể

cryptobiosis (sự) sống tiềm ẩn cryptogam thực vật sinh sản ẩn Cryptophyceae lớp thực vật chồi ẩn cryptophyte thực vật chồi ẩn cryptorchid (có) tinh hoàn ẩn cryptozoic  sống ẩn

crypts in intestinal epithelium  khe biểu mô ruột

crystal tinh thể

crystalline cone nón thể thuỷ tinh thể crystalline lens nhân mắt, thể thuỷ tinh crystalline style  trụ tinh thể

crystalloid   dạng tinh thể

CSF viết tắt của Colony Stimulating Factor CSFS viết tắt của Colony Stimulating Factors CT   viết tắt của Conservation Tillage

CTAB  viết tắt của HexadeCylTrimethylAmmonium  Bromide

ctene  phiến lược

ctenidium 1. lược 2. mang lựơc ctenold (có) dạng lược Ctenophora  ngành Sứa

CTNBio       Uỷ ban kỹ thuật quốc gia về an toàn sinh học Brazil

CTP   viết tắt của Chloroplast Transit Peptide

cubical epithelium biểu mô hộp cubital   lông cánh thứ cấp cubital remiges   lông cánh trụ

cucullate (có) dạng mũ, (có) dạng nắp culling  tuyển chọn, loại bỏ

culm   cọng, gióng rỗng

cultivar  cây trồng

cultivated land  đất trồng trọt

culture      1. giống nuôi cấy  2. nuôi cấy

culture medium   môi trường nuôi cấy

cumulative distribution function   hàm phân bố tích luỹ

cumulative dose   liều lượng tích luỹ

cumulus   mấu mang trứng

cumulus oophorus  vùng hạt, lớp hạt

cuneate (có) dạng nêm cuneiform (có) dạng nêm cupula   vòm

cupule đấu curare cura curarine  curarin

curcumin  curcumin (hợp chất tự nhiên chống oxy hoá)

curing agent  tác nhân chữa bệnh

current good manufacturing practices  thực tiễn sản xuất hàng hoá hiện  hành

cursorial   hay chạy

current competition   cạnh tranh hiện thời

current flow dòng chảy cushion plant   cây đệm cusp mấu nhọn, đỉnh nhọn cut  cắt (ADN, cành, lá …)

cutaneous (có) da, (thuộc) da cutaneous respiration hô hấp qua da cuticle  màng ngoài, cuticun

cuticular transpiration       thoát hơi nước qua màng ngoài

cuticulin lớp sừng

cutin cutin

cutinization   (sự) tạo cutin

cutis  lớp mô mạch liên kết

cut-off posture  tư thế cắt, tư thê giới hạn

cutting   phần cắt

Cuvierian ducts   ống Cuvier

c-value paradox  nghịch lí giá trị c

CVD   viết tắt của CardioVascular Disease

CVMP  viết tắt của Committee for Veterinary Medicinal  Products

Cyanobacteria lớp Vi khuẩn lam cyanogenesis (sự) tạo cyanogen Cyanophyceae lớp Tảo lam cyanosis (chứng) xanh tím Cycadales  bộ Tuế

Cycadopsida  lớp Tuế

cybrid  xybrit, thể lai sinh chất

cycle  chu kì, chu trình

cyclic  hoa vòng

cyclic AMP  AMP vòng

cyclic electron  dòng điện tử khép kín

cyclic photophosphorylation  chu trình quang phosphoryl  hoá

cyclodextrin cyclodextrin cycloheximide cycloheximid cycloid (có) dạng vòng cyclooxygenase  cyclooxygenaza

cyclophosphamide   phosphamit vòng, xyclophosphamit

cyclosis   vận động vòng, chu động

cyctospondylous   (có) đốt sống vòng

cyclosporine cyclosporin cyclosporin A cyclosporin A Cyclostomata bộ cá miệng tròn cyesis   (sự) thai nghén

cyme   cụm hoa dạng sim

cymose inflorescence cụm hoa dạng sim cynopodous (có) chân vuốt cứng Cyperaceae   họ Cói

cypress knee mấu rễ cói đầm lầy Cypriniformes   bộ cá  chép cyp46 gene  gen  cyp46

cyst  kén, nang, bọng

cysteine  cystein

cystic  (thuộc) kén, nang, bọng

cystic duct   ống dẫn mật

cystic fibrosis  sợi nang, sợi kén

cystic fibrosis transmembrane regulator protein protein điều hoà màng vận chuyển sợi nang

cysticercus  nang sán, gạo sán

cysticolous   sống trong túi, sống trong kén, sống trong  nang

cystidium   tế bào dẹp dạng lông chim

cystine  cystin

cystitis viêm bàng quang

cystoblasts nhân tế bào, nguyên bào cystogenous tạo kén, tạo nang cystolith   nang thạch

cystozooid  thể nang

CystX   nhóm gen CystX (có trong đậu tương có tác dụng diệt giun  nang)

cytase  cytaza

cytochimera thể khảm tế bào cytochromes cytochrom cytochrome p450   cytochrom p450

cytochrome p4503a4 cytochrom p4503a4 cytogenesis (sự) phát sinh tế bào cytogenetic map bản đồ di truyền tế bào

cytokinesis  (sự) phân bào chất,  phân chia tế bào chất

cytokines cytokin cytokinin cytokinin cytology  tế bào học

cytolysis (sự) tiêu tế bào, phân giải tế bào cytomegalovirus (cmv) virut cytomegalo cytomembrane system  hệ thống màng tế bào

cytopathic  (thuộc) bệnh tế bào cytophilic antibody kháng thể ưa tế bào cytoplasm   tế bào chất

cytoplasmic bridges  cầu tế bào chất

cytoplasmic determinants  yếu tố di truyền tế bào chất

cytoplasmic DNA ADN tế bào chất cytoplasmic domain vùng tế bào chất cytoplasmic gene   gen bào chất

cytoplasmic inheritance di truyền tế bào chất cytoplasmic male sterility (tính) bất thụ đực bào chất cytoplasmic membrane  màng tế bào chất

cytorrhysis (sự) tóp bào cytosine cytosin cytoskeleton  khung tế bào

cytostatic factor yếu tố kìm hãm tế bào cytotaxis (tính) ứng động tế bào cytotaxonomy phân loại học tế bào cytotoxic  gây độc tế bào

cytotoxic killer lymphocyte  tế bào lympho giết tế bào, tế bào lympho khử  bào

cytotoxic T cells  (các) tế bào T gây độc tế bào

cytotoxin  cytotoxin, độc tố tế bào

cytosine  cytosin

cytoskeleton   bộ khung tế bào

cytosol  phần bào tan, xytosol

cytotrophoblast   lá nuôi tế bào, lớp dưỡng bào

CZE viết tắt của Capillary Zone Electrophoresis

D

D loop   vòng D (ADN)

dactyl  ngón

dactylar  (thuộc) ngón

daffodil rice  lúa vàng

daffodils  cây thuỷ tiên hoa vàng

daidzein daidzein (dạng aglycone của isoflavon) daidzen daidzen (một đồng phân của isoflavon) daidzin  daidzin ( dạng β-glycoside của isoflavon)

daily calorie supply per capita    khẩu phần calo mỗi  ngày

dalton  dalton-đơn vị đo khối lượng

damping-off   (sự) thối ủng

dark-fixation of carbon dioxide (sự) cố định CO2 trong tối dark-ground illumination hiển vi nền đen, rọi sáng nền tối dark reactions   phản ứng tối

dart   thể lưỡi giáo

Darwin, s finches nhật ký của Darwin Darwinian theory học thuyết Darwin dasypaedes   chim non

data mining  tìm kiếm, khai thác dữ liệu

daughter thế hệ con

daughter sporocysts  nhân của tế bào mẹ bào tử

day-neutral plant   thực vật ngày trung bình

DBT viết tắt của Indian Department of Biotechnology

DC viết tắt của Dendritic Cells

ddNTP viết tắt của DiDeoxyNucleosid TriphosPhate ddRNAi viết tắt của DNA-directed RNA Interference de novo sequencing  giải trình tự de novo

deabetes bệnh đái tháo đường deaminase deaminaza deamination  khử amin hoá

deamination reaction  phản ứng khử amin

death  (sự) chết, tử vong

death rate chỉ số chết, chỉ số tử vong

decalcification   (sự) khử canxi

Decapoda   1. bộ Mười chân  2. phân bộ Mười chân

decarboxylase  đecacboxylaza

decay (sự) phân rã

decerebrate mất não, mất chức năng não

decerebrate tonus   trương lực cơ mất não

decidua màng rụng deciduate (có) màng rụng deciduous (bị) rụng

deciduous forest rừng rụng lá decomposers (sinh) vật phân huỷ decomposer system hệ thống phân huỷ decomposition (sự) phân huỷ decompound   phức hợp

decondensed chromatin cromatin không ngưng tụ deconjugation (sự) tách tiếp hợp, giải tiếp hợp decorticated   (bị) bóc vỏ, (bị) lột vỏ

decurrent 1. men xuống 2. nhiều nhánh decussate chéo chữ thập, đối chữ thập decussation liệu pháp sâu dedifferentiation  (sự) giải biệt hoá

deep cytoplasmic movement  vận chuyển bào chất sâu

deep zone of amphibian gastrula  vùng sâu của phôi vị lưỡng  cư

defaulr programs lỗi chương trình defective virus virut bị bất hoạt defence mechanism cơ chế bảo vệ defensins chất bảo vệ, yếu tố bảo vệ defibrillator máy khử rung tim deficiency   (sự) thiếu đoạn, thiếu hụt

deficiency disease     bệnh thiếu dinh dưỡng, bệnh suy dinh dưỡng

definite (có) dạng xim, (thuộc) gốc ghép

definite growth  sinh trưởng có hạn

definitive  cuối cùng, hoàn toàn, phát triển đầy đủ, xác  định

definitive host vật chủ vĩnh viễn defoliation (sự) ngắt lá, rụng lá deforestation   (sự) đốt rừng,  phá rừng

degeneracy sự thoái hoá, sự suy biến, sự suy thoái degeneration  (sự) thoái hoá,  suy biến degenerative disorders rối loạn thoái hoá deglutition  (sự) nuốt

degenerate codons  các codon thoái hoá (nhiều codon qui định một axit  amin)

degradation  sự suy thoái, sự xuống cấp, sự giảm bậc, phân  huỷ

dehiscence (sự) nứt, nẻ, mở dehydration (sư) khử nứơc dehydrogenase   đehydrogenza

de-iridividuation  (sự) mất cá tính,  mất cá thể

delamination  (sự) phân lớp

degradative succession diễn thế suy thoái dehydrogenases dehydrogenaza dehydrogenation  khử hydro

Deinococcus radiodurans Deinococcus radiodurans (vi khuẩn chịu phóng  xạ)

delayed density-dependence  (sự) trễ của phụ thuộc mật  độ

delayed fertilization   thụ tinh chậm

delayed-type hypersensitivity   quá mẫm muộn

deletion   (sự) khuyết đoạn, đoạn khuyết (nhiễm sắc thể)

deletion mapping of DNA sequences  lập bản đồ khuyết đoạn các trình tự  ADN

deletion mutation đột biến khuyết đoạn

deletion of chromosomal segment  sự mất đoạn nhiễm sắc  thể

delinquency  (sự) phạm tội

delinquent  kẻ phạm tội, phạm tội, lơ là, chểnh mảng

delta 12 desaturase desaturaza delta12 delta 15 desaturase desaturaza delta15 delta endotoxins         endotoxin delta

deltoid   1. có dạng tam giác  2. cấu trúc tam giác

delusions (sự) hoang tưởng deme đem, nhóm liên phối dementia (sự) sa sút trí tụê dementia praecox sa sút trí tụê demersal  ở đáy,  chìm demifacet   nửa mặt khớp

Demospongiae lớp Bọt biển thường demethylase demethylaza, enzym khử methyl demethylation  khử methyl

demographic processes quá trình dân số demulcent dịu, giảm kích thích demography  dân số học

denaturation (sự) biến tính, biến chất, tách đôi (ADN)

denatured DNA  ADN biến tính (đã tách làm 2 sợi đơn)

denaturing gradient gel electrophoresis điện di trên gel gradient biến tính denaturing High Pressure Liquid Chromatography sắc ký lỏng cao áp biến tính denaturing polyacrylamide gel electrophoresis điện di trên gel polyacrylamid biến tính

dendrimers  nhánh, nhánh phân

dendrite  dendrit, đọt nhánh

dendritic cell tế bào có tua, tế bào có dạng bạch tuộc, tế bào phân nhánh dendritic langerhans cells (các) tế bào langerhans phân nhánh (nơi HIV xâm nhập cơ thể)

dendritic polymers  polyme phân nhánh

dendrochronology cổ khí hậu theo vòng cây

dendrogram  cây phát sinh

dendrograph   cây kí

dendroid  1. (có) dạng cây   2. (có) dạng phân nhánh cây

dendron   sợi nhánh

denervated   (bị) bóc dây thần kinh, (bị) bỏ dây thần kinh

denial  (sự) từ chối

denitrification  khử nitơ

denitrifying bacteria  vi khuẩn khử nitơ

dens of axis   trục răng

dens epistrophel   mỏm răng

density  mật độ

density dependence     phụ thuộc mật độ

density dependent factor  yếu tố phụ thuộc mật độ

density dependent inhibition (sự) ức chế phụ thuộc mật độ density gradient centrifugatiori ly tâm trong gradien mật độ density independent factor  yếu tố độc lập mật độ

dental formula công thức răng dentary xương (mang) răng dentary bone  xương răng

dentate (có) răng, (có) mép xẻ răng denticle 1. mấu dạng răng nhỏ 2. vảy tấm dentinal      (thuộc) dentin, ngà răng dentine dentin, ngà răng, chất xương răng

dentition   1. mẫu răng  2. (sự) mọc răng  3. bộ răng

denuded quadrat  ô trần

deoxynivalenol   deoxynivalenol

deoxyribonucleic acid  axit deoxyribonucleic

deoxynucleoside triphosphate    deoxynucleosid triphosphat (dNTP)

deoxyribonuclease deoxyribonucleaza deoxyribonucleic acid (DNA) axit deoxyribonucleic deoxyribonucleotide   deoxyribonucleotid deoxyribose   deoxyriboza

dependent variable biến dị độc lập depersonalization (sự) mất cá tính, mất cá thể depilate  nhổ lông, nhổ tóc

depolarization  (sự) khử cực,  phân cực

deposit feeder  sinh vật ăn cạn vẩn

depressant  1. làm suy giảm, làm suy yếu  2. tác nhân làm suy  yếu

depressor   1. cơ hạ  2. chất giảm chuyển hoá

deprotection  khử bảo vệ

depth  chiều sâu, bề sâu

derepression  khử ức chế

derived character  đặc điểm dẫn xuất

derm bì, da

dermal  (thuộc) bì, da

dermal tissue system  hệ mô bì dermal branchlae mang da, mang bì dermatogen    tầng sinh bì dermatophyte  nấm ngoài da

dermic (thuộc) bì, da

dermis  bì, da

dermornuscular layer lớp cơ bì dertrotheca bao mỏ sừng dertrum  bao mỏ sừng

desert hedgehog protein   protein nhím Âu hoang mạc

desert hoang mạc, sa mạc desertification (sự) hoá hoang mạc descending  chạy xuôi

desferroxamine manganese  mangan desferroxamin

desmids  tảo lục

desmognathous (thuộc) hàm da, mỏ da desmosome thể liên kết, thể nối, thể cầu desquamation (sự) tróc vảy, bong vảy desulfovibrio  phẩy khuẩn khử sulphat

determinate (được) xác định, (thuộc) gốc ghép, (có) xim determination (sự) xác định giới hạn, xác định determinate cleavage  phân cắt xác định

determinate growth sinh trưởng có hạn

detorsion  xoắn ngược chiều

detritovore sinh vật ăn mùn bã, sinh vật ăn chất thối rữa, sinh vật ăn chất tan rữa

detritus chất thối rữa, chất tan rữa, mùn bã Deuteromycetes lớp Nấm bất toàn, lớp Nấm khuyết deuterostoma  miệng thứ sinh

deuterotoky  trinh sinh hai tính

deutocerebron   hạch não II

development  (sự) phát triển,  triển khai,  mở rộng

deviance so khớp thống kê deviation   độ lệch deviation IQ IQ lệch devonian  kỷ devon

dew claw   móng huyền

Deuteromycotina   phân ngành Nấm bất toàn, phân ngành Nấm  khuyết,

lớp Nấm bất toàn, lớp Nấm khuyết dexiotropic cuốn phải, xoắn phải, dextral  cuốn phải

dextran dextran

dextrin   dextrin

dextrorotary isomer  isome quay phải, chất đồng phân quay  phải

dextrorse   cuốn phải, xoắn phải

dextrose  dextroza

DGGE  viết tắt của Denaturing Gradient Gel  Electrophoresis

DHA   DocosaHexanoic Acid

DHH  viết tắt của Desert HedgeHog protein

dHPLC viết tắt của denaturing High Pressure Liquid  Chromatography

di George’s syndrome   hội chứng dị George

diabetes  bệnh đái tháo đường

diacoele buồng não thất III, khoang não III

diacylglycerols diacylglycerol diadeiphous hai bó chỉ nhị diadzein  diadzein

diagnosis 1. mô tả đặc trưng 2. chẩn đoán diagnostic characters đặc điểm chẩn đoán dialypetalous   (có) cánh tràng rời

dialysis  sự thẩm tích

Diamond vs. chakrabarty  Bộ thương mại Mỹ

diapause (sự) đình dục

diapedesis   (sự) xuyên mạch,  thoát  mạch diaphoresis (sự) chảy mồ hôi,  thoát mồ hôi diaphragm 1. màng ngăn 2. vách ngăn 3. cơ hoành diaphysis   thân xương

diapophyses   mấu ngang

diapsid   (thuộc) hai hố thái dương, hố thái dương kép

diarthrosis  khớp động

diastase  diastaza

diastasis   kỳ nghỉ tiền tâm thu

diastema  1. tấm giữa  2. khoảng trống răng

diaster thể sao chép diastereoisomers diastereoisome diastole   kỳ tâm trương, kỳ giãn tim

diastolic blood pressure  áp suất máu tâm trương

diastolic pressure  huyết áp tâm trương

diatoms  khuê tảo, tảo silic

diatropism  (tính) hướng ngang kích thích

dibranchiate hai mang

dicentric  hai tâm, lưỡng tâm, hai tâm động dicer enzymes enzym dicer (cắt ARN mạch kép) dichasial cyme  xim hai ngả

dichasium xim hai ngả dichiamydeous (có) bao hoa kép dichocephalous (có) hai đầu dichogamy  (tính) biệt giao dichoptic  (thuộc) mắt kép dichotomy (sự) lưỡng phân dichromatism (chứng) lưỡng sắc thị Dicksonia bộ Cẩu tích

Dick test thử nghiệm Dick dicliny phân tính (thực vật) diclinous  (có) hoa phân tính

DIC microscope kính hiển vi DIC dicot thực vật hai lá mầm Dicotyledones lớp Hai lá mầm dictyosome thể lưới

dictyostele trung trụ lưới dicyclic hai vòng xoắn didactyl  hai ngón

dideoxynucleosid triphosphate (ddNTP)    dideoxynucleosid triphosphat

didymous mọc kép didynamous hai đôi nhị so le dieback  (sự) chết hoại

diel ngày – đêm, hàng ngày diencephalon não trung gian diets  khẩu phần, ăn kiêng

difference threshold  ngưỡng phân biệt

differential absorption ratio  tỷ lệ hấp thụ (trong quá trình) biệt  hoá

differential interference contrast microscope kính hiển vi tương phản giao thoa vi sai

differential display  hiển thị biệt hoá

differential reproduction   sinh sản  biệt hoá

differential resource utilization  sử dụng tài nguyên khác  nhau

differential splicing tách intron (trong) biệt hoá differential stain thuốc nhuộm vi sai differentiation   (sự) phân hoá,  biệt  hoá  diffuse competition  cạnh tranh phân tán diffuse growth   sinh trưởng phân tán

diffuse placentation   kiểu bám nhau phân tán

diffuse porous kiểu bám phân tán diffuse porous (có) lỗ phân tán diffuse tissue mô phân tán diffusion (sự) khuếch tán,  lan toả

diffusion coefficients  hệ số phân tán

digametic  hai kiểu giao tử

digastric  hai thân

Digenea  lớp Sán lá song chủ

digenesis (sự) xen kẽ thế hệ, luân phiên thế hệ digenetic (thuộc) xen kẽ thế hệ, luân phiên vật chủ digenetic reproduction sinh sản xen kẽ thế hệ digestion  (sự) tiêu hoá,  phân huỷ

digestive gland  tuyến tiêu hoá

digestive system  hệ tiêu hoá

digestive tract  ống tiêu hoá, đường tiêu hoá

digestive tube  ống tiêu hoá

digit  ngón

digitate (có) ngón, (xẻ) ngón digitigrade mấu dạng ngón digitule mấu dạng ngón diglycerides diglycerid digoneutic (một) năm hai lứa dihybrid  con lai hai tính

dihybrid cross phép lai hai tính trạng dikaryon nhân kép, thể hai nhân dikaryotic  (thuộc) hai nhân

dikaryophase  pha hai nhân, pha song đơn bội

dilambdodont  (răng) chữ V

dilator   cơ giãn

dilution principle  nguyên lí pha loãng

dimeric chromosome  nhiễm sắc thể cân, nhiễm sắc thể đối xứng hai  bên

dimeric RNAse III  ribonucleaza III lưỡng phân

dimerous  hai phần

dimorphic  hai dạng, lưỡng hình

dimorphism  (hiện tượng) lưỡng hình, (hiện tượng) hai  dạng

dimorphous hai dạng, lưỡng hình dinitrogen fixation cố định nitơ Dinoflagellata ngành Trùng hai roi Dinophyceae   lớp Trùng tảo diocoel   não thất ba

dioecious  phân tính

dioecious species loài phân tính dioecism (sự) phân tính dioestrus kỳ  không động dục

dioptric mechanism cơ cấu khúc xạ diphasic hai pha, hai kỳ, hai giai đoạn diphtheria  (bệnh) bạch hầu

diphtheria antitoxin kháng độc tố bạch cầu diphtheria toxin  độc tố bạch  hầu diphtheria toxoid nhược độc tố bạch hầu diphycercal (thuộc) vây đuôi đối xứng đều diphygenic  hai kiểu phát triển

diphyletic  hai dòng tổ tiên, hai nguồn gốc

diphyodont hai (kiểu) bộ răng diplobiont sinh vật lưỡng thể diplobiontic (thuộc) sinh vật lưỡng thể diploblastic hai phôi bì, hai lá phôi diplococcus song cầu khuẩn diplogangliate                               (có) hạch kép diploganglionate (có) hạch kép diplohaplont sinh vật lưỡng đơn bội diploid  lưỡng bội, thể lưỡng bội diploid cell  tế bào lưỡng bội

diploidization  (sự) lưỡng bội hoá,  hình thành lưỡng bội

diplonema giai đoạn sợi kép diplont sinh vật lưỡng bội diplophase pha lưỡng bội Diplopoda lớp Chân kép

diplospondylic hai đốt sống, (thuộc) đốt sống kép diplospondylous hai đốt sống, (thuộc) đốt sống kép diplospondyly (hiện tượng) hai đốt sống kép diplostemonous hai vòng nhị, (có) hai vòng nhị diplotene  diploten

diplozoic  đối xứng hai bên

Dipneusti  bộ Cá phổi

dip-pen lithography   (phép) in khắc đá bằng bút nhúng

dip-pen nanolithography (phép) in khắc đá nano bằng bút  nhúng

Diprioi bộ Cá phổi diprotodont hai răng cửa lớn Diptera  bộ Hai cánh

direct development  phát triển trực tiếp

direct flight  ánh sáng trực tiếp

directing stimulus  kích thích định hướng

direct metamorphosis biến thái trực tiếp

direct transfer  truyền trực  tiếp directed assembly sự quần tụ trực tiếp directed evolution  tiến hoá định hướng

directed  mutation   đột biến định hướng xem adaptive  mutation

directed self-assembly tự lắp ráp có định hướng directional selection (sự) chọn lọc định hướng disaccharide   đường đôi, disaccharid

disasters  thiên tai

disc đĩa, nhú, giác

disclimax  đỉnh cao bất thường, đỉnh cao nhân tạo

discoidal cleavage phân cắt đĩa Discolichenes nhóm địa y dạng đĩa Discomycetes lớp Nấm đĩa

discontinuous distribution phân bố không liên tục discontinuous feeder ăn không liên tục discontinuous variation biến dị không liên tục discriminant analysis phân tích biệt thức discrimination (sự) phân biệt

discrimination training  tập quen phân biệt

discus proligerus vùng hạt disharmony  mất hài hoà disinfection (sự) khử trùng, tẩy uế disinfestation (sự) diệt côn trùng discrete generation thế hệ riêng biệt disjunct phân tách, đứt đoạn disjunction  (sự) phân tách disjunctor cầu liên kết

disk  1. nhú  2. đĩa  3. giác

disk floret  hoa con dạng đĩa

disomic  lưỡng thể, (thuộc) thể hai

disorganized schizophrenia     (bệnh) tâm thần phân liệt rối loạn

dispermic eggs trứng hai tinh trùng dispermy   (sự) thụ tinh kép dispersal  (sự) phát tán

dispersion   (sự) phân tán

displacement   (sự) di chuyển

displacement activity   hoạt động chuyển chỗ

displacement loop vòng chuyển chỗ display behaviour tập tính phô trương disruptive selection chọn lọc ngắt quãng dissemination   (sự) phân toả

disseminule   thể phân toả

dissimilation (sự) phân ly, phân hướng, trở thành khác  nhau

dissociating enzymes  enzym phân ly

dissociation   (sự) phân ly

dissociative disorder   rối loạn phân ly

dissymmetric   bất đối xứng

distal   xa, ngoài

distichous  hai dãy, hai hàng

distinct   phân biệt

distraction display biểu hiện sao lãng distribution   (sự) phân bố distribution factor   hệ số phân bố

distribution-free methods   (các) phương pháp phi phân  số

disturbance (sự) rối loạn, đảo lộn, nhiễu disulphide bond mối liên kết disulphid disuse atrophy teo do không dùng dithioglycerol   dithioglyxerol dithlothreitol   dithiothreitol

ditrematous   (có) lỗ sinh dục phân biệt

diuresis   bài niệu

diurnal movement vận động ngày-đêm divaricate tách đôi rộng, phân ly rộng divergence (tiến hoá) phân hướng divergent   phân hướng, phân  tán divergent evolution tiến hoá phân hướng divergent oscillation dao động phân hướng divergent thinking tư duy phân kỳ diversifying selection  chọn lọc cực đoạn

diversity biotechnology consortium mạng lưới công nghệ sinh học về đa dạng diversity estimation (of molecules) đánh giá mức độ đa dạng (của các phân tử) diversity  (sự, độ) đa dạng

diverticula (các) túi thừa diverticulum túi thừa diving   lặn

division  ngành

dizygotic twins  trẻ sinh đôi hai trứng, trẻ sinh đôi hai hợp  tử

DMD viết tắt của Duchenne Muscular Dystrophy DNA ADN viết tắt của DeoxyriboNucleic Acid DNA  analysis  phân tích ADN

DNA binding proteins   protein liên kết ADN

DNA bridges  cầu ADN

DNA chimera  khảm ADN

DNA chip   chip ADN

DNA cloning  thư viện ADN

DNA-directed RNA Interference  can thiệp bằng ARN do ADN điều  khiển

DNA fingerprinting   in dấu ADN, làm dấu ADN

DNA footprinting   in dấu chân ADN (xác định trình tự ADN, nơi  bám

đặc hiệu protein)

DNA fragmentation phân đoạn ADN DNA glycosylase glycosylaza ADN DNA gyrase  gyraza ADN

DNA helicase     helicaza ADN DNA hybridisation lai ADN DNA library thư viện ADN DNA ligase ligaza ADN DNA marker   chỉ thị ADN

DNA melting temperature  nhiệt độ nóng chảy ADN

DNA methylase methylaza ADN DNA methylation metyl hoá ADN DNA microarray  vi dàn ADN

DNA polymerase   ADN polymeraza (enzym tổng hợp  ADN)

DNA probe  đoạn dò ADN

DNA profiling  xác định đặc điểm ADN

DNA Regulatory Elements (các) nhân tố điều hoà  ADN

DNA repair  sửa chữa ADN

DNA sequencing giải trình tự ADN DNA shuffling xáo trộn (trình tự) ADN DNA synthesis  tổng hợp ADN

DNA typing định kiẻu ADN DNA vaccines vaccin ADN DNA vector  vectơ ADN

DNA-dependent RNA polymerase polymeraza ARN phụ thuộc ADN DNA-directed RNA interference nhiễu ARN định hướng ADN DNA-RNA hybrid  dạng lai ADN-ARN

DNA-DNA hybridization  phép lai ADN-ADN

DNAse   ADNase

docking (in computational biology)  cập bến (trong sinh học vi  tính)

docosahexanoic acid (dha)   axit docosahexanoic

doctrine of specific nerve energies học thuyết năng lượng thần kinh chuyên biệt

dolichol phosphate phosphat dolichol dolioform (có) dạng thùng, (có) dạng vại domain  vùng, miền

domatium  tổ côn trùng

dome  vòm

Domin scale thang Domin dominance hierarchy phân cấp trội dominant 1. trội  2. loài trội dominant allele   alen trội

dominant species  loài ưu thế

don  ưu tú

donor junction  (sự) kết nối thể cho

Dopamin dopamin dormancy (trạng thái) ngủ dormin   dormin

dorsal     1. (thuộc) mặt lưng  2. mặt lưng

dorsal aorta động mạch lưng dorsal column  cột sống dorsal fin  vây lưng

dorsal horn  sừng cột sống dorsal organ cơ quan trên lưng dorsal root ganglia hạch rễ lưng dorsal suture đường nối lưng dorsal trace vết lưng

dorsiferous cõng con dorsifixed đính lưng dorsalis động mạch lưng dorsigrade   đi bằng mu

dorsiventral (thuộc) lưng bụng dorsovetral axis trục trước sau dorsum  lưng

dosage compensation  sự bù trừ liều lượng

dosal lip  mép lưng

dose  liều lượng

dose equivalent   liều lượng tương đương, đương lượng liều  lượng

dose rate   suất liều lượng

dose reduction factor   hệ số giảm liều lượng

dosemeter liều lượng kế dosimeter liều lượng kế double   kép, đôi

dot blot   dot blot, thẩm tách điểm (một kỹ thuật lai ADN)

double cirvulation tuần hoàn kép double diffusion khuếch tán kép double embedding  đúc kép, lồng  kép

double fertilization thụ tinh kép, thụ phấn kép

double helix  chuỗi xoắn kép

double-image micrometer   trắc vi kế hai ảnh

down feathers  lông tơ

Down,s syndrome  hội chứng  Down downy mildew   (bệnh) sương phấn tơ DPN viết tắt của Dip-Pen Nanolithography drainage  (sự) tháo nước,  tiêu  nước dream interpretation   giải thích giấc mơ D region  vùng D

DREs  viết tắt của DNA Regulatory Elements

drinking water nước uống drip tip đỉnh trút nước drive   động lực

drive-reduction hypothesis   giả thuyết giảm động lực

dromaeognathous (có) hàm xoắn

drone  ong đực

drop (sự) rụng

Drosophila  ruồi giấm Drosophila

Drosophila melanogaster ruồi giấm Drosophila  melanogaster

drought   (sự) khô hạn

drug  thuốc

doublebind communication  giao tiếp lưỡng nan

down promoter mutations  đột biến phía sau promotơ (khởi  điểm)

down regulating  điều hoà về phía sau

downtream   xuôi dòng

drought tolerance  tính chịu hạn

drought tolerance trait  tính trạng chịu hạn

drupe quả hạch drupel qủa hạch nhỏ druse  tinh đám

dry deposition  lắng khô

dry fruit   quả khô

dry rot (bệnh) thối khô dsDNA ADN sợi đôi dsRNA  ARN sợi đôi

Duchenne muscular dystrophy (dmd) gene  gen teo cơ  Duchenne

duct  ống

duct cell tế bào ống

ductless glands tuyến nội tiết ductule ống nhỏ, tiểu quản ductus  ống

ductus arteriosus   ống động mạch

ductus caroticus ống động mạch ductus Cuvieri ống Cuvieri ductus deferens  ống dẫn tinh

ductus ejaculatorius   ống phóng tinh

ductus endolymphaticus  ống nội tiết bạch huyết

ductus pneumaticus ống khí dulosis (sự) cộng sinh nô lệ dung beetles  bọ hung

dung feeder vật ăn phân duodenal (thuộc) tá tràng duodenum ruột tá, tá tràng duplex phức kép, đoạn lặp kép duplication lặp đoạn, đoạn lặp duplicident (có) răng cửa kép dura mater         màng cứng duramen  lõi gỗ

dwarf male con đực lùn dwarfism hiện tượng lùn dyad  bộ đôi

dyenin  đyenin

dyes  thuốc nhuộm

dynamic life-tables bảng sống động lực học dynamic psychology tâm lý học động lực dynamics động lực học

dysadaptation (sự) loạn thích nghi dysarthria (sự) loạn vận ngôn dyscrasia (sự) loạn thể trạng dysgenic   thoái hoá giống

dysgraphia      (sự) dị dạng chi,  loạn phát chi

dyskinesia (sự) loạn vận động dyslexia (sự) loạn năng đọc dyspepsia (sự) rối loạn tiêu hoá dysplasia (sự) loạn phát triển dyspnea   (sự) khó thở dyspnoea (sự) khó thở dystrophic  loạn dưỡng

E

EAAS   viết tắt của Excitatory Amino AcidS

ear tai

ear development  (sự) phát triển của tai

eardrum   màng nhĩ

early development  (sự) phát triển sớm

early genes  các gen biểu hiện sớm

early proteins các protein(giúp gen) biểu hiện sớm early replicating regions (các) vùng sao chép sớm early wood   gỗ sớm

earthworms  giun đất

ecad  dạng sinh thái

ECB  viết tắt của European Corn Borer

Ecballium elaterium Trypsin Inhibitors chất ức chế trypsin của Ecballium elaterium

eccrine  bài tiết

ecdemic bên ngoài vào, ngoại lai

ecdysone hormon ecdyson, hormon lột xác ecdysone receptor thụ quan ecdysone echinococcus  sán chó

Echinodermata ngành Da gai Echinoidea lớp Cầu gai Echiuroidea ngành Echiurodea echoic memory  trí nhớ âm vang

echolalia (chứng) lắp lời, (chứng) nhại lời echolocatlon (sự) định vị bằng tiếng vọng ECHO viruses  (các) virut ECHO

ecocline  cấp tính trạng sinh thái, nêm sinh thái

1. coli (Escherichia coli) E.coli

eclosion (sự) nở

ecological effciency hiệu suất sinh thái ecological factor   nhân tố sinh  thái ecological indicators (các) chỉ thị sinh thái ecological management quản lý sinh thái học ecological niche   tổ sinh thái

ecological pyramids (các) tháp sinh thái ecological succession diễn thế sinh thái ecology  sinh thái học

Eco-Management and Audit Scheme quản lý sinh thái và sơ đồ kiểm  toán

econometrics kinh tế lượng economic ratio hệ số kinh tế ecophysiology sinh lý học sinh thái ecospecies  loài sinh thái

ecosystem  hệ sinh thái

ecotone đới chuyển tiếp sinh thái ecotype  kiểu sinh thái ectethmoid  xương sàng trên

ectoblast     lá phôi ngoài, ngoại phôi bì

ectoderm  ngoại bì

ectodermal adult stem cells  tế bào gốc ngoại bì trưởng  thành

ectodermal placodes  tấm biểu bì

ectogenesis   (sự) phát triển nhân tạo,  phát triển ngoài cơ thể ectogenous (có) khả năng tồn tại độc lập, (có) khả năng sống ngoài ký chủ

ectolecithal   (thuộc) noãn hoàng

ectomesenchymal cells  tế bào ngoại trung bì

ectomorph   thân người kiểu trí thức, người có hình thái trí  thức

ectomycorrhiza rễ nấm ngoại dưỡng

ectoparasite  vật ngoại ký sinh, ngoại ký sinh trùng

ectophloic  (có) libe ngoài ectopia (sự) lạc vị trí, lệch vị trí ectopic  lạc vị trí, lệch vị trí

ectopic development  sự phát triển lệch

ectoplasm lớp ngoại chất ngoại vi, lớp ngoại chất, lớp ngoài chất nguyên sinh

Ectoprocta  ngành Ectoprocta

ectopy   (sự) lạc vị trí,  lệch vị trí

ectotherm động vật ngoại nhiệt, động vật biến nhiệt ectotrophic mycorrhiza rễ nấm ngoại dưỡng ectozoon  động vật ngoại ký sinh

ectromelia   (tật) thiếu chi, (tật) giảm sản chi

eczema eczema, chàm

edaphic climax  cao đỉnh

edaphic factor nhân tố đất trồng, nhân tố thổ nhưỡng

Edentata bộ Thiếu răng edentate không răng edentulous không răng

edible vaccines vaccin ăn được editing sửa chữa, biên tập edriophthalmic không cuống mắt eel  cá chình

eel grass  rong mái chéo biển, rong lươn

effective dose equivalent   liều lượng tương đương hiệu  dụng

effective energy năng lượng hữu hiệu effective wavelength bước sóng hữu hiệu effector  tác quan, cơ quan thực hiện

effector cell  tế bào hiệu quả, tế bào thực hiện

effector genes gen cảm ứng effector neurone nơron vận động effector plasmid plasmid cảm ứng efferent   ra ngoài, li tâm

efferent columns  cột li tâm

effort syndrome  hộ chứng gắng sức

effusion  (sự) tràn dịch

egest   thải, bài xuất, tống ra, thải phân, bài tiết

egesta   tổng lượng chất thải , tổng lượng chất bài xuất

egestion vacuole  không bào tiêu hoá

egg  tế bào trứng, trứng

egg apparatus bộ tế bào trứng

egg cell  tế bào trứng

EDTA viết tắt của EthyleneDiamine TetraAcetate (chất chống đông máu và kìm hãm một số enzym)

EETI viết tắt của Ecballium elaterium Trypsin  Inhibitors

EFA viết tắt của  Essential Fatty Acids

effector  tác nhân thực hiện

effector T cells  tế bào T  thực hiện

EGF   viết tắt của Epidermal Growth Factor

EGF receptor  thụ quan EGF (Epidermal Growth  Factor)

EGFR xem EGF receptor egg chamber buồng trứng egg nucleus  nhân trứng

egg tooth  răng trứng, hạt gạo, răng phôi

ego  cái tôi

egocentrism  (tính) vị kỉ

ego psychology  tâm lý học cái tôi

EHEC viết tắt của Enterohemorrhagic E. coli EIA viết tắt của Enzyme ImmunoAssay eicosanoids  eicosanoid

eicosapentaenoic acid (EPA)      axit eicosapentaenoic eicosapentanoic acid (EPA) axit eicosapentanoic acid eicosatetraenoic acid  axit eicosatetraenoic

eidetic imagery  hình ảnh ký ức chính xác

ejaculation sự phóng tinh ejaculatory duct ống phóng tinh elaeodochon  tuyến dầu elaiosome  thể  dầu

ELAM-1 xem E-selectin Elasmobranchii phân lớp cá mang tấm elastance  đàn hồi

elastase  alastaza

elastic fibres sợi đàn hội, sợi chun elastic fibrocartilage sụn sợi đàn hồi elastic tissue  mô đàn hồi

elastin   elastin

Electra Complex  phức hợp electra

electric organ  cơ quan điện

electrical synapse synap điện, khớp thần kinh điện electrocardiogram điện tâm đồ, biểu đồ điện tim electrochemical gradient gradien điện hoá electrochemical potential thế điện hoá electroconvulsive therapy liệu pháp xo giật bằng điện electrocyte tế bào điện

electrodes  điện cực electroencephalogram điện não đồ electroencephalograph máy ghi điện não electrogenic pump máy bơm sinh điện electrolyte  chất điện phân electromagnetic spectrum phổ điện tử electron carrier chất mang điện tử electron micrograph  vi ký điện tử electron microscope kính hiển vi điện tử electron microscopy  soi hiển vi điện tử

electron transfer chain chuỗi vận chuyển điện tử electron transport chain chuỗi vận chuyển điện tử electron volts   von electron

electronegativity  tính ái điện tử

electronic potentials điện thế sinh điện electropermeabilization tạo thấm bằng điện electrophoresis  (sự) điện di electrophysiology điện sinh lý học electroplaque  tấm sinh điện

electroporation   (sự) mở lỗ bằng điện (để đưa ADN vào tế  bào)

electroreceptor thụ quan điện, thể nhận điện electrotaxis (tính) hướng theo điện electrotropism (tính) hướng điện

ELISA phép xét nghiệm ELISA elite germplasm chất mầm loại ưu ellagic acid  axit ellagic

ellagic tannin tannin ellagic eloctron  điện tử, electron elongation  kéo dài chuỗi polypeptit

element nguyên tố, yếu tố, thành phần, đơn vị elementary bodies (các) tiểu thể cơ bản elephantiasis  bệnh chân voi

elevator  cơ nâng

elfin forest   rừng yêu tinh

elytra  cánh cứng

elytriform (có) dạng cánh cứng elytriform (có) dạng cánh cứng elytroid  (có) dạng cánh cứng

EM  viết tắt của Electron Microscopy

emarginate  (có) khía, không bờ

EMAS  viết tắt của Eco-Management and Audit  Scheme

emasculation  (sự) ngắt  nhị embryo rescue (sự) cứu phôi embryogenesis (sự) phát sinh phôi embryogeny (sự) phát sinh phôi embryold  dạng phôi

embryology   phôi sinh học

embryonic fission (sự) phân tách phôi embryonic tissue  mô phôi embryophyte  thực vật có phôi

embryo sac   túi phôi

emergence 1. (sự) nhú 2. (sự) xuất hiện embedding (sự) đúc vào, lồng vào embolic mọc vào, lõm vào, đẩy vào

embolic gastrulation (sự) hình thành phôi vị lõm vào embolism   (sự) tắc mạch,  nghẽn mạch embolomerous  (thuộc) đốt nghẽn

embolus  vật tắc mạch

emboly   (sự) mọc vào,  lõm vào,  đảy vào

embryo  phôi

embryo culture nuôi cấy phôi

embryonic (thuộc) phôi

embryonic diapause giai đoạn phôi, thời kỳ phôi embryonic induction phôi cảm ứng, sự cảm ứng phôi embryonic stem   dòng tế bào phôi

embryonic stem cells  tế bào gốc (của) phôi

embryology  phôi học

EMEA   viết tắt của European Medicines Evaluation  Agency

emergent properties   tính chất mấu lồi

emersed  nổi lên, nhô lên

Emerson enhancement effect  hiệu ứng tăng cường  Emerson

emesis   (sự) nôn emigration (sự) di cư emissary  đưa ra, chuyển ra

emotion  sự xúc động, sự xúc cảm

empyema  (chứng) tích mủ

emulsification   sự tạo nhũ tương, sự hoá nhũ tương

emulsion   nhũ tương

emunctory   1. (sự) bài tiết  2.  cơ quan bài tiết

enamel men

enamel cell   tế bào men

enamel of teeth  men răng

enantiomers  (các) hình đối xứng, đối hình

enantiopure thuần khiết enarthrosis khớp chỏm enation   mấu nhú

enation theory   thuyết mấu nhú

encephalitogen   chất gây viêm não

encephalography  (phép) chụp phóng xạ não, (phép) chụp tia X  não

encephalon bộ não encephalospinal (thuộc) não tuỷ encoding (sự) ghi mã, viết mã encounter group nhóm gặp gỡ encyst  kết túi, kết nang, kết kén

encysted  (thuộc) kết túi, kết nang, kết kén

encystation   (sự) kế túi

encystment  1(sự) kết nang  2. (sự) kết túi

end buld  mầm đuôi

end labelling   đánh dấu ở đuôi

end plate  bản tận cùng, tấm tận cùng

end labelling  gắn nhãn đầu mút

endangered species  loài bị đe doạ tiêu diệt

endarch   (có) bó nguyên mộc trung tâm

endemic  (thuộc) địa phương, đặc hữu 2. (thuộc) bệnh dịch địa  phương

endemic species  loài đặc hữu

endergonic  thu nhiệt, thu năng lượng

endergonic reaction  phản ứng thu năng lượng

endobiotic  1. nội sinh  2. sống trong sinh vật, sống trong thể  giả

endoblast lá phôi dưới, nội phôi bì endocardiac  trong tim endocardial tubes ống tim endocardium màng trong endocarp vỏ quả trong, nội quả endochondral   trong sụn

endochondral ossification sự tạo sụn endocoelar (thuộc) lá tạng endocranium  mấu trong sọ endocrine 1. nội tiết 2. tuyến nội tiết endocrine gland tuyến nội tiết endocrine hormones hormon nội tiết endocrine signaling tín hiệu nội tiết endocrine system hệ nội tiết endocrinology   nội tiết học

endocuticle endocuticun, lớp cuticun trong endocytobiosis (sự) nội cộng sinh endocytosis (sự) nhập vào nội bào endoderm  nội phôi bì

endodermal adult stem cells  tế bào gốc nội phôi bì trưởng  thành

endodermis 1. vỏ trong 2. nội bì endogamy (tính) tự thụ phấn, tự giao endogenic reaction phản ứng nội sinh endogenous 1. nội nguyên 2. nội sinh endogenous rhythm nhịp nội sinh endoglycosidase endoglycosidaza endolithic trong đá, bám vào đá endolymph   nội dịch

endolymphangial trong mạch bạch huyết endolymphatic (thuộc) nội dịch endolymphatic duct ống nội dịch endomembrane system  hệ thống màng trong

endometrium  màng nhầy dạ con, màng trong dạ con

endomitosis  (sự) nội nguyên phân

endomorph   người có hình thái phúc hậu, người có hình dạng to  béo

endomysium   bao sợi cơ

endoneurium  mô liên kết sợi thần kinh, mô bao sợi thần  kinh

endonuclease endonucleaza

endoparasite   vật ký sinh trong, vật nội ký sinh

endopeptidase  endopeptidaza

endophyte thực vật ký sinh trong, thực vật nội ký sinh

endophytic   sống trong mô thực vật

endophytic mycorrhiza   rễ nấm sống trong mô thực vật

endopite    nhánh  chân trong endoplasm nội chất, nội tương endoplasmic reticulum lưới nội chất endopodite nhánh chân trong endopolyploid thể nội đa bội Endoprocta ngành Hậu môn trong Endopterygota phân lớp Có cánh trong endorhachis   lá trong

endorphins  endocphin

endoscopic embryology   phôi thai học hướng nội

endoscopy (sự) nội soi endoskeleton bộ xương trong endosome   nội thể endosperm nội nhũ endospermic (có) nội nhũ endospermous  (có) nội nhũ

endospore  1. vỏ trong kén bào tử  2. nội bào tử  3. bào tử nội  sinh

endosporic  nội bào tử

endostatin   endostatin

endostylar (thuộc) dải biểu mô vách hầu endostyle dải biểu mô vách hầu endosymbiosis   (sự) nội cộng sinh

endosymbiotic hypothesis giả thuyết nội cộng sinh endosyambiotic model mô hình nội cộng sinh endothecium   vách trong

endotheliochorial placenta   nhau nội mạc đệm

endothelial cells  tế bào nội mạc

endothelial nitric oxide synthase (enos)  synthaza oxid nitơ nội  mạc

endothelin   endothelin

endothelium  nội mạc

endotherm  động vật nội nhiệt-động vật đẳng nhiệt

endotoxin   nội độc tố

endotoxin shock   sốc nội độc tố

endotrophic mycorrhiza   rễ nấm nội dưỡng

endozoic 1. sống trong động vật 2. thông qua cơ thể động vật endproduct inhibition sự ức chế bằng sản phẩm cuối cùng endysis  (sự) phát triển vỏ mới

energentic  dị hoá giải phóng năng lượng

energy  năng lượng, lực, sức

energy balance   cân bằng năng lượng

energy-dependent transport  vận chuyển phụ thuộc năng  lượng

enforced dormancy  ngủ bắt buộc

engineered antibodies  kháng thể (được) thiết kế

enhanced nutrition crops  cây trồng (có) dinh dưỡng tăng  cường

enhancement effect hiệu ứng tăng cường enhancer yếu tố tăng cường, đoạn tăng cường enhancer detection phát hiện gen tăng cường enkephalins   enkephalin

enolpiruvil shikimate phosphate synthase synthaza phosphate enolpiruvil shikimat

ENOS viết tắt của Endothelial Nitric Oxide Synthase enoyl-acyl protein reductase reductaza protein enoyl-acyl enrichment  (sự) làm giàu,  làm phong phú

ensiform   (có) dạng kiếm, (có) dạng mũi giáo

ensiform process mỏm kiếm ensiling muối dưa, lên men enteral  trong ruột

enteric system  hệ thống ống tiêu hóa

Entero Coxsackie Human Orphan viruses virut mồ côi Entero Coxsackie ở người

enterocoel khoang ruột enterocytes tế bào ruột enteroglucagon enteroglucagon enteron   ống tiêu hoá

Enteropneusta phân ngành Có mang ruột enterotoxin độc tố khoang ruột, enterotoxin enterosympathetic (thuộc) thần kinh giao cảm ruột entire (có) bờ trơn

entoderm nội phôi bì entogastric trong dạ dày entomology côn trùng học entomophagous   ăn côn trùng

entomophilous  thụ phấn nhờ côn trùng

entomophilli  (tính) thụ phấn nhờ côn trùng

Entoprocta ngành Hậu môn trong entovarial trong phạm vi buồng trứng entozoic   sống trong động vật entozoon động vật nội ký sinh entrainment (quá trình) kéo theo entropy  entropy

entry portal   lối vào

enucleate 1. không nhân 2. bỏ nhân enucleated eggs trứng không nhân enucleation  (sự) loại bỏ nhân enuresis (chứng) đái dầm environment môi trường environmental age  tuổi môi trường

environmental factor  nhân tố môi trường

environmental variance   biến trạng môi trường, biến trạng ngoại  cảnh

enzyme  enzym

enzyme denaturation  biến tính enzym

enzyme derepression  khử ức chế enzym

enzyme immunoassay (eia)  xét nghiệm miễn dịch  enzym

enzyme-linked immunosorbent assay thử nghiệm hấp thụ miễn dịch liên kết enzym

enzyme repression  ức  chế enzym

enzyme-substrate complex   phức hợp  cơ chất-enzym

eosinophil ưa eozin

Eosinophil Chemotactic Factor of Anaphylasis tác nhân hoá hướng bạch cầu ưa axit của phản ứng phản vệ

eosinophilia  (chứng) tăng bạch cầu ưa eozin

eosinophil leucocyte  bạch cầu ưa eozin, bạch cầu ái  toan

EPA viết tắt của EicosaPentaenoic Acid epapophysis  mấu giữa, mấu trên epaxial  trên trục

epaxonic   trên trục

EPD  viết tắt của Expected Progeny Differences

epencephalon     tiểu não

ependyma    đệm  màng ống ependyma cells tế bào đệm màng ống ependymal (thuộc) đệm màng ống ephedra  cây ma hoàng

ephemeral   chóng tàn, ngắn đời

Ephemeroptera  bộ Phù du

epibiosis   kiểu sống bám víu, kiểu sống nhờ

epiblast  lá phôi ngoài, ngoại phôi bì

epiblem rhizodermis lớp lông hút, vỏ rễ epiboly phát triển phủ, (sự) lan phủ epicalyx đài phụ, đài nhỏ, đài ngoài epicardial (thuộc) màng ngoài tim epicarp   vỏ qủa ngoài

epicoele  khoang tiểu não

epicondyle  lồi cầu trên

epicormic shoot  chồi mọc từ chồi ngủ

epicotyl  trụ trên lá mầm

epicuticle 1. lớp cutin 2. lớp trên cuticun epidemic   bệnh dịch, dịch tễ epidemiology  dịch tễ học

epidermal   (thuộc) biểu bì

epidermal growth factor  nhân tố sinh trưởng biểu bì

epidermal growth factor receptor  thụ quan nhân tố sinh trưởng biểu  bì

epidermatic (thuộc) biểu bì epidermis biểu bì, vỏ ngoài epididymis mào tinh hòan epigaeous   trên mặt đất

epigamic (thuộc) dẫn dụ dục tính epigastric (thuộc) vùng thượng vị epigeal  trên mặt đất

epigenesis   thuyết tân sinh, thuyết biểu sinh

epigenetic  (thuộc)  tân sinh

epiglottis   1. tấm trên miệng  2. mảnh trên hầu 3 nắp thanh  môn

epignathous   (có) hàm trên vẩu, (có) hàm trên nhô

epigynous đính trên bầu epilepsy động kinh epilimnion tầng nước mặt epilithic   trên đá epimerase   epimeraza

epimers   epime, (các dạng) đồng tâm lập thể

epimysium   bao ngoài cơ

epinasty   (tính) sinh trưởng cong

epinephrine   tuyến trên thận, tuyến thượng thận

epinephros tuyến trên thận, tuyến thượng thận

epineural   1. trên cung thần kinh   2. mọc từ cung thần  kinh

epineurium   bao ngoài bó thần kinh

epiparasite   vật ký sinh ngoài, vật ngoại kí sinh, vật biểu ký  sinh

epipetalous  đính trên cánh tràng

epipharyngeal  trên bầu

epipharyngeal receptor thụ quan trên hầu epipharynx 1. lưỡi nhỏ 2 .mảnh trên hầu epiphloeodal   mọc vỏ ngoài

epiphloeodic mọc vỏ ngoài epiphragm nắp vỏ epiphyllous   mọc trên lá

epiphysial  ( thuộc) mảnh xương cốt hoá phụ, đầu  xương epiphysis 1 mảnh xương cốt hoá phụ 2 tuyến tùng 3 đầu xương epiphyte   thực vật biểu sinh, thực vật phụ sinh

epiphyseal discs đĩa đầu xương epiphytotic bệnh dịch thực vật epipleura 1. tấm trên 2. mấu móc epiploon mạc nối lớn, màng nối epipubic   trên mu

episematic   báo hiệu

episepalous   1 đính trên lá đài  2 đính đối diện với lá đài

episodic memory   trí nhớ thời đoạn

episome   episom

epispore vỏ vách bảo tử, vỏ ngoài bào tử epistasis   ức chế tương hỗ, át chế epistatic   át chế (gen)

epistomatal (có) khí khổng ở mặt trên epistomatic (có) khí khổng ở mặt trên epistropheus đốt trục

epithelia  biểu mô

epithelial  (thuộc) biểu mô

epithelial cell junction điểm nối tế bào biểu mô epithelial projections chỗ lồi ra (của) biểu mô epitheliomorph (có) dạng biểu mô epitheliomuscular cells tế bào biểu mô cơ epithenal tissue  mô biểu bì

epithelium  vùng trên đồi

epitokous (thuộc) sinh giai đoạn lưỡng hình epitope epitop, nhân tố quyết định kháng nguyên epitoky đốt hữu tính

epitrichial (thuộc) lớp ngoài biểu bì epitrichium   lớp ngoài biểu bì epixylous  mọc trên gỗ

epizoan  (thuộc) động vật ký sinh ngoài, động vật ngoại ký  sinh

epizoic  sống trên động vật

epizoon   động vật ký sinh ngoài, động vật ngoại ký sinh

EPO viết tắt của European Patent Office

Epstein-Barr virus  virut Epstein-Barr

Epstein-Barr virus Nuclear Antigen kháng nguyên kháng virut  Epstein-

Barr

equatorial  (thuộc) xích đạo

EPO   viết tắt của ErythroPOietin

EPPO   viết tắt của European Plant Protection  Organization

EPSP synthase synthaza EPSP EPSPS xem EPSP synthase equatorial plane mặt phẳng xích đạo equilibration  (sự) cân bằng

equilibrium (sự) cân bằng, trạng thái cân bằng equilibrium sự cân bằng, trạng thái cân bằng equlpotent  toàn năng

Equlsetales   bộ cỏ tháp bút

equitability  độ cân bằng

equivalence groups  nhóm tương đương

equivalve  hai mảnh vỏ đều

ER   viết tắt của Endoplasmic Reticulum

erb β-2 gene gen erb β-2 (còn gọi là gen HER-2) ERBB2 gene gen ERBB2 (còn gọi là gen HER-2/neu) erect   dựng ngược

erection 1 (sự) trương 2 (sự) dựng ngược ergastic substance                                        chất hậu thành ergatogyne   kiến thợ, ong thợ

ergatoid con cái dạng thợ ergonomics công thái học ergotamine   ergotamin

ergotism  (sự) ngộ độc nấm cựa gà

ergotism   (có) dạng thợ

Ericaceae  họ Đỗ quyên

ericaceous  (có) dạng thạch nam, (có) dạng đỗ quyên

ericeticolous mọc trên đất hoang erogenous zones vùng gợi dục eros   bản năng sống

ertilization tube   ống thụ tinh

erumpent   (bị) nứt đột ngột

Erwinia caratovora Erwinia caratovora Erwinia uredovora Erwinia uredovora erythema   ban đỏ

erythroblast nguyên hồng cầu erythroblastosis foetalis (bệnh) tan huyết ở trẻ erythrocyte   hồng cầu

erythrocyte development  sự phát triển của hồng cầu

erythrophore tế bào mang sắc tố đỏ erythropoetin erythropoietin erythropoiesis (sự) tạo hồng cầu erythropoietic factor yếu tố tạo hồng cầu erythroptein  erythroptein

erythropoietin (EPO)   erythropoietin

escape  cây trồng mọc hoang, cây trồng mọc tự nhiên

escape behaviour  hành vi lẩn trốn

escape conditioning điều kiện hoá lẩn trốn Escherichia coli Escherichia coli Escherichia coliform  Escherichia coliform

• selectin selectin E (được tổng hợp trong tế bào nội mô – endothelial cells)

essential amino acids  axit amin không thay thế essential element yếu tố thiết yếu, yếu tố không thay thế essential fatty acids   axit béo  không thay thế

essential nutrient  chất dinh dưỡng  thiết yếu

essential oil   tinh dầu thiết yếu

essential organs cơ quan thiết yếu

essential polyunsaturated fatty acids  axit béo đa không bão hoà thiết  yếu

essential resource  tài nguyên thiết yếu

esophagus  thực quản

EST viết tắt của Expressed Sequence Tags establishment potential tiềm năng tạo lập estarase  esteraza

estivation  (sự) ngủ hè

estrogen estrogen (hormon tính cái) estrous cycle  chu kỳ động  dục estrus  (sự) động dục

estuary   cửa sông

etanercept etanerceptn (một dược phẩm bản chất  protein)

ethanol  ethanol

ethephon  ethephon

ethidium bromide ethidium bromid Ethiopian region khu vực Ethiopian Ethmohystylic (có) dạng khớp ethmoidalia xương sàng ethmoturbinal (thuộc) xương sàng ethogram  phả tập tính

ethology  tập tính học

ethylene  ethylen

etiological  agent  tác nhân căn nguyên

etiology   thuyết căn nguyên, nguyên nhân học

eubacteria vi khuẩn thật Eubacteriales bộ Vi khuẩn thật eubacteriotic cell tế bào nhân chuẩn eucaryote xem eukaryote euchromatic regions vùng nhiễm sắc

euchromatin chất nhiễm sắc điển hình eugamic (thuộc) giao phối ở tuổi thành thục eugenics  (sự) cải tạo giống,  hoàn thiện giống

eugienoid movement chuyển động kiểu dạng tảo mắt

Euglenophyceae lớp tảo mắt Eukarya giới sinh vật nhân chuẩn eukaryote   sinh vật nhân chuẩn

eukaryotic (thuộc) sinh vật nhân chuẩn eumetazoa động vật đa bào chính thức Eumycota ngành Nấm điển hình Euphausiacea bộ Hình tôm Euphorbiaceae họ thầu dầu

euphotic zone vùng sáng euploid  thể nguyên bội euploidy    nguyên bội eupyrerie   tinh trùng điển hình

european corn borer (ECB)  bọ rầy ngô châu Âu

european medicines evaluation agency (EMEA)  cơ quan đánh giá y học châu  Âu

european patent convention  công ước bản quyền châu  Âu

european patent office (EPO)  văn phòng bản quyền châu  Âu

european plant protection organization (EPPO) tổ chức bảo vệ thực vật châu  Âu

eusporanglum túi bào tử thật eustachian tube vòi Eustachio eustachian valve  van Eustachio

eustele   trung trụ thật, trung trụ chính thức

eutely nguyên lượng

eustomatous (có) miệng chính thức, (có) miệng rõ rệt Eutheria phân lớp Thú bậc cao, phân lớp thú có nhau eutrophic   giàu dinh dưỡng, phì dưỡng

eutherodactyl (có) ngón rời eutrophic lake hồ phú dưỡng evaginate (sự) lộn trong ra ngoài evagination  (sự) bốc hơi nước

evaporation (sự) bốc hơi nước, làm khô evapotranspiration (sự) bốc thoát hơi nước even distribution   (sự) phân bố đồng dạng

evenness  độ đồng dạng

event  sự kiện

evergreen forest rừng thường xanh evergreen plant thực vật thường xanh evocation   (sự) kích thích

evolute  quay ngược

evolution   (sự) tiến hoá

evoked potentials  điện thế khởi kích

exalbuminous   không phôi nhũ

exarch   (có) bó nguyên mộc tiếp giáp với trụ bì

excision repair sửa chữa chỗ cắt evolutionary conservation bảo tồn tiến hoá evolutionary phases (các) pha tiến hoá evolutionary systematics hệ thống tiến hoá evolutionary time  thời gian tiến hoá

evolutionarily staible strategy  chiến lược ổn định tiến  hoá

excision  cắt (ADN)

excitable cells tế bào dễ kích thích excitable tissue mô hưng phấn excitation (sự) hưng phấn excitatory  hưng phấn

ex vivo testing   thử nghiệm ex vivo, thử nghiệm ngoài cơ  thể

ex vivo therapy liệu pháp ex vivo, điều trị ex vivo, liệu pháp ngoài cơ thể excitatory amino acids (EAAS) axit amin (gây) hưng phấn, (gây) kích thích

excitatory junction potential  điện thế hưng phấn

excitatory postsynaptic potential  điện thế kích thích sau  synap

exclusion   (sự) loại trừ (do cạnh tranh)

excoriation chất thải , phân excreta (thuộc) chất thải, phân excrete (sự) bài tiết, (sự) thải

excurrent 1. vươn dài, chìa ra  2. một trục, một thân 3. kênh  dẫn

exergonic thải nhiệt, thoát nhiệt, thải năng lượng exclusion chromatography (phép) sắc ký đào thải exergonic reaction  phản ứng toả nhiệt exfoliation (sự) rụng lá,  rụng vảy

exhalant  thoát, phát tán

exhibitionism   (chứng) phô bày, loạn dâm phô trương

exine vỏ ngoài, màng ngoài exinguinal (thuộc) khớp II exit portal   cửa ra

exitatory postsynaptic potential  điện thế kích thích sau  synap

exobiology ngoại sinh học exocardiac ngoài tim exocarp vỏ quả ngoài exoccipital bên lỗ chẩm exococlar (thuộc) lá thành

exocoelom  thể khoang ngoài phôi

exocrine  ngoại tiết

exocrine gland tuyến ngoại tiết exocuticle ngoại cuticun exocytosis (sự) xuất bào exodermis lớp ngoại bì exogamete  ngoại giao tử

exogamy  (tính) giao phối xa, (tính) giao phối ngoại  huyết

exogenous ngoại sinh exoglycosidase exoglycosidaza exon  exon

exonuclease   exonnucleaza

exopodite   nhánh chân ngoài

exoponential growth  tăng trưởng theo hàm số mũ

Exopterygota   phân lớp có cánh

exoscopic embryology  phôi thai thai học hướng ngoại

exoskeleton  bộ xương ngoài

exospore   1 vỏ túi bào tử  2 ngoại bào tử

exotic bên ngoài vào, ngoại lai

exotic germplasm  chất mầm ngoại lai

exotoxin  ngoại độc tố

expectation     kỳ vọng

expected progeny differences (EPD) những khác biệt kỳ vọng ở thế hệ con experimental allergic encephalomyelltic viêm não tuỷ dị ứng thử nghiệm experimental embryology  phôi sinh học thực nghiệm

expiration  (sự) thở ra

explant phần tách

explantation (sự) cấy mô sang, cấy mô sinh vật exploratory behaviour hành vi thăm dò exploitation   (sự) khai thác

explosion  (sự) bùng nổ dân số

“explosion” method  phương pháp “bùng nổ”

exponential population growth  sinh trưởng quần thể theo hàm  mũ

export xuất khẩu

exposure dose   liều phơi nhiễm

exposure  (sự) phơi nhiễm

exposure learning   tập tính phơi nhiễm

express biểu hiện

expressed sequence tags  thẻ (đoạn mẫu) đánh dấu trình tự biểu  hiện

expression analysis  phân tích biểu hiện

expression array  dàn biểu hiện

expression profiling định hình (sự) biểu hiện expression vector vectơ biểu  hiện expressivity mức độ biểu hiện

exserted   thò ra, lộ ra, nhô ra

extensin extensin

extension  kéo dài

extensor cơ duỗi, nhân tố kéo dài external auditory meatus ống tai ngoài external digestion  tiêu hoá bên ngoài

external limiting membrane  màng giới hạn ngoài

external respiration hô hấp bên ngoài external secretion ngoại tiết exteroceptor  ngoại thụ quan extinction (sự) dập tắt

extinction rate  chỉ số tuyệt   chủng  extracellular ngoài tế bào, ngoại bào extracellular digestion sự tiêu hoá ngoài tế bào extracellular domain  vùng ngoài

extracellular enzyme enzym ngoại bào extracellular fluid dịch ngoại bào extracellular matrix  khuôn gian bào

extra-chromosomal DNA  ADN ngoài nhiễm sắc thể

extrachromosomal element   yếu tố ngoài nhiễm sắc thể

extra-chromosomal inheritance  di truyền ngoài nhiễm sắc  thể

extra-chromosomal nucleoi  di truyền ngoài nhân

extra-embryonic ngoài phôi, ngoại phôi extra-embryonic coelom khoang ngoài phôi extraembryonic membranes màng ngoài phôi extra-floral nectary  tuyến mật ngoài hoa

extra-nuptial nectary tuyến mật ngoại giao phối extranuclear genes (các) gen ngoài nhân extraocular mucle  cơ ngoài mắt

extrasensory perception  nhận thức ngoại cảm

extrasystole kỳ ngoại tâm thu extravasation (sự) tràn dịch extravasate tràn dịch

extraversion/introversion   hướng về ngoại cảm / hướng vào nội  tâm

extrinsic   ngoại lai

extremophilic bacteria   vi khuẩn cực đoan (sống ở những điều kiện cực  đoan)

extremozyme  extremozym

extrorse   hướng ra ngoài, quay ra ngoài

extrovert  vòi hút lộ

exudation pressure  áp lực tiết dịch

exumbrella mặt ngoài tán, mặt ngoài dù exumbrellar       (thuộc) mặt ngoài tán, mặt ngoài dù exuviae   xác (lột), vỏ (bong)

exuvial   (thuộc) lột xác, bong vỏ

eye   mắt

eyepiece graticule   lưới thị kính

eye spot đốm mắt

eye stalk  cuống mắt

F

F(ab,)2 fragment mảnh Fab (ab,)2 F1 hybrid con lai F1, dạng lai F1 Fab fragment   đoạn Fab Fabaceae   họ Đậu

fabp

Face development  phát triển bề mặt

facet   1. mắt con, mắt đơn vị  2. mặt khớp tròn, mặt khớp  nhẵn

facial   (thuộc) mặt

facicle bó, bó mạch

fascicular camblum tượng tầng bó facilitated diffusion khuếch tán tăng cường facilitation (sự) tạo thuận lợi, khai thông facilitation succession diễn thế khai thông facilitated folding  cuộn gập dễ dàng

FACS viết tắt của Fluorescence Activated Cell Sorter factor analysis phân tích nhân tố, phân tích yếu tố factor B, factor D   yếu tố B, yếu tố D

factor IX  yếu tố IX

factor VIII   yếu tố VIII (làm đông máu)

facultative   tuỳ ý, không bắt buộc

faculative anaerobe  sinh vật kỵ khí không bắt buộc

facultative cells  (các) tế bào không bắt buộc

facultative heterochromatin   chất dị nhiễm sắc không cố  định

facultative mutualism  tương hỗ tuỳ ý facutiative parasite vật ký sinh không bắt buộc FAD viết tắt của Flavin Adenine Dinucleotide fad genes  (các) gen fad

fad3 gene gen fad3 faeces phân Fagaceae   họ Dẻ

faix cerebri liềm não faint  sự ngất,  ngất fairy ring vành tiên nữ falcate   (có) dạng liềm

falciform  (có) dạng liềm

falciform ligament   dây chằng dạng liềm

falcula  vuốt dạng liềm

falculate   (có) vuốt dạng liềm

Fallopian tube ống Fallop fallout   mưa phóng xạ false amnion   màng ối giả

false annual ring   vòng năm giả

false fruit   quả giả

false pregnancy  chửa giả false ribs  xương sườn giả false scorpions bộ Bọ cạp giả false septum  vách giả

false tissue  mô giả

falx   thể liềm

FAME viết tắt của Fatty Acid Methyl Esters

family   họ

family therapy   liệu pháp gia đình

Fanconi,s anaemia (chứng) thiếu máu Fanconi

fang   1. Răng độc  2  răng nanh

fantasy  (sự) tưởng tượng

farinose  (được) p hủ bột , (được ) phủ phấn

far.tier”s lung bệnh phổi nông dân fanal region vùng phân bố động vật faveolate (có) dạng tổ ong

FAO  viết tắt của UN Food and Agriculture  Organization

far neurons thần kinh ngoại biên far-red light ánh sáng hồng ngoại fascia   cân

fasciation  (sự) kết bó,  hình thành bó

farmland  đất trồng

farnesoid X receptor (FXR) thụ quan farnesoid X farnesyl transferase transferaza farnesyl fasciculus   bó

fasciola  dải màu hẹp, vân màu hẹp

Fasciola hepatica  sán lá gan Fasciola hepatica

fastigiate (có) dạng chóp fastigial nucleus nhân bụng fat  mỡ

fat map  bản đồ số phận

fat-solute vitamins  vitamin tan trong mỡ

fatigue  (có) dạng chóp

fatty acids  axit béo

fatty acid binding protein protein bám axit béo fatty acid methyl esters este methyl axit béo fatty acid synthetase  synthetaza axit béo

fauna  giới động vật, khu hệ động vật

faunae (các) giới động vật, (các) khu hệ động vật faunal (thuộc) khu hệ độngvật, giới động vật faunas (các) giới động vật, (các) khu hệ động vật favose   (có) dạng tổ ong

Fc receptor thụ thể Fc

• box proteins protein hộp F FC viết tắt của flow cytometry Fc fragment mảnh Fc

FDA  viết tắt của Food and Drug Administration

feathers     (sự) sợ hãi febrifuge  lông chim febrile  thuốc sốt fecundity sức sinh sản feeding  (sự) cho ăn,  nuôi

feedback inhibition   ức chế ngược, kìm hãm ngược

federal coordinated framework for regulation of biotechnology mạng lưới liên bang điều hành quy chế công nghệ sinh học

federal insecticide fungicide and rodenticide act (FIFRA) đạo luật liên bang (về) diệt động vật gậm nhấm, diệt nấm và diệt sâu bọ

feedback inhibition ức chế ngược, ức chế trở lại

feedstock nguyên liệu (để) chế biến

female 1 giống cái 2 cây cái 3 vật cái 4 hoa cái female pronucleus tiền nhân cái, nhân nguyên cái femoral   (thuộc) thuộc đốt đùi

femur  đốt đùi

fen   đầm lầy thấp

fenestra   lỗ mở, cửa sổ

fenestra ovalis  cửa sổ bầu dục, cửa sổ tiền đình

fenestra pro-otlca lỗ trước tai fenestra rotunda cửa sổ tròn fenestrate (có) cửa sổ fenestrated   (có) cửa sổ

fenestrations  sự đục lỗ, sự thủng lỗ fenestra tympani lỗ tai giữa, cửa sổ tai giữa fenestra vestibuli  cửa sổ tiền đình

feral hoang dã fermentation (sự) lên men ferns nhóm dương xỉ ferritin feritin

ferrobacteria  vi khuẩn ăn sắt

ferrochelatase      ferrochelataza

ferrodoxin   ferrodoxin

fertile  hữu thụ

fertile flower  hoa hữu thụ

fertilisin  fertilisin

fertility   độ mắn đẻ, độ hữu thụ, độ phì nhiêu

fertility factor (F)  nhân tố hữu thụ, nhân tố giới tính ( ở vi  khuẩn)

fertilization (sự) thụ tinh, thụ phấn fertilization cone mấu thụ tinh fertilization membrane màng thụ tinh fertilization potential điện thế thụ tinh fertilizers  phân bón

fetishism  (chứng) loạn dâm đồ vật

fetus  bào thai, thai

fever  sốt

FFA   viết tắt của Free Fatty Acids

FGF  viết tắt của Fibroblast Growth Factor

FGMP  viết tắt của Food Good Manufacturing Practice

FHB viết tắt của Fusarium Head Blight FIA viết tắt của Fluorescence ImmunoAssay fibre  sợi, thớ, rễ con, rễ tơ

fibre tracheid  tế bào ống sợi, quản bào

fibrilla sợi nhỏ

fibrillar  (thuộc) sợi nhỏ

fibrillar flight muscle  sợi cơ sáng

fibrillate  (thuộc) sợi nhỏ

fibrin tơ máu, tơ huyết, fibrin

fibrinogen fibrinogen , chất tạo máu tơ huyết, chất tạo tơ máu fibrinolytic agents (các) tác nhân phân giải sợi huyết fibroblasts   (các) nguyên bào sợi

fibroblast growth factor (fgf) nhân tố sinh trưởng nguyên bào  sợi

fibrocartilage   sụn sợi, sụn liên kết

fibronectins  fibronectin

fibrosis  sợi hoá sơi

fibrous connective tissue  mô liên kết sợi

fibrous layer   lớp sợi

fibrous roote system hệ rễ sợi fibrous tissue   mô sợi fibrovascular bundle bó mạch sợi fibula   xương mác

fibulare   xương gót

Fick ‘s law ò diffusion   định luật khuyếc tán Fick

Fick principle  nguyên lí Fick

ficoll hypaque  (hỗn hợp) Ficoll hypaque

fidelity  độ tin cậy, độ trung thực

field capacity  sức chứa ẩm đồng ruộng

field resistance sức đề kháng đồng ruộng, sức đề kháng của một vùng field inversion gel electrophoresis điện di trên gel đảo ngược trường field succession  diễn thế tự nhiên

FIFRA viết tắt của Federal Insecticide Fungicide and Rodenticide  Act

FIGE  viết tắt của Field Inversion Gel Electrophoresis

fight  phản ứng sáng

filament  sợi

filar micrometer   vi kế sợi, pame soi